Cá chạch là loại cá trong Đông Y ví như " sâm nước", rất tốt cho sức khỏe, tuy nhiên, bạn chỉ nên ăn cá chạch vừa phải, đúng cách, như thế mới phát huy tối đa lợi ích của thực phẩm này.
Ăn cá chạch thường xuyên nên hay không nên?
Theo Đông Y
Theo quan điểm Đông y, cá chạch được mệnh danh là sâm nước" nhờ có có nhiều lợi ích cho sức khỏe, như bồi bổ cơ thể và hỗ trợ chức năng sinh lý hiệu quả. Loài cá này giàu lysine - đây là một chất quan trọng góp phần vào quá trình sản xuất tinh trùng. Do đó, việc bổ sung cá chạch vào chế độ ăn đúng cách không chỉ giúp cải thiện số lượng mà còn nâng cao chất lượng tinh trùng. Là một thực phẩm mà nam giới nên bổ sung thêm.
Nguồn cung cấp canxi dồi dào
Cá chạch còn là nguồn cung cấp canxi dồi dào. Trong 100 g cá chạch chứa đến 109mg canxi, kèm theo chất đạm và nhiều chất dinh dưỡng khác. Lượng canxi này cao gấp 6 lần so với cá chép và vượt xa mực khoảng 10 lần, hỗ trợ phòng ngừa tình trạng còi xương ở trẻ và cải thiện sức khỏe xương khớp đối với người già. Để tối ưu hóa lợi ích, bạn có thể kết hợp cá chạch với đậu phụ khi chế biến, như thế sẽ giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn.
Có thể ăn cá chạch thường xuyên không?
Ăn cá chạch nguyên con, bao gồm cả xương, là cách hiệu quả nhất để tận dụng tối đa lượng canxi, nếu muốn ăn cả phần xương thì bạn cần chọn những con cá nhỏ, xương còn mềm. Ưu tiên mua cá chạch tươi sống, còn bơi khỏe, thân mập mạp, mắt sáng trong, da bóng láng, không bị trầy xước trên thân và mang cá đỏ tươi để đảm bảo chất lượng.
Mặc dù có thể ăn cá chạch thường xuyên, nhưng bạn chỉ nên ăn vừa phải, đồng thời cần kết hợp các loại thực phẩm khác, không nên ăn cá chạch liên tục trong thời gian dài.
Bên cạnh đó, cá chạch cũng kỵ với giấm, cà chua hay thịt chó vì sự kết hợp này có thể gây ngộ độc hoặc ảnh hưởng xấu tới tiêu hóa. Đặc biệt, cá cần được sơ chế sạch sẽ và phải nấu chín cá hoàn toàn rồi mới sử dụng.
Ai không nên ăn cá chạch?
Hà thủ ô đỏ là một vị thuốc, nổi tiếng với công dụng bổ huyết, làm đen tóc, chắc gân cốt... Tuy nhiên, những người đang sử dụng loại thảo dược này cần tránh ăn cá không có vảy, điển hình như lươn và chạch. Do đó, nếu đang dùng hà thủ ô đỏ, bạn cần tránh lươn và chạch.
Ngoài ra, nếu bạn đang trị bệnh bằng thuốc hay có vấn đề về sức khỏe, thì nên hỏi bác sĩ trước khi muốn dùng chạch nhé.
Lưu ý khi ăn lươn, chạch
Lươn hay chạch đều là những loại thực phẩm quen thuộc, có thể chế biến nhiều món ăn ngon. Nhưng có một số rủi ro khi ăn thực phẩm này mà bạn cần lưu ý như:
Nguy cơ nhiễm ký sinh trùng
Lươn thường sinh sống trong môi trường bùn lầy, sình, nước đục và có tập tính ăn tạp. Chính vì thế, thịt lươn có thể nhiễm vi khuẩn và ký sinh trùng.
