Bơ đậu phộng là một thực phẩm ngon, tuy nhiên, nếu bạn ăn quá nhiều thì bơ đậu phộng có thể gây ra những tác hại như gây tăng cân, trào ngược axit hoặc ợ chua, khó nuốt...
Giá trị dinh dưỡng của bơ đậu phộng
Bơ đậu phộng giàu protein, cùng nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu. Trong 2 muỗng canh ( khoảng 32g) bơ đậu phộng có chứa những thành phần dinh dưỡng như:
- 188 kcal
- 7,7g protein
- 6,9g carbohydrate ( 2,6g đường và 2,7g chất xơ)
- 2,4g chất béo bão hòa
- 7,4g chất béo không bão hòa ( 4,5g chất béo không bão hòa đơn)
- 238mg kali
- 51mg magie
- 0,9mg kẽm
- 14mg canxi
- 156mg natri
- 0,6mg sắt
- 102mg phốt pho
- Vitamin nhóm B ( vitamin B3 và folate)
- Vitamin E
- Vitamin K
Hàm lượng dinh dưỡng có thể thay đổi tùy theo thương hiệu và thành phần bổ sung (như đường, muối, dầu ).
Tác hại của bơ đậu phộng là gì?
Bơ đậu phộng là một thực phẩm được chế biến từ hạt đậu phộng (lạc) xay nhuyễn, kết hợp cùng đường, muối và một ít dầu. Đây là một sản phẩm ngon và được nhiều người yêu thích, tuy nhiên, nếu bạn ăn quá nhiều, nó có thể gây ra những tác hại như:
Gây nguy cơ viêm nhiễm
Đậu phộng chứa omega-6, nhưng khi bạn tiêu thụ quá múc, thì nó lại có thể gây viêm cho cơ thể. Mặc dù omega-6 là dưỡng chất có lợi và an toàn nếu bạn dùng với liều lượng vừa đủ. Nhưng có một điều là, hầu hết người Mỹ lại bổ sung nhiều omega-3 hơn, việc này lại khiến cho tỷ lệ omega 6 có lợi bị suy giảm.
Tuy nhiên, khi tỷ lệ omega-6 quá cao so với omega-3, cụ thể là gấp 6 lần nó có thể làm gia tăng phản ứng viêm. Omega 3 có tác dụng chống viêm, trong khi đó omega 6 lại làm tăng tỷ lệ viêm, nên bạn cần giữa cho omega 3 và omega 6 luôn ở trạng thái cân đối, không được để omega 6 cao hơn omega 3 quá nhiều.
Bạn có thể cung cấp omega 3 qua các loại hạt như óc chó, hạt lanh, macca, hay ăn cá hồi, hàu...để kiểm soát viêm ở mức thấp nhất. Việc này rất cần thiết vì viêm mãn tính có thể ảnh hưởng xấu tới các cơ quan và mô trong cơ thể nếu bạn không kịp thời giải quyết triệt để.
Gây khó nuốt
Có một số trường hợp khi ăn bơ đậu phộng, người ta cảm thấy khó nuốt nếu lúc đó không có nước uống kèm theo. Điều này có thể do phản ứng dị ứng nhẹ với đậu phộng dẫn đến viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan (EoE).
Theo thông tin từ MayoClinique, viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan là một bệnh lý của hệ miễn dịch, nó có thể ảnh hưởng làm cho mô thực quản bị viêm và gây tình trạng khó nuốt.
Đặc biệt, EoE có điều kiện phát triển nếu dị ứng thực phẩm cùng với các tác nhân như dị ứng môi trường và hen suyễn. Hơn nữa, việc trao ngược axit liên tục trong một thời gian có thể khiến thực quản bị tổn thương và gây viêm thực quản.
Thế nên, sau khi dùng bơ đậu phộng mà bạn thấy mình hay bị trào ngược dạ dày cũng như thấy cổ họng cứ có cảm giác mắc kẹt, thì lúc này bạn nên tìm đến bác sĩ để được kiểm tra cụ thể.
