Tôi không uống được cà phê, vậy uống gì để tỉnh táo? Nếu không uống được cà phê thì hãy thay thế bằng các loại trà này.
Tìm hiểu về caffein
Caffeine là gì?
Caffeine là một chất kích thích có vị đắng, được tìm thấy trong cà phê, socola, trà, ca cao... Caffein giúp bạn tỉnh táo vào buổi sáng, giảm mệt mỏi ( nhờ nó ngăn chặn các thụ thể adenosine), nên nó thường được uống vào buổi sáng và chiều.
Dùng bao nhiêu caffeine là đủ?
Khoảng 90% người trưởng thành thường tiêu thụ các sản phẩm chứa caffeine hàng ngày. Theo WHO, người trưởng thành khỏe mạnh cần giới hạn lượng caffein nạp vào cơ thể, không được vượt quá 400mg caffeine/ngày (tương đương với khoảng bốn tách cà phê). Các chuyên gia đồng ý, mức caffein an toàn mà bạn có thể dùng là khoảng 300mg.
Những ai nên tránh hoặc hạn chế caffeine?
Theo Medlineplus, một số người nên tránh caffein như:
- Phụ nữ mang thai và mẹ đang cho con bú vì caffeine có thể truyền qua nhau thai hay sữa đến em bé
- Những người đang dùng một số loại thuốc nhất định như thuốc kháng sinh, thuốc điều trị hen suyễn và thuốc tim mạch....
- Người bị trào ngược dạ dày thực quản (GERD ) hoặc loét dạ dày
- Trẻ em hay thanh thiếu niên
- Ngoài ra người bị lo âu, rối loạn giấc ngủ, mất ngủ, bị đau nửa đầu hoặc các loại đau đầu mãn tính khác, rối loạn nhịp tim, huyết áp cao
Tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ về việc tiêu thụ caffeine để xem liệu bạn có dùng được không và nên sử dụng thế nào cho hợp lý.
Caffein có tác dụng gì?
Caffein có nhiều lợi ích cho sức khỏe nếu được sử dụng đúng cách, đúng liều lượng. Một số tác dụng nổi bật của caffein gồm:
- Theo MDPI, caffein giúp tăng cường sự tỉnh táo và khả năng nhận thức, ngăn cơn buồn ngủ và tỉnh táo hơn. Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy những người uống cà phê có tỷ lệ mắc bệnh Alzheimer và chứng mất trí nhớ thấp hơn, nhưng điều này lại không thấy ở trà
- Tăng hiệu suất tập luyện ngắn hạn, khi dùng caffeine từ 3–6 mg/kg trọng lượng cơ thể. Nhưng nghiên cứu cũng lưu ý, mỗi cá nhân sẽ có hiệu quả khác biệt nhau
- Giúp kích thích nhu động ruột, theo nghiên cứu
- Cải thiện sức khỏe tim mạch, theo nghiên cứu thì uống nhiều cà phê và trà xanh có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ thấp hơn
- Cung cấp nguồn chất chống oxy hóa dồi dào, giúp chống lại các gốc tự do...
Tác dụng phụ của caffein
Caffeine có một vài tác dụng phụ tiềm ẩn, thường xảy ra khi bạn tiêu thụ quá nhiều caffeine. Một số trường hợp thì ngược lại, dù bạn tiêu thụ ít nhưng do bạn nhạy cảm với caffein, hay bạn ít dùng thực phẩm chứa caffeine nên dễ bị ảnh hưởng hơn.
Nếu bạn nạp quá nhiều caffein nó có thể gây ra một số vấn đề như bồn chồn và run rẩy là tình trạng thường gặp nhất. Ngoài ra, tùy mức độ mà nó còn khiến bạn bị mất ngủ, đau đầu, chóng mặt, nhịp tim nhanh, mất nước, lo lắng hay nghiền "caffein"...
Không uống được cà phê? 5 loại trà giúp bạn tỉnh táo hơn
Cà phê là thức uống quen thuộc giúp nhiều người tỉnh táo và tăng khả năng tập trung. Tuy nhiên, không phải ai cũng hợp với cà phê. Một số người thấy hồi hộp, bồn chồn, mất ngủ khi uống cà phê do tác động của caffein. Nếu bạn cũng nằm trong số đó, tin tốt là bạn không cần phải từ bỏ caffeine hoàn toàn. Mà bạn chỉ cần lựa chọn đồ uống thích hợp hơn, giúp bạn tỉnh táo hơn mà dịu nhẹ hơn cà phê. Dưới đây là 5 gợi ý đáng thử.
Trà đen
Trà đen được oxy hóa hoàn toàn, quá trình này giúp trà hình thành hương vị đậm ( vị trái cây, hay vị khói, vị mạch nha) và màu sẫm hơn so với trà xanh. Trung bình, lượng caffeine nằm ở khoảng 47mg mỗi tách. Nó cũng ít caffein hơn cà phê, mà lại chứa thêm các chất như L‑theanine và các polyphenol như theaflavin, hỗ trợ nhận thức và sức khỏe tim mạch.(theo Wiley)
Guayusa
Guayusa là loại trà được tạo ra từ trà lá có xuất xứ từ Amazon, nó còn được gọi là trà runa. Trong 355ml guayusa (Alive Energy), được làm từ chiết xuất guayusa chứa đến 150 mg caffein. Nó không chỉ chứa caffein mà còn có L‑theanine, tăng năng lượng mạnh nhưng ổn định, không gây nôn nao như cà phê. Trà còn giàu chất chống oxy hóa như axit chlorogenic.