Theo GS Trần Vinh Hiển, cố vấn khoa học ở BV bệnh nhiệt đới TP.HCM, cả lươn tự nhiên và lươn nuôi đều có nguy cơ nhiễm ấu trùng Gnathostoma spingerum, với tỷ lệ dao động từ 0,8% - 29,6%, đặc biệt tỷ lệ này cao hơn vào mùa mưa.
Ngoài ra, GS Trần Thị Kim Dung ( đại học Y Dược TP.HCM) cũng khuyến cáo, không nên ăn các món lươn xào tái, lươn gỏi. Vì những món ăn này làm tăng nguy cơ nhiễm ký sinh trùng Gnathostoma spingerum, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Nguy cơ dị ứng
Thịt lươn chứa hàm lượng protein dồi dào, nhất là axit amin histidine, một chất cần thiết cho cơ thể, nhất là đối với trẻ em. Tuy nhiên, khi lươn chết hoặc bị ươn, histidine sẽ chuyển hóa thành histamine - một hợp chất có thể gây phản ứng dị ứng miễn dịch có hại cho sức khỏe.
Để đảm bảo an toàn khi chế biến lươn, cần lưu ý:
- Phải nấu chín hoàn toàn để tiêu diệt các loại ký sinh trùng, đặc biệt là những loài có khả năng "kháng nhiệt"
- Không sử dụng lươn đã chết hoặc bị ươn để tránh nguy cơ ngộ độc histamine.
Thực phẩm cần kiêng kỵ khi ăn chạch
Khi ăn cá chạch, không nên sử dụng các thực phẩm có tính hàn như chuối tiêu, dưa hấu, tôm, cua biển,... Cá chạch kỵ với trái mai, gan trâu bò, giấm, thịt chó...
Lươn và chạch là nguồn thực phẩm bổ dưỡng nhưng cần chế biến kỹ lưỡng và kết hợp thực phẩm để đảm bảo an toàn sức khỏe.
Khi sơ chế cá chạch cần lưu ý
Khi sơ chế cá chạch, bạn nên lưu ý những điểm sau để đảm bảo cá được sạch và giữ được độ tươi ngon:
Chọn cá chạch tươi sạch
Cá chạch bạn nên mua những con cá còn sống, bơi linh hoạt, thân cá không có vết thương hoặc bị trầy xước. Mắt cá chạch trong, màu sắc tự nhiên, mang cá đỏ tươi. Ưu tiên mua cá chạch sống tự nhiên, còn nếu bạn mua cá chạch nuôi hãy mua ở những nhà cung cấp uy tín, có chứng nhận chất lượng sản phẩm.
Loại mùi tanh, bỏ nhớt
Dùng nước cốt chanh, dấm hoặc muối để ngâm cá, rồi chà nhẹ lên da cá, giúp loại bỏ lớp nhớt trơn bên ngoài và giảm mùi tanh. Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng nước nóng đổ lên cá để làm sạch lớp nhớt hiệu quả hơn.
Sau khi ngâm, dùng tay chà sát nhẹ nhàng và rửa lại nhiều lần bằng nước sạch.
Loại bỏ nội tạng
Bạn cần loại bỏ phần mang cá, sau đó loại bỏ phần nội tạng cá chạch sạch sẽ. Sau đó, bạn cần rửa lại sạch nhiều lần cho sạch, sau đó có thể cắt nhỏ hay để miếng lớn tùy vào món ăn bạn muốn nấu món gì.
Ăn vừa phải
Cá chạch tuy là món ăn ngon và bổ dưỡng, nhưng mà bạn cần ăn vừa phải, không nên nhiều quá, cũng không nên ăn quá thường xuyên, liên tục trong thời gian dài. Thay vào đó, bạn nên kết hợp cùng các thực phẩm khác để đảm bảo dinh dưỡng cho cơ thể.
Lưu ý khi bảo quản
Sau khi làm sạch, để cá chạch ráo nước trước khi bảo quản. Bạn có thể cho cá trong túi zip hoặc hộp kín và đặt trong ngăn đông tủ lạnh để giữ độ tươi ngon. Tránh để chung với các thực phẩm khác để tránh nhiễm khuẩn.