Có thể tiếp xúc với aflatoxin
Đậu phộng có thể bị nhiễm aflatoxin, một loại độc tố được phát hiên có trong một lọai nấm mốc Aspergillus, chúng có thể tồn tại trong một số cây trồng như cà phê, ngũ cốc, hạt khô..., nhưng đậu phộng lại nằm trong những loại dễ bị nhiễm aflatoxin. Chất này đã được viện ung thư Hoa Kỳ xếp vào nhóm chất liên quan đến ung thư gan ở người. Nhưng nếu đậu phộng được canh tác và chế biến đúng kỹ thuật, chất lượng thì rủi ro này rất thấp.
Gây tào ngược axit dạ dày (GERD)
Bơ đậu phộng có thể kết hợp cùng nhiều món ăn, giúp tăng hương vị và bổ sung thêm dưỡng chất. Nhưng khi bạn tiêu thụ quá nhiều thì nó có thể kích hoạt hoặc làm tăng nguy cơ rối loạn trào ngược axit dạ dày. Đây là một vấn đề tiêu hóa thường gặp, khi dạ dày tiết ra axit để tiêu hóa thực phẩm, nhưng trong một số trường hợp axit này lại trào người lên trên thực quản, gây nóng rát và chua ở cuống họng.
Bơ đậu phộng chứa nhiều chất béo, nó có thể khiến bạn cảm giác không thoải mái ở cổ họng và ngực nếu bạn lạm dụng. Đồng nghĩa nó có thể tác động tới cơ vòng thực quản dưới (LES), mà LES này chính là một vòng cơ tạo thành một van ở đầu dưới của thực quản. Khi bạn ăn quá nhiều đồ ăn giàu chất béo, nó có thể làm cho cơ thắt thực quản dưới bị giãn ra, tạo cơ hội cho axit dạ dày trào lên trên thực quản, gây ra tìh trạng trào ngược axit, ợ chua...
Nhưng bạn có thể tránh những vấn đề do GERD gây ra, bằng cách kiểm soát lượng bơ đậu phộng, giới hạn chỉ dùng khoảng 2 thìa canh mỗi tuần.
Nguy cơ tăng cân
Bơ đậu phộng rất giàu năng lượng, chỉ với 2 thìa canh đã cung cấp gần 200 kcal. Trung bình, người trưởng thành sẽ cần 667l calo/ bữa ăn, cả ngày sẽ cần khoảng 2.000 calo. Mà chỉ riêng bơ đậu phộng đã chứa nhiều calo rồi. Chưa kể, thường thì chúng ta lại lấy bơ đậu phộng để ăn kèm bánh mì, hay làm bánh quy, kết hợp cùng sinh tố, hay ăn kèm salad... điều này nghĩa là tổng lượng calo khi ăn các món ăn này sẽ tăng lên.
Ăn nhiều bơ đậu phộng có thể khiến năng lượng dư thừa tích tụ, dẫn đến tăng cân không mong muốn.
Những ai không nên ăn đậu phộng?
Tuy đậu phộng là một thực phẩm ngon và có nhiều dưỡng chất, nhưng không phải ai cũng có thể ăn nó. Dưới đây là những người không nên ăn đậu phộng:
Người tăng lipid máu
Một chế độ ăn uống không khoa học thường là lý do gây nên tình trạng mỡ máu cao. Vì vậy, việc giảm axit béo nó và cholesterol, cũng như giảm lượng calo tiêu thụ là điều quan trọng để cải thiện bệnh tăng lipid máu này.
Đậu phộng, với hàm lượng chất béo cao, chứa nhiều calo có thể làm trầm trọng thêm tình trạng này và gia tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, mạch vành... rất nguy hiểm.
Người bị loét dạ dày, viêm dạ dày và viêm ruột mãn tính
Những người có vấn đề về tiêu hóa, thường bị đau bụng, tiêu chảy, khó tiêu thì không nên ăn đậu phộng, vì nó có lượng chất béo lớn, giàu protein có thể làm bạn khó tiêu khó hấp thu, vậy nên, người đang bị loét dạ dày, viêm dạ dày mãn tính và viêm ruột mãn tính thì cần tránh ăn.
