Cá chạch là một loại cá giàu dinh dưỡng, có nhiều lợi ích cho sức khỏe, dù bà bầu có thể ăn cá chạch nhưng bạn cần hạn chế, tốt nhất có thể hỏi ý kiến bác sĩ trước khi muốn thêm loại cá này vào thực đơn.
Tìm hiểu về cá chạch
Cá chạch là cá gì?
Cá chạch là một loại cá phổ biến ở các tỉnh miền Tây - Việt Nam, cá này còn được gọi là chạch đồng hay chạch bùn, là một loài cá nước ngọt thường sinh sống trong ao, hồ, sông,.. nơi sình lầy, bùn đất. Chúng có thân tròn, dẹt dần về phía đuôi, với lớp da trơn bóng, mỏng và tiết ra dịch nhờn, khiến bề mặt của cá trở nên nhớt giống như lươn.
Cá chạch trưởng thành dài sao động từ 15 - 17 cm. Cá có đầu khá to, mắt nhỏ, miệng hơi thấp và có râu. Vây ngực và vây bụng ngắn, lưng không có gai cứng, trong khi thân cá được bao phủ bởi một lớp vảy nhỏ ẩn sâu dưới da, khó nhìn thấy, nên nhiều người nhầm lẫn là loại cá này không có vảy. Màu sắc của cá chạch dao động từ nâu vàng, nâu sẫm đến xám đen, với những đốm nhỏ li ti tạo thành hoa văn đặc trưng.
Lợi ích của cá chạch theo Đông y
Ở Việt Nam, chạch là món ăn đặc sản. Thịt chạch đồng béo, thơm, bùi và chứa nhiều dưỡng chất. Đông y ví cá chạch như “nhân sâm nước” nhờ hàm lượng dưỡng chất vượt trội và có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe.
Trong Đông y, cá chạch có vị ngọt, tính bình, giúp bổ tỳ vị, dưỡng thận, thanh nhiệt, tráng dương, trừ thấp, giảm vàng da.
Còn theo một cuốn sách y cổ, thì có nói rằng, cá chạch giúp cung cấp năng lượng, bồi bổ khí, sinh tinh, tốt cho thận, hạn chế tình trạng xuất tinh sớm, hỗ trợ vấn đề liệt dương, giảm phù nề, giải nhiệt, lợi tiểu, và cải thiện sức khỏe gan. Loài cá này phù hợp với nhiều đối tượng, đặc biệt tốt cho nam giới và trẻ em, đồng thời có lợi cho những người thể trạng yếu, mắc bệnh viêm gan cấp tính hoặc ra mồ hôi đêm.
Hàm lượng dưỡng chất của cá chạch
Từ góc độ y học hiện đại, cá chạch là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời. Trong 100g cá chạch có chứa những chất dinh dưỡng như:
- 18,4 - 22,6g chất đạm - hàm lượng này so với một số loại cá phổ biến khác thì cao hơn nhiều
- 2,8 - 2,9g chất béo
- 100 - 117 calo
- 51 - 459 mg canxi
- 154 - 243 mg phốt pho
- 2,7 - 3,0 mg sắt
- Vitamin B1
- VitaminB2
- Vitamin B3
Đặc biệt, hàm lượng canxi trong cá chạch cao hơn cá chép gấp 6 lần và so với mực hay bạch tuộc thì còn cao hơn, khoảng 10 lần. Vì thể cá chạch là nguyên liệu chế biến nhiều món ăn bổ dưỡng giúp trẻ nhỏ hấp thụ tối đa vitamin D. Ngoài ra, cá chạch còn chứa spermidine và nucleoside – hai hợp chất rất tốt cho da, giúp cải thiện độ đàn hồi của da, duy trì độ ẩm cần thiết cho da và giúp cơ thể kháng virus tốt hơn.
Thịt cá chạch lại còn mềm, giàu đạm nhưng ít béo. Một số nghiên cứu mói đây cũng cho thấy, ăn chạch thường xuyên với liều lượng vừa đủ có thể ngăn ngừa lão hóa, đặc biệt ở phụ nữ tiền mãn kinh, giúp da trắng sáng, căng mịn. Từ đó giúp làn da đẹp hơn.
Ăn cá chạch có tốt không?
Không chỉ giàu dinh dưỡng, cá chạch còn có nhiều lợi ích với sức khỏe. Loài cá này hỗ trợ bổ thận sinh tinh, tăng cường sức khỏe hệ xương khớp, cung cấp sắt từ đó giúp bổ máu. Hơn nữa, cá chạch còn giúp bảo vệ mạch máu, tác dụng chống viêm, giúp giải rượu.
