Khi tổ yến bị mốc xanh, có nhiều đốm li ti màu xanh đem hoặc đã đổi màu, tốt nhất bạn nên bỏ ngay lập tức vì nấm mốc có thể gây ảnh hưởng sức khỏe.
Tổ yến bị mốc có những đặc điểm nào?
Tổ yến bị mốc không chỉ mất dinh dưỡng mà còn gây hại cho sức khỏe (dị ứng, viêm đường hô hấp, rối loạn tiêu hóa, ngộ độc). Vậy nên, bạn hãy lưu ý những dấu hiệu nhận biết yến bị nấm mốc như sau:
Kết cấu yến
Yến tốt có kết cấu giòn, sợi đan xen chắc chắn, khô ráo, giòn, bạn có thể cảm nhận được điều này bằng cách bẻ một yến yến và kiểm tra. Còn yến bị mốc, thì nó sẽ ẩm hơn, sợi yến rời rạc, không khô ráo và dính chùm vào nhau.
Yến có màu sắc lạ
Yến trắng có màu trắng ngà hoặc có khi hơi vàng hoặc xám. Huyết yến có màu đỏ sậm hoặc đỏ như máu. Màu sắc độc đáo này được cho là do sự tương tác hóa học giữa nước bọt của chim yến và các khoáng chất trong vách đá tại các hang yến tự nhiên.
Yến bị mốc xuất hiện các đốm màu loang lổ như xám, đen, xanh nhạt,... Cần cảnh giác với những đốm mốc trắng nhỏ li ti, khó thấy bằng mắt thường.
Mùi hôi khó chịu
Yến nguyên chất có mùi tanh đặc trưng của lòng trắng trứng. Mùi này rất tự nhiên và dễ chịu, ngược lại yến khi đã bị mốc sẽ hình thành mùi hôi, mùi nồng của nấm mốc, hoàn toàn khác với mùi tanh ban đầu.
Tổ yến bị mốc, đổi màu nên xử lý sao?
Tùy theo mức độ nặng nhẹ của yến sào mà có cách xử lý khác nhau. Lưu ý quan trọng là nếu đã thấy yến có dấu hiệu nấm mốc thì không nên dùng nữa, đặc biệt là người già, trẻ em, phụ nữ mang thai, sau sinh, người mới ốm dậy hoặc có hệ tiêu hóa kém TUYỆT ĐỐI KHÔNG sử dụng yến đã bị mốc, dù chỉ là mốc nhẹ.
Yến bắt đầu có dấu hiệu mốc
Dấu hiệu là bạn có thể thấy yến hơi ẩm, chưa hình thành các đốm mốc và màu sắc cũng chưa bị biến đổi. Mùi tanh của yến có thể giảm nhẹ hoặc không còn rõ ràng, yến còn giòn. Nếu thấy yến hơi ẩm, nếu không xử lý nhanh thì nó sẽ dễ dàng bị hư hỏng.
Cách xử lý:
- Dùng đèn pin soi để xác định yến có thật sự bị mốc hay chưa, nếu chưa thì tiếp tục mang yến ra, kiểm tra toàn bộ phần còn lại
- Phơi khô yến hoặc sấy khô bằng quạt để yến khô ráo hoàn toàn. Không được dùng nhiệt độ cao để sấy yến
- Bảo quản trong hộp kín, túi hút chân không, để nơi khô ráo, thoáng mát. Nên tránh thủ sử dụng sớm
Lưu ý: Yến nếu chỉ bị ẩm vẫn có thể sử dụng, nhưng cần cẩn thận vì mốc có một số loại có màu trắng nên mắt thường không thấy. Nên bạn cần xác định rõ chất lượng yến trước khi dùng.
Yến bị mốc trung bình
Dấu hiệu của mức độ này sẽ hiện diện rõ trên bề mặt tổ yến, bạn sẽ thấy nó có các đốm mốc xuất hiện, có thể từng cụm nhỏ hoặc li ti. Mùi mốc bắt đầu rõ rệt, yến giờ không còn giòn và khô như lúc đầu. Sợi yến bở, kết cấu yến biến đổi.
Cách xử lý của trường hợp này là nên bỏ, vì khi yến đã bị nấm mốc, thì bạn không nên tiếc tiền mà bỏ mỗi chỗ mốc đó, rồi ăn phần chưa có mốc. Vì mốc có thể lan sâu vào sợi yến, ăn vào sẽ gây hại cho cơ thể.
Yến bị mốc nặng
Lúc này mốc lan rộng, chiếm phần lớn tổ yến (trên 50%), với nhiều đốm trắng, xanh, hoặc đen. Cùng với mùi mốc nồng, mùi chua, sợi yến không còn dai, thậm chí có dấu hiệu nhớt.