Người bị tiểu đường
Người bị bệnh tiểu đường không chỉ cần kiểm soát lượng đường huyết trong cơ thể, mà còn phải giám sát chặt chén lượng calo trong ngày. Mỗi ngày bạn không nên dùng quá 30g dầu ăn (tương đương khoảng 3 muỗng canh). Lưu ý rằng 18 hạt đậu phộng bằng với khoảng 1 muỗng canh dầu ăn (khoảng 10g) và cung cấp khoảng 90 kcal. Do đó, việc tiêu thụ quá nhiều đậu phộng có thể tác động tới bệnh lý này.
Người bị gout
Bệnh gút là kết quả của sự rối loạn trong quá trình chuyển hóa purin, dẫn đến tăng acid uric trong máu. Nên những người bị gút cần ăn uống lành mạnh, hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, vì chúng có thể làm cản trở việc loại bỏ acid uric, từ đó làm bệnh nặng hơn. Để đảm bảo an toàn, khi bị gút, hay ở giai đoạn gút cấp tính, thì bạn cần tránh đậu phộng. Khi bệnh thuyên giảm, nếu muốn ăn đậu phộng thì bạn cần có sự hướng dẫn của bác sĩ.
Lưu ý khi ăn bơ đậu phộng
Để ăn bơ đậu phông an toàn và tận dụng tối đa lợi ích, bạn cần lưu ý:
Ăn vừa phải
Tuy bơ đậu phộng có thể kết hợp cùng nhiều món ăn ngon, nhưng bạn không được lạm dụng nó. Mỗi tuần bạn chỉ nên dùng khoảng 30g bơ đậu phộng, không được ăn quá nhiều, cũng không nên ăn thường xuyên.
Không nên cho trẻ nhỏ ăn
Bơ đậu phộng tuy đã được nghiền mịn, một số thông tin cho rằng khi trẻ có thể dùng bơ đậu phộng từ 6 tháng tuổi trở lên, nhưng cũng có một số nguồn tin lại cho rằng, cục bơ đậu phộng to và có thể khiến trẻ dưới 4 tuổi bị nghẹn, vì thế, khi trẻ dưới 4 tuổi bạn không nên cho trẻ ăn bơ đậu phộng dạng cục, hạt động phộng còn nguyên, vì nguy cơ nghẹn cao.
Chọn bơ đậu phộng hữu cơ
Trên thị trường có rất nhiều loại bơ đậu phộng với các thành phần và mẫu mã đa dạng. Khi mua, bạn nên ưu tiên các dòng bơ đậu phộng hữu cơ, nguyên chất, tránh các sản phẩm có chứa nhiều đường, dầu hydro hóa hay chất bảo quản. Cần mua ở những nhà cung cấp uy tín, có nguồn gốc rõ ràng.
Người bị dị ứng cần tránh
Nếu bạn bị dị ứng với đậu phộng thì cũng cần tránh xa bơ đậu phộng, vì đây là sản phẩm được chế biến từ hạt động phộng xay nhuyễn, kết hợp cùng một ít đường, muối và dầu. Các triệu chứng dị ứng có thể có mức độ khác nhau như ngứa, mẩn đỏ, khó thở... nên nếu bạn bị dị ứng với thực phẩm này nên tránh xa nó.
1 ngày nên ăn bao nhiêu bơ đậu phộng?
Liều lượng bơ đậu phộng nên ăn bao nhiêu còn tùy vào nhu cầu và sức khỏe của từng người, mỗi ngày bạn có thể dùng một lượng nhỏ, nhưng bạn cũng không nên ngày nào cũng ăn bơ đậu phộng vì nếu không kiểm soát chặt, nó có thể khiến bạn tăng cân. Bạn có thể tiêu thụ khoảng 30g bơ đậu phộng mỗi tuần, tức là khoảng 2 thìa canh.
Tóm lại, khi có vấn đề về sức khỏe hay đang trị bệnh, bạn nên tham khảo kiến bác sĩ trước khi dùng bơ đậu phộng.
