Trà xanh, trà đen, trà ô long, trà Shan Tuyết... đều là những loại trà ngon, và lúc pha trà cần có đầy đủ dụng cụ pha trà như ấm trà, chén tống, chén quân...
Tìm hiểu về chén tống
Chén tống là gì?
Trong bộ trà cụ, chén tống là một vật phẩm do người Việt sáng tạo, là một một trà cụ đặc trưng của nghệ thuật trà đạo Việt Nam. Chén tống trước đây được biết đến với tên gọi "chén tướng", nhưng sau này, do một lý do nào đó, nên đã đổi thành chén tống.
Bàn trà cụ được trang bị hai loại chén, bao gồm chén tống và chén quân ( những tách tà nhỏ dùng để uống trà trực tiếp). Dù có hình dáng tương đồng, chén tống thường có kích thước lớn hơn nhiều so với chén quân và được đặt trên một đĩa dầm riêng biệt.
Chén tống không chỉ là dung cụ để chứa nước trà mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc làm đều hương vị trà trước khi rót vào các chén quân khác. Do đó, sau khi hãm xong trà, thì người ta tiến hành rót trà vào chén tống. Điều này giúp tránh trường hợp trà có vị đậm hoặc nhạt nếu rót trực tiếp vào chén quân, giúp cho mỗi chén trà ( chén quân) có hương vị đồng đều và thơm ngon. Đây cũng chính là một trong những điểm tinh tế và đặc biệt của nghệ thuật trà đạo.
Chén tống có đặc điểm gì?
Chén tống có nhiều loại khác nhau, được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như thủy tinh, gốm sứ, đất nung tráng men... Trong đó, chén tống được làm chất liệu đất tử sa Nghi Hưng là loại cao cấp.
Bộ chén tống tử sa không chỉ giúp mang lại hương vị trà tốt nhất, giúp lưu hương, lưu vị, giữ ấm cho nước trà, mà nó còn có nhiều thiết kế mộc mạc, tinh tế, giúp tô điểm cho bàn trà của bạn.
Công dụng của chén tống và cách dùng chén tống
Công dụng
- Chén tống đóng vai trò quan trọng và không thế thiếu được trên bàn trà, nó giúp làm đều hương vị trà, tránh khi rót trà trực tiếp ra chén quân, có ly thì đậm có ly thì nhạt.
- Bên cạnh đó, chén tống có chức năng kiểm soát nhiệt độ của nước, giúp nước trà không bị quá nóng khi thưởng thức.
- Chén tống còn giúp loại bỏ một phần cặn trà trước khi bạn khi rót vào chén quân, giúp nước trà trở nên trong veo và tăng tính thẩm mỹ.
- Đối với những loại trà cần pha với nước có mức nhiệt độ dưới 90°C, thì người pha trà thường sẽ rót nước sôi vào chén tống trước. Tiếp đó, đổ nước vào ấm trà để đạt nhiệt độ nước phù hợp trước khi pha. Cách này không ảnh hưởng đến chất lượng của trà.
Cách dùng
- Cách dùng chén tống khá đơn giản, chỉ cần bạn pha xong ấm trà thì cho vào chén tống trước, sau đó mới rót ra từng chén quân và thưởng thức.
- Hoặc những loại trà không cần pha ở mức nhiệt 100 độ c, thì bạn có thể tận dụng chén tống để hạ nhiệt độ nước, bằng cách rót nước sôi vào chén tống, sau đó hạ nhiệt độ rồi mới cho vào ấm trà để pha trà.
Chén tống ngày xưa và chén tống ngày nay có gì khác biệt?
Trước kia, chén tống trong bộ trà theo phong cách thời Nguyễn chỉ đơn thuần là một chiếc chén tròn to hơn các chén quân và không có quai. Nếu bạn đã từng dùng loại chén tống cổ điển này, bạn sẽ thấy một khuyết điểm lớn là khi rót trà vào chén quân, trà thường bị đổ ra nhiều. Tuy nhiên, về tính thẩm mỹ, thì kiểu dáng hài hòa, giản dị nhưng rất đẹp và độc đáo.
Bây giờ, chén tống đã được truyền bá đến nhiều nền văn hóa trà khác trên thế giới, đặc biệt là ở các nước Trung Quốc và Đài Loan. Tuy nhiên, ở Việt Nam, chén tống chỉ phổ biến trong cộng đồng đam mê trà và những người am hiểu trà, còn trong việc pha trà hàng ngày thì hiếm khi người dân dùng tới.
Trung Quốc và Đài Loan là 2 nước sản xuất chủ yếu. Chén tống hiện nay đã có nhiều biến đổi so với trước, nhưng vẫn giữ nguyên công dụng ban đầu và chỉ được thay đổi về hình dáng để việc rót trà trở nên dễ dàng hơn và giảm thiểu việc trà bị đổ ra ngoài.
Những loại chén tống đẹp và được ưa chuộng nhất hiện nay
Chén tống Bát Tràng
Gốm sứ Bát Tràng là một sản phẩm nổi tiếng của người Việt.
Chén tống Bát Tràng được chế tác với những hoa văn tinh xảo và đa dạng về kiểu dáng, kích thước. Được làm từ chất liệu gốm sứ chất lượng cao. Phù hợp với nhiều phong cách bàn trà, nó không chỉ tăng tính thẩm mỹ, mà còn đem lại sự thanh lịch và vẻ đẹp cổ kính.