Cách xử lý là cho vào túi rác, cột chặt và cho vào thùng rác, không nên ngửi, hay dùng loại yến này.
Tác hại của việc dùng yến mốc
Việc sử dụng yến sào bị mốc có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe như:
Gây hại cho gan, thận
Nếu tiêu thụ yến bị nấm mốc, thì các độc tốc có thể tích lũy trong cơ thể, gây tổn thương gan và thận. Đặc biệt, một số độc tố của các loại nấm mốc không bị tiêu diệt dưới nhiệt độ cao nên ngay cả khi thực phẩm đã được phơi khô dưới ánh nắng mặt trời vẫn không đảm bảo an toàn. Thế nên, việc loại bỏ tất cả các thực phẩm bị nấm mốc giúp bảo vệ sức khỏe.
Gây dị ứng và kích ứng
Yến đã bị hư do nấm mốc, khi bạn không may ăn vào nó có thể kích thích phản ứng dị ứng trong cơ thể. Với các triệu chứng dị ứng như ngứa, phát ban, mẩn đỏ trên da, hoặc sưng tấy, hoặc các phản ứng nghiêm trọng hơn (sốc phản vệ, cần được cấp cứu ngay).
Nguy cơ ngộ độc thực phẩm
Nguyên nhân là nấm mốc có thể sản sinh độc tố, đặc biệt là aflatoxin hoặc các độc tố mycotoxin. Những chất này không bị phá hủy hoàn toàn khi nấu ở nhiệt độ thông thường. Nếu sử dụng nó có thể gây buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy hoặc các triệu chứng ngộ độc..., nếu có dấu hiệu bất thường khi ăn yến cần đến gặp bác sĩ ngay.
Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa
Những vi sinh vật hay các chất độc hình thành trên yến bị hư hỏng có thể xâm nhập vào hệ tiêu hóa khi ăn. Nó gây rối loạn tiêu hóa, bao gồm đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy... điều này rất có hại cho trẻ em, người già,...
Nó còn có thể gây hại cho hệ hô hấp và tiềm ẩn nhiều rủi ro nguy hiểm cho sức khỏe.
Cách bảo quản yến đúng cách để ngừa bị mốc
Bạn có thể bảo quản yến theo những cách sau:
Để yến nơi khô ráo, thoáng mát
Bảo quản yến ở nơi có nhiệt độ phòng (khoảng 25-28°C), tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp. Tránh nơi ẩm ướt hay độ ẩm cao như gần bồn rửa, bếp nấu ăn hoặc để gần cửa sổ. Nếu dùng trong thời gian ngắn thì cứ để nơi thoáng mát là được. Vì yến đã được làm khô, nên không dễ bị ẩm nếu bạn lưu trữ đúng cách.
Bảo quản trong hộp kín hoặc túi zip
Đây là cách phổ biến và hiệu quả nhất. Yến sào khô rất nhạy cảm với không khí và độ ẩm. Khi mua yến sào về bạn có thể chia yến thành nhiều phần, cho yến sào khô vào hộp thủy tinh, hộp nhựa có nắp đậy kín hoặc túi zip có khóa kéo.
Nếu dùng túi zip, bạn nên ép hết không khí ra ngoài trước khi khóa lại. Nhưng làm nhẹ nhàng tránh yến vị gãy nát. Còn nếu yến đóng hộp sẵn thì bạn cứ để nguyên như vậy là được.
Các câu hỏi thường gặp về yến bị nấm mốc
Tại sao yến lại bị nấm mốc?
Có 3 nguyên nhân chính:
- Bảo quản sai cách như để yến ở nơi ẩm thấp, không đậy kín nắp, để ánh nắng mặt trời trực tiếp chiếu vào hay không khí xâm nhập
- Chất lượng yến kém, sơ chế không đúng kỹ thuật, không đạt tiêu chuẩn
- Yến sau khi làm sạch không được sấy khô hoàn toàn, độ ẩm còn sót lại tạo môi trường cho nấm mốc phát triển.
Yến bị mốc nhẹ có dùng được không?
TUYỆT ĐỐI KHÔNG nên dùng yến đã bị nấm mốc, dù một số người có thể tiếc tiền, nhưng đây là cách tốt nhất. Việc dùng yến bị nấm mốc sẽ gây ra nhiều nguy hại cho sức khỏe, nên tốt nhất khi mua yến về, bạn nên ưu tiên sử dụng sớm.
Có nên rửa hoặc phơi yến khô khi thấy có dấu hiệu mốc?
Việc rửa chỉ có thể loại bỏ phần nấm mốc trên bề mặt. Bào tử nấm và độc tố có thể đã xâm nhập sâu vào bên trong sợi yến. Do đó, việc rửa hoặc phơi không đảm bảo an toàn tuyệt đối. Phương án an toàn nhất vẫn là vứt bỏ yến.
