Yến đảo làm tổ trong tự nhiên trên các vách đá và hang động, còn yến nhà sinh sản trong các nhà nuôi, được dụ dỗ vào bằng tiếng chim kêu, nhưng yến vẫn tự mình tìm đồ ăn.
Tổ yến đảo là gì?
Tổ yến đảo là tổ do chim yến hoang dã làm trong môi trường tự nhiên hoàn toàn, thường là các hang động, vách đá ven biển hoặc các đảo hiểm trở. Đặc điểm của tổ yến đảo là hình dáng khá xù xì, cứng chắc, có hương vị thơm ngon. Yến đảo có 3 loại chính là yến trắng đảo, hồng yến đảo và yến huyết đảo. Hàm lượng dưỡng chất của tổ yến cũng có thể tùy vào môi trường mà yến chọn để xây tổ.
Yến đảo được đánh giá cao về giá trị dinh dưỡng do được khai thác từ môi trường tự nhiên, ở Việt Nam các vùng yến nổi tiếng như Khánh Hòa, Cần Giờ...
Tổ yến nhà là gì?
Tổ yến nhà là tổ chim yến được thu hoạch từ những nhà nuôi yến do con người xây dựng, mô phỏng tiếng chim yến kêu để dẫn dụ chim yến đến sinh sống và làm tổ. Nhà yến được thiết kế đặc trưng, giúp chim yến làm tổ trên trần hoặc thanh gỗ, tạo ra sản lượng yến ổn định và có thể dễ dàng thu hoạch.
Theo báo Dân Việt, nước ta có tới 42 tỉnh thành đã áp dụng thành công mô hình nuôi yến. Cục Chăn nuôi cho biết, tình từ 2017- 2019 số lượng nhà yến là 8.300, nhưng đến 2021 thì đã tăng lên khoảng 1.5 lần với số nhà yến lên đến 11.750. Đặc biệt Kiên Giang cũ ( nay là tỉnh An Giang) có lượng nhà yến lớn chất cả nước với 2.500 nhà. Ngoài ra, Khánh Hòa cũng là thủ phủ nổi tiếng về yến sào, còn có Lâm Đồng, Cần Giờ...
So sánh sự khác nhau của tổ yến đảo và yến nhà
Để phân biệt yến đảo (yến tự nhiên) và yến nhà (yến nuôi), thì bạn có thể tham khảo những yến tố sau:
Môi trường sinh sống
Yến sào là món ăn cao lương mỹ vị trong Y học cổ truyền Trung Quốc vào thời nhà Đường (618–907 SCN). Yến sào thường được mang đi chưng cách thủy với đường phèn tạo ra món súp yến nổi tiếng của Trung Quốc (1).
Tổ yến đảo hay yến nhà thì đều là do chim yến nhả nước bọt để xây tổ, sau khi chim non trưởng thành bay đi, người dân mới tiến hành thu hoạch phần tổ này. Còn yến nuôi thì người ta xây một căn nhà rộng, thoáng, mát mẻ, với các tính năng chuyên dụng, cùng thiết bị dẫn dụ, mô phỏng để chim yến kéo về làm tổ.
Màu sắc tổ
Yến đảo có nhiều loại khác nhau như bạch yến (yến trắng), hồng yến, huyết yến. Hồng yến và huyết yến rất hiếm chỉ chiếm 10% tổng sản lượng ở thị trường. Bên cạnh đó, tùy vào mức độ sạch, mỗi loại còn được phân loại thành yến thô, yến tinh chế, yến rút lông nguyên tổ, yến vụn. Yến nhà nuôi thì chủ yến chỉ có yến trắng.
Quá trình sinh trưởng
Yến đảo thường chọn làm tổ ở các hang gần biển, vách đá cao cheo leo. Quá trình xây tổ, nuôi chim non đều không chịu bất cứ tác động nào của con người. Việc khai thác yến đảo khó khăn và nguy hiểm, vì địa hình phức tạp, hiểm trở.
Yến nhà thì ngoài tạo một môi trường để yến về làm tổ, còn mọi thứ khác như kiếm ăn, đều là chim yến tự thực hiện như ở môi trường tự nhiên.
Hình dáng
Yến đảo thường khá xù xì, cứng cáp, phần chân yến to và dày, nhằm giúp cho tổ bám vách đá cũng như chịu lực để chim yến sinh trưởng. Yến nhà thì có bề mặt phẳng, hình dáng đẹp, sợi yến nhỏ, chân yến cũng nhẹ hơn.