Chén tống sứ
Chén tống sứ được đánh giá cao với khả năng chịu nhiệt và chịu ẩm vô cùng xuất sắc. Sản phẩm không chỉ mang lại tính thẩm mỹ cao mà còn phù hợp với nhiều không gian, phong cách trà. Việc sử dụng chén tống sứ giúp bạn hoàn toàn yên tâm mà không cần phải lo lắng về khả năng nứt vỡ của chén. Tuy nhiên, nhược điểm của chen tống sứ là có thể dễ bị ố vàng và mất đi độ mới theo thời gian.
Chén tống tử sa
Chén tống tử sa là một trà cụ luôn có đối với những người yêu trà, đam mê trà đạo. Chén tống tử sa, cùng với bộ ấm chén, mang nét đẹp cổ điển, có nét đẹp lịch sử cổ xưa, với nhiều kiểu dáng đa dạng, được làm ra bởi những nghệ nhân giàu kinh nghiệm. Đặc biệt, chén tống tử sa giúp giữ được nhiệt độ và hương vị của trà rất tốt. Sản phẩm bền, càng sử dụng lâu càng trở nên đẹp và rực rỡ.
Chén tống pha lê
Chén tống pha lê được coi là dòng cao cấp nhất trong dòng chén tống thủy tinh. Chén tống pha lê nặng hơn và độ phản quang sắc nét hơn so với chén tống thủy tinh. Chất liệu pha lê có độ chiết quang cao và được mài gọt công phu, kỹ lưỡng. Do đó, nó không chỉ dùng để pha trà mà nó còn giúp làm đẹp bàn trà và không gian bạn thưởng thức trà.
Chén tống thủy tinh
Chén tống bằng chất liệu thủy tinh cao cấp, sẽ chịu nhiệt gấp 3 lần so với thủy tinh bình thường, nhờ được làm từ chất liệu tốt nhất. Chén tống thủy tinh cao cấp này giúp bạn không cần lo lắng khi pha nước nhiệt độ cao sẽ làm vỡ hay nứt. Ngoài ra, chén tống thủy tinh cũng có nhiều kiểu dáng, thiết kế bắt mắt và kích thước đa dạng dễ lựa chọn.
Cách chọn mua chén tống đẹp, chất lượng
Kiểu dáng phù hợp
Bạn có thể chọn chén tống có kiểu dáng đơn giản hoặc phức tạp, có hoa văn hay không, có quai hay không, tùy theo sở thích và phong cách bàn trà. Một số kiểu dáng phổ biến hiện nay là chén tống Bát Tràng, chén tống tử sa, chén tống thủy tinh, chén tống pha lê, chén tống thủy tinh… Bạn nên chọn chén tống có kiểu dáng hài hòa với bộ ấm chén và các dụng cụ khác trên bàn trà, tạo nên một bộ trà đẹp mắt và hấp dẫn.
Thiết kế và trang trí của chén tống đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên ấn tượng đầu tiên và tăng giá trị nghệ thuật của bộ dụng cụ trà.
Kích thước
Bạn nên chọn chén tống có kích thước phù hợp với số lượng người uống trà và dung tích ấm trà. Nếu chén tống quá nhỏ, bạn sẽ phải rót trà nhiều lần, làm mất thời gian và nhiệt độ trà. Nếu chén tống quá lớn, bạn sẽ phải rót trà dư thừa, làm mất hương vị và lãng phí trà. Một chén tống có kích thước vừa phải thường có dung tích từ 100ml - 200ml.
Trước khi mua chén tống, cần chú ý đến kích thước của nó để đảm bảo phù hợp với nhu cầu sử dụng. Chọn kích thước phù hợp với các phần còn lại của bộ ấm chén để tạo sự hài hòa.
Chất liệu
Bạn có thể chọn chén tống bằng sứ, thủy tinh, tử sa, gỗ, nhựa hoặc inox tùy theo sở thích và phong cách bàn trà. Mỗi chất liệu có ưu và nhược điểm khác nhau, bạn nên xem xét kỹ trước khi mua.
Ví dụ:
- Chén tống bằng sứ và thủy tinh có vẻ đẹp sang trọng và dễ dàng quan sát màu nước trà, nhưng cũng dễ vỡ và khó vệ sinh.
- Chén tống bằng tử sa có tính kín khí và giữ hương vị trà tốt, nhưng cũng có giá cao và cần chăm sóc kỹ.
- Chén tống bằng gỗ, nhựa và inox có độ bền cao và giá rẻ, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng trà hoặc không an toàn cho sức khỏe nếu không chọn loại tốt.
Chất liệu tốt không chỉ tăng cường thẩm mỹ và đẳng cấp của bộ dụng cụ trà mà còn đảm bảo trải nghiệm uống trà tốt nhất.
Chọn nhà sản xuất uy tín
Khi mua chén tống, hãy quan tâm đến nguồn cung. Lựa chọn mua từ các nhà sản xuất uy tín và chất lượng để đảm bảo rằng bạn nhận được sản phẩm có giá trị xứng đáng. Tránh mua hàng giả, hàng nhái hoặc không đáng tin cậy để đảm bảo chất lượng và đáng tin cậy của sản phẩm.