Tuy nhiên, một số người có cơ địa dị ứng nên thận trọng khi ăn cá chạch. Vì nó có thể gây dị ứng, ngoài ra, khi nấu cá chạch, bạn cần chọn mua cá chạch còn tươi, sống, sơ chế kỹ, loại bỏ nhớt, mùi tanh, nội tạng và mang cá, rửa cá thật sạch và nấu cá chín kỹ.
Mẹ bầu ăn cá chạch được không?
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, phụ nữ mang thai vẫn có thể ăn cá chạch, nhưng cần đặc biệt lưu ý, là mẹ bầu phải ăn với lượng vừa phải để tránh tình trạng dư thừa chất. Đặc biệt, những bà bầu có tiền sử dị ứng thì cần tránh tiêu thụ loại cá này.
Cá chạch là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời cho mẹ bầu với những lợi ích như:
Bổ sung canxi, vitamin D
Canxi là một khoáng chấ rất cần thiết đối với xương, dưỡng chất này, giúp để ngăn ngừa loãng xương và hỗ trợ sự phát triển hệ xương của thai nhi. Món canh cá chạch là một lựa chọn lý tưởng mà bạn có thể chế biến nhằm giúp tăng khả năng hấp thụ canxi hiệu quả.
Cung cấp sắt
Phụ nữ mang thai trong thời ky này cần bổ sung nhiều sắt, nhằm hỗ trợ quá trình phát triển của thai nhi, ngăn ngừa nguy cơ thiếu máu, chóng mặt, huyết áp thấp. Cá chạch là một nguồn đạm cao và chứa sắt tự, nên rất có lợi cho người bị thiếu máu do thiếu sắt.
Chống viêm
Cá chạch còn là thực phẩm có thể góp phần chống lão hóa cho mạch máu. Chất nhầy trên da cá chạch giúp chống khuẩn, kháng viêm, giúp bảo vệ mẹ và thai nhi khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn gây bệnh.
Loại cá này còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất như vitamin A, B, C, canxi và sắt,... nên rất lành mạnh cho sức khỏe. Cá chạch cần nấu chín kỹ, không ăn cùng thịt chó, cua, dưa leo, huyết chó... Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và phù hợp với bản thân, thì mẹ bầu nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi ăn cá chạch.
Các loại cá tốt cho bà bầu
Mẹ bầu có thể bổ sung cá vào chế độ ăn, nhưng cần chọn những loại cá phù hợp, không chứa thủy ngân, giàu protein, DHA vitamin và khoáng chất. Dưới đây là một số loại cá mà mẹ bầu có thể cân nhắc:
Cá chép
Cá chép là loại cá nước ngọt rất có lợi cho sức khỏe bà bầu và thai nhi. Nghiên cứu chỉ ra rằng cá chép có chứa nhiều canxi, chất béo, glycerin, axit folic, omega-3... đầy đều là những dưỡng chất không thể thiếu trong thai kỳ.
Món cháo cá chép là lựa chọn được nhiều mẹ bầu yêu thích nhờ dễ chế biến, dễ tiêu hóa và thơm ngon.
Cá diêu hồng
Cá diêu hồng có thịt thơm ngọt, ít mùi tanh, rất hợp với khẩu vị của bà bầu. Loại cá này còn cung cấp chất đạm dồi dào, vitamin và khoáng chất hữu ích cho cả mẹ và bé.
Việc bổ sung các loại cá này không chỉ giúp đa dạng thực đơn mà còn giúp mẹ nạp thêm các dưỡng chất cần thiết.
Cá hồi
Cá hồi là một loại cá lành mạnh và tốt cho sức khỏe, với hàm lượng vitamin đa dạng (bao gồm vitamin B6, vitamin B12, vitamin D...), DHA, omega-3 và nhiều khoáng chất thiết yếu, mang lại lợi ích lớn cho cả mẹ và sự phát triển của thai nhi. Đây là loại cá được khuyến khích dành cho phụ nữ mang thai.
Cá lóc
Cá lóc cũng là môt loại cá nước ngọt, có thể hỗ trợ mẹ bầu chuyển dạ dễ dàng hơn và tăng tiết sữa. Bên cạnh đó, thịt cá lóc không chỉ ngọt, nấu được nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng mà còn có giá trị dinh dưỡng cao.
