Matcha và trà xanh khác nhau như thế nào? Cái nào giàu chất dinh dưỡng hơn? Cái nào tốt hơn? Nên chọn matcha hay trà xanh?
Sự khác biệt giữa trà xanh và matcha
Cả trà xanh và matcha đều được làm từ Camellia sinensis, nhưng cách trồng trọt, chế biến và pha chế hoàn toàn khác biệt, dẫn đến hương vị khác biệt và mang đến những lợi ích sức khỏe riêng. Vậy matcha và trà xanh khác nhau như thế nào?
Thế nào là matcha?
Matcha là dạng bột trà xanh cô đặc, tên gọi “matcha” được giải nghĩa như sau: “ma” có nghĩa là nghiền thành bột, “cha” nghĩa là trà. Không giống như bột trà xanh thông thường, bột matcha được làm hoàn toàn từ những búp trà non, đây là phần ngon và giàu dưỡng chất nhất của cây trà. Trước khi thu hoạch, cây trà sẽ được che nắng, những búp trà tươi sẽ được hái và mang đi hấp chín bằng hơi nước, rồi sấy gió cho trà khô, tiếp đó mới được loại bỏ hết gân trên búp trà và nghiền thành bột. Quá trình này giúp bột matcha có vị dịu ngọt, mịn màng.(1)
Nhờ việc che phủ ánh nắng, giúp tăng cường sản xuất các hợp chất có lợi như chlorophyll (diệp lục) và L-theanine - một axit amin mang tác dụng thư giãn.( theo MDPI, một bài đánh giá)
Thế nào là trà xanh?
Còn trà xanh thông thường được trồng dưới ánh nắng đầy đủ, không che bóng trước thu hoạch. Ánh sáng mặt trời giúp lá trà phát triển mạnh mẽ, màu cũng trở nên xanh nhạt hơn và vị hơi chát, đậm đà hơn. Điều này là nhờ hàm lượng catechin cao hơn.
Trà xanh là một đồ uống phổ biến, được nhiều người trên thế giới yêu thích. Từ lá trà xanh, có thể chế biến ra nhiều dòng trà như hồng trà, bạch trà, trà ô long...
So sánh giá trị dinh dưỡng giữa matcha và trà xanh
Do khác nhau về cách trồng, cách chế biến và sử dụng nên hàm lượng dưỡng chất của chúng không giống nhau. Đặc biệt là về caffeine, L-theanine và calo.
| Thành Phần | Matcha | Trà Xanh Thông Thường |
|---|---|---|
| Calo (1 tách) | 5 | 2.5 |
| Caffeine | 37-88mg | 29mg |
| L-theanine (mg/g) | 9.3-28.51 | 6.56 |
| Chống oxy hóa (EGCG) | Cao hơn đáng kể | Thấp hơn |
Năng lượng
Cả matcha và trà xanh đều có lượng calo rất thấp, nên nếu bạn thêm nó vào thực đơn ăn uống thì không lo nạp quá nhiều calo, tất nhiên đó là khi bạn dùng nguyên chất nha, còn thêm đường, sữa,... thì nó lại khác.
Theo bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ thì trong 1 tách trà xanh chứa 2.5 calo, còn 1 tách matcha nhỉnh hơn là khoảng 5 calo( bột matcha hữu cơ).
L-theanine
L-theanine là một axit amin có khả năng giảm căng thẳng. Trong 1g matcha cung cấp lên đến 9.3 - 28.51mg, đây là hàm lượng cao hơn so với 6.56mg/g của trà xanh. Nếu là tối ưu chất này thì matcha sẽ là một lựa chọn lý tưởng.
Caffeine
Matcha do làm từ lá trà nghiền mịn, nên có caffeine cao hơn. Một tách matcha (2g bột) cung cấp 37.8 - 88.8mg caffein, trong khi trà xanh pha chỉ khoảng 29.4mg. Caffein này giúp bạn tăng cường sự tỉnh táo.
Chất chống oxy hóa
Đây là một thành phần được đánh giá rất cao, và matcha lại là sản phẩm có hàm lượng vượt trội. Một số nghiên cứu cho thấy, matcha có thể chứa lượng chất chống oxy hóa cao gấp nhiều lần trà xanh, khi so với các loại trà xanh chất lượng thấp thì nó cao gấp 137 lần. Còn nếu là trà xanh chất lượng cao thì matcha cao hơn gấp 3 lần.
So sánh lợi ích của matcha và trà xanh
Do có hàm lượng dưỡng chất khác nhau cùng những đặc tính độc đáo, matcha và trà xanh có nhiều tác dụng như:
Cải thiện sự tập trung
Caffein giúp bạn bổ sung năng lượng, sảng khoái hơn, cả matcha và trà xanh đều có caffein, nhưng matcha chứa nhiều hơn nên nó có thể nhiều năng lượng mạnh. Tuy nhiên, L-theanine trong matcha giúp cân bằng caffeine, tạo cảm giác tỉnh táo và ít bồn chồn hơn so với cà phê.
Trong khi đó, trà xanh mang lại cảm giác tỉnh táo nhẹ nhàng hơn, phù hợp với những người thích sự nhẹ nhàng.