Matcha
Matcha là gì? Là bột trà xanh được làm từ cây chè Camellia sinensis, trước khi khi thu hoạch, cây trà sẽ được che nắng, những búp trà tươi sẽ được hái và mang đi hấp chín bằng hơi nước, rồi sấy gió cho trà khô, tiếp đó mới được loại bỏ hết gân trên búp trà và nghiền thành bột.
Hàm lượng caffeine trong matcha là khoảng 38- 89 mg cho 1 thìa cà phê (2g) matcha.
Tại sao nên chọn matcha? Matcha có vị dịu nhẹ bột mịn màng, chứa nhiều L‑theanine, giúp tăng năng lượng, tạo cảm giác tỉnh táo nhưng thư thái. Matcha còn giàu EGCG, một chất chống oxy hóa mạnh giúp chống viêm, bảo vệ tế bào.
Yerba Mate
Yerba mate là trà truyền thống ở Nam Mỹ, trà được làm từ lá cây yerba mate. Trong 1 tách trà yerba mate cung cấp khoảng 80 mg caffein, hàm lượng này thì vẫn thấp hơn cà phê với 92mg/ 1 tách.
Trà yerba mate giúp bạn tỉnh táo nhưng không bồn chồn như khi uống cà phê, điều này là nhờ nó chứa theobromine và giàu chất chống oxy hóa như axit chlorogenic.
Yerba mate có hương vị gì? Bạn sẽ cảm nhận được vị đất, hơi đắng, có thể thêm chanh hoặc chút đường để tăng hương vị.
Trà xanh
Trà xanh cũng làm từ cây Camellia sinensis, không bị oxy hóa, do đó là loại trà có khả năng chống oxy hóa cao nhất. Theo bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, mỗi tách trà xanh dao động từ 29- 30 mg caffein. Trà xanh cũng cung cấp L‑theanine, kết hợp lượng caffein vừa phải giúp bạn bổ sung năng lượng nhẹ nhàng. Bên cạnh đó, trà còn giàu EGCG và các catechin rất có lợi cho sức khỏe.
Vì sao nên chọn trà xanh? Vì nó có vị đắng chát nhẹ, hậu vị ngọt, dễ uống lại thay thế cho cà phê hiệu quả.
Vì sao trà lại “dịu” hơn cà phê?
Các loại trà làm từ cây trà Camellia Sinensis, chẳng hạn như trà đen, trà xanh, trà trắng, trà ô long... đều chứa caffeine. Nhưng so với cà phê thì lượng caffeine thấp hơn, mà nó lại giải phóng caffeine nhẹ nhàng hơn. Điều này giúp tránh được tình trạng bồn chồn, tim đập nhanh,...
Bên cạnh đó, L-Theanine là chất hóa học chính giúp con người thư giãn, được tìm thấy nhiều nhất trong lá trà. Nhưng cũng không thể phủ nhận, cà phê, đặc biệt là cà phê đen không đường là đồ uống lành mạnh cho sức khỏe, nên tùy vào nhu cầu và sức khỏe bạn có thể chọn trà hoặc cà phê.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Uống trà có tỉnh táo như cà phê không?
Câu trả lời là có, trà mang đến cảm giác tỉnh táo từ trà thường êm nhẹ và ít gây hồi hộp so với cà phê. Nên nó là lựa chọn lý tưởng cho những ai cần cắt giảm caffein hay nhạy cảm với chất này thì có thể uống trà.
Loại trà nào chứa nhiều caffeine nhất?
Matcha là loại trà có nhiều caffein nhất, sau đó là trà Phổ Nhĩ, trà đen, yerba mate, trà ô long, trà xanh, trà trắng, trà vàng... Mỗi loại trà có hương vị riêng, bạn có thể pha trà loãng để giảm vị chát đặc trưng.
Uống trà buổi chiều có gây mất ngủ không?
Thông thường mọi người có thể uống trà vào buổi sáng, trưa, chiều tối mà không bị mất ngủ, nhưng nếu uống quá muộn, quá đặc và quá nhiều nó vẫn có thể làm bạn mất ngủ, tùy cơ địa. Nên tránh uống đồ uống chứa caffeine trước khi đi ngủ 6 tiếng nếu bạn nhạy cảm với nó.
Có thể uống nhiều loại trà trong một ngày không?
Có thể uống, nhưng nên kiểm soát tổng lượng caffeine nạp vào để tránh bồn chồn hoặc mất ngủ. Bạn cũng cần nhớ caffein không chỉ có trong trà, mà nó còn có ở ca cao, socola, cà phê, nước tăng lực, nên cần kiểm soát đừng uống quá nhiều.
Lời kết
Bạn không nhất thiết phải uống cà phê để tỉnh táo, mà có thể thay thế bằng các loại trà. Dù chọn loại nào, hãy tiêu thụ caffeine ở mức vừa phải dưới 400mg caffein/ ngày để tránh các tác dụng không mong muốn.