Chất lượng yến
Yến đảo được cho là có giá trị dinh dưỡng cao, đặc biệt là khoáng chất như sắt, chim yến hấp thụ từ vách đá và nguồn thức ăn tự nhiên đa dạng. Yến nhà thì có ưu điểm là ít tạp chất,nhưng hàm lượng vi khoáng thấp hơn yến đảo.
Hương vị
Yến đảo có vị tanh nồng hơn, hương vị đậm đà. Yến nhà tanh nhẹ hơn, hương vị ổn định. Nói chung, dù là yến nhà hay yến đảo, thì khi chưng lên chúng đều rất ngon, bạn nên thêm táo tàu, kỷ tử, gừng... để kết hợp với yến.
Sơ chế, chế biến
Do tổ dày, sợi to, nhiều tạp chất hơn nên yến đảo bạn cần ngâm lâu hơn, cũng cần chưng nhiều thời gian hơn. Yến nhà thì ngược lại, ngâm và chưng nhanh hơn, nhưng mà thời gian này không quá quan trọng, quan trọng là bạn thích và thấy phù hợp với mình.
Khu vực yến nổi tiếng
Yến đảo nhiều nhất ở Việt Nam tập trung tại các tỉnh có biển và nhiều đảo như Khánh Hòa (đặc biệt là Nha Trang), còn có ở Cần Giờ - Hồ CHí Minh. Còn yến nuôi thì quá nhiều tỉnh thành nuôi yến, nhưng nhiều nhất là ở An Giang mới ( Kiên Giang cũ), Lâm Đồng...
Tổ yến đảo và yến nhà loại nào tốt hơn?
Yến đảo và yến nhà nên mua loại nào? Là một thắc mắc được rất nhiều người quan tâm. Nhiều người luôn tin rằng, yến đảo tự nhiên nên sẽ có chất lượng cao hơn yến nhà, điều này có thể đúng, vì yến sinh trưởng tự nhiên, nên nó thích nghi tốt hơn.
Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, thành phần dưỡng chất giữa yến đảo và yến nhà không quá chênh lệch. Nguyên nhân chính là vì dù sống ở đâu, chim yến cũng chỉ ăn côn trùng bay ngoài tự nhiên, không ăn đồ ăn nhân tạo.
Nên mua yến đảo hay yến nhà?
Trường hợp nên chọn yến đảo
Bạn muốn trải nghiệm hương vị đậm đà, nguyên bản nhất và dùng nó để biếu tặng cao cấp thì có thể mua yến đảo. Ngoài ra, vì yến đảo có giá cao, nên bạn cần sẵn sàng chi trả cho sự khan hiếm, độ nguy hiểm khi khai thác để có trải nghiệm dùng yến tốt nhất.
Trường hợp nên chọn yến nhà
Bạn mua để sử dụng thường xuyên, bồi bổ sức khỏe lâu dài cho gia đình, đặc biệt là trẻ em, người già, người bệnh. Muốn mua một sản phẩm chất lượng cao với mức giá hợp lý và tiết kiệm hơn. Thì yến nhà là lựa chọn hoàn hảo.
Tiêu chí quan trọng nhất khi mua yến đảo yến nhà
Dù lựa chọn loại nào, yếu tố then chốt để đảm bảo "tiền nào của nấy" và an toàn cho sức khỏe là:
- Chọn thương hiệu uy tín, có giấy tờ kiểm định rõ ràng (như 1SHOP)
- Tìm hiểu về quy trình khai thác, chế biến của họ có sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh và không dùng hóa chất hay không
- Ưu tiên những nơi cam kết không chất bảo quản, có chính sách đổi trả và bảo hành rõ ràng
- Có thể truy xuất nguồn gốc minh mạch
Một người tiêu dùng thông thái sẽ không quá cứng nhắc vào việc chọn yến đảo hay yến nhà, mà sẽ lựa chọn dựa trên nhu cầu cá nhân và quan trọng nhất là tìm được một nhà cung cấp uy tín, có tâm. Một sản phẩm yến nhà chất lượng cao từ thương hiệu đáng tin cậy hoàn toàn có thể vượt trội về mặt an toàn và giá trị sử dụng so với một sản phẩm yến đảo trôi nổi, không rõ nguồn gốc. Vì thế, bạn luôn luôn chọn sản phẩm chất lượng cao là tốt nhất.