Tốt cho sức khỏe tim mạch
Khoa học nói gì về trà xanh? Một nghiên cứu năm 2020 chỉ ra, trà xanh có thể làm giảm lipoprotein mật độ thấp (LDL) và cholesterol toàn phần. Mà cholesterol LDL là một loại cholesterol xấu, gây hại hại cho sức khỏe.
Hơn nữa, uống trà xanh thường xuyên còn có mối liên quan đến tỷ lệ bệnh tim mạch thấp hơn, vì nó giúp giảm viêm, điều hòa cholesterol và huyết áp.
Matcha làm từ trà xanh, cũng có thể có lợi ích, nhưng matcha lại chưa có nghiên cứu chuyên sâu, nên về matcha thì cần có nhiều nghiên cứu hơn.
Hỗ trợ não bộ
L-theanine có khả năng bảo vệ tế bào não, cũng như não bộ khỏi tổn thương do lớn tuổi và giảm nguy cơ mất trí nhớ. Nghiên cứu còn chỉ ra, người dùng trà xanh thường xuyên có nguy cơ mất trí nhớ thấp hơn, và thành phần quan trọng nhất của trà xanh là epigallocatechin gallate (EGCG)
Dù matcha có thể có lợi hơn cho sức khỏe não bộ nhờ có L-theanine nhiều hơn (matcha 9,3- 28,5 mg L-theanine/g và trà xanh 6,56 mg/g), nhưng trà xanh cũng là một đồ uống lý tưởng mà bạn không nên bỏ qua.
Khả năng chống oxy hóa
Matcha chứa hàm lượng cao các hợp chất như catechin, chlorophyll, vitamin C và flavonoid. Nhờ đó, matcha thường được đánh giá cao hơn trà xanh về khả năng chống oxy hóa. Nhưng cả hai loại này đều có nhiều dưỡng chất (caffeine, catechin, L-theanine, rutin, quercetin,...)
Khi bạn có một thực đơn cung cấp nguồn chất chống oxy hóa từ trà, hoa quả, rau củ rất có lợi cho tim mạch và giảm nguy cơ mắc một số bệnh lý.( theo Sciencedirect)
Chất chống oxy hóa giúp chống lại các gốc tự do, mà gốc tự do là tác nhân gây ra lão hóa và các bệnh mãn tính.
Hỗ trợ giảm cân
Caffeine và catechin trong trà xanh và matcha đều có thể thúc đẩy hoạt động oxy hóa chất béo và tiêu hao năng lượng ở mức độ vừa phải. (Theo Thư viện Y khoa Quốc gia, Journals)
Mà matcha lại có caffeine và catechin cao hơn trà xanh, nên có thể nó có lợi thế hơn một tí, nhưng quan trọng là không có trà nào có thể giúp bạn giảm cân nếu bạn không có chế độ ăn uống và tập luyện đều đặn.
Do đó, dùng trà nào thì bạn cần có chế độ ăn uống khoa học, duy trì lối sống tích cực, tập thể dục mỗi ngày.
Hương vị của matcha và trà xanh
Matcha và trà xanh có có hương vị đặc trưng:
Matcha
Matcha cao cấp có vị ngọt nhẹ lẫn chút vị đắng đặc trưng của trà xanh, nó còn có hương vị umami - hương vị thơm ngon. Lúc đầu là vị đắng nhẹ, nhưng sau đó là vị ngọt dễ chịu. Nhưng nếu dùng matcha bình dân thì nó lại có vị đắng, vị không tinh tế bằng.
Trà xanh
Trà xanh hảo hạng thường có vị chát thanh khiết, sau đó là nhường chỗ cho vị ngọt sâu, lan tỏa trong khoang miệng. Mang đến một cảm giác rất thụ vị, mà chỉ có trà ngon, trà xịn mới mang lại hậu vị ngọt tuyệt vời.
Nên chọn matcha hay trà xanh? Loại nào tốt hơn?
Cả matcha và trà xanh đều tốt, đều ngon, đều giàu dưỡng chất, bao gồm chất chống oxy hóa và caffein. Việc lựa chọn phụ thuộc vào chính bạn.
Chọn trà xanh
Trà xanh là một đồ uống nhẹ nhàng, có ít caffein hơn, dễ pha chế, dễ uống. Phù hợp để cả nhà cùng uống trong ngày. Bạn có thể dùng trà xanh tươi hoặc trà lá xanh khô đều được, nên uống nguyên chất, pha trà vừa phải, đừng pha đặc quá, đừng uống quá nhiều,. Tránh uống khi đói, ngay sau bữa ăn.
Chọn matcha
Matcha thì vị cân bằng hơn, do đã được nghiền bột, dễ pha. Bạn cần sự tập trung cao, thích đậm đà thì có thể dùng nó. Nhưng hạn chế sữa, chất tạo ngọt khi pha để tối ưu tác dụng.
Lời kết
Tóm lại, matcha, trà xanh, hay trà Shan tuyết cổ thụ thì đều tốt cho sức khỏe, tùy vào nhu cầu, sức khỏe của mình mà bạn có thể chọn tùy ý. Nhưng cần mua sản phẩm chất lượng, dùng đúng cách, vừa đủ, tránh thêm đường, sữa khi dùng.
