Củ sâm đất là là một loại củ có hương vị thanh mát, nó có thể dùng ăn trực tiếp hoặc chế biến thành các món ăn như xào, nấu canh...
Củ sâm đất là gì?
Củ sâm đất là một loại củ có mùi thơm giống nhân sâm, nó có hình dáng khá giống khoai lang nhưng có màu trắng hoặc vàng nhạt bên trong. Là một loại cây mọc hoang dã, loại cây này được trồng nhiều ở Lào Cai, nó có xuất xứ từ Trung Mỹ, nhưng ở nước ta nó lại được du nhập từ Trung Quốc ( Tân Cương), ngoài tên củ sâm đất nó còn được gọi là Yacon, khoai sâm, Hoàng Sin Cô hay địa tàng thiên.
Củ sâm đất có vị ngọt, có thể dùng ăn trực tiếp hoặc chế biến các món ăn như nấu canh, hầm, xào hay ngâm rượu, củ sâm có nhiều hàm lượng chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể như protein, sắt, vitamin, khoáng chất...
Thành phần dinh dưỡng của củ sâm đất
Theo USDA, trong 100g sâm đất tươi, có những chất dinh dưỡng nổi bật như:
- Năng lượng 74 calo
- Chất béo bão hòa 0g
- Carbohydrate 26g
- Chất xơ 4g
- Protein 2g
- Sắt 8mg
- Đường 5g
- Vitamin C 3mg
- Vitamin B6 3mg
- Vitamin A 0.7mg
- Kali 438mg
- Magiê 32mg
- Canxi 39mg
Công dụng của củ sâm đất
Dưới đây là những lợi ích mà củ sâm đất mang lại cho sức khỏe con người:
Giúp giảm cân an toàn
Sở dĩ ăn củ sâm đất có thể hỗ trợ giảm cân là nhờ nó chó chứa nhiều fructooligosaccharide, giúp thức đẩy quả trình đào thải chất thải ra khỏi cơ thể, ngoài ra khi bạn luộc chín, nấu canh để ăn, thì giúp bạn có cảm giác no lâu hơn, hạn chế tiêu thụ thức ăn vào cơ thể, từ đó giúp bạn giảm cân.
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Củ sâm đất giúp giảm lượng natri ở trong máu nhờ chất Fructooligosaccharides, giúp nâng cao sức khỏe tim mạch.
Cải thiện hệ tiêu hóa
Củ sâm đất có khả năng giảm các chứng táo bón, đầy hơi, tăng sự hấp thụ vitamin và khoáng chất cho hệ tiêu hóa, kích thích hệ vi sinh phát triển nhờ có chứa prebiotic.
Giúp điều trị bệnh tiểu đường
Trong củ sâm đất có chưa nhiều FOS (fructooligosaccharide) theo TS. BS. Trương Thị Ngọc Lan - Phó viện trưởng Viện Y dược học dân tộc TP.Hồ Chí Minh.
Mà chất fructooligosaccharide này giúp làm tăng hoạt động của insulin, giảm glucose trong gan, giúp cơ thể không hấp thụ đường đơn, vì vậy củ sâm đất giúp điều trị bệnh tiểu đường.
Hỗ trợ điều hòa huyết áp
Trong sâm đất có chứa hàm lượng kali là một chất giúp giảm căng thẳng ở hệ tim mạch và thư giãn mạch máu. Nó còn giúp tăng lưu lượng máu trong cơ thể và giảm nguy cơ đột quỵ, xơ vữa động mạch. Cùng với natri, kali giúp cân bằng chất lỏng trong tế bào và mô.
Tốt cho xương
Nhờ có chứa fructooligosaccharide nên giúp tăng hấp thụ canxi. Theo USDA ăn sâm đất giúp tăng nồng độ magie và canxi trong xương, giúp cho xương chắc khỏe và ngừa loãng xương.
Tuy nhiên, các tác dụng ở dạng hỗ trợ không phải điều trị bệnh.
Cách chế biến củ sâm đất ngon và bổ dưỡng
Củ sâm đất có thể làm được nhiều món ăn ngon, dưới đây là một số món ăn ngon được làm từ củ sâm đất:
Củ sâm đất xào thịt bò
Nguyên liệu:
- 300g củ sâm đất
- 200g thịt bò
- 2 củ hành tím
- 2 thìa hạt nêm
- 1 thìa muối
- 2 thìa dầu ăn
- 1/2 thìa tiêu
Cách làm:
- Thịt bò rửa sạch, cắt mỏng theo thớ ngang, sau đó mang ướp 15 phút với 1 thìa nước mắm, 1 thìa dầu ăn, 1 thìa hành tím băm, 1/2 thìa hạt nêm. 1/2 thìa bột ngọt, 1/2 thìa tiêu, trộn đều
- Củ sâm đất, gọt vỏ, vửa sạch, cắt sợi hoặc cắt lát mỏng tùy ý
- Cho chảo lên thêm 1 thìa dầu ăn phi thơm với hành tím, sau đó cho thịt bò xào săn, rồi ra ra đĩa
- Chảo đó tiếp tục cho củ sâm đất vào xào, sau đó thêm muối, hạt nêm, bột ngọt cho vừa ăn
- Khi củ sâm dất chín thì cho thịt bò lại xào sơ, thêm hành lá vào và tắt bếp
- Cho ra đĩa và thưởng thức,
Củ sâm đất ngâm rượu
Nguyên liệu:
- Củ sâm đất tươi
- Rượu trắng nguyên chất
Cách ngâm rượu củ sâm đất:
- Củ sâm đất mang đi rửa thật sạch, để ráo
- Cho củ sâm đất vào bình thủy tinh sạch, cho phần rễ nằm dưới
- Cho rượu vào ngập bình, bảo quản nơi khô ráo
- Rượu sâm đất 3 tháng là có thể dùng
Lưu ý: Chỉ uống 1 ly nhỏ và không nên uống thường xuyên nhé.
Gỏi củ sâm đất
Nguyên liệu:
- 200g củ sâm đất
- 500g thịt gà luộc xé
- 1 củ cà rốt
- 1/ 2 thìa ớt băm
- 1 thìa tỏi băm nhỏ
- Rau thơm
- Đậu phộng rang
- 1 quả chanh
- Đường
- Nước mắm
- Bột ngọt
Cách làm:
- Củ sâm đất và cà rốt, gọt vỏ, rửa sạch và thái sợi, riêng củ sâm đất ngâm 15 phút với nước có pha muối loãng, rồi sau đó vớt để ráo nước
- Rau thơm rửa sạch, cắt nhỏ
- Pha nước mắm chua ngọt: 3 thìa nước mắm, 2 thìa đường, 2 thìa cốt chanh, 4 thìa nước lọc, khuấy đều nêm nếm vừa ăn thì cho tỏi và ớt băm vào khuấy đều
- Cho củ sâm đất, thịt gà luộc xé, cà rốt vào một cái thố, sau đó cho nước mắm chua ngọt vào trộn đều, thêm đậu phộng rang và rau thơm vào, nêm nếm cho vừa ăn
- Múc gỏi ra đĩa và thưởng thức.
Canh củ sâm đất hầm xương
Nguyên liệu:
- 200g củ sâm đất
- 300g xương heo
- 1 củ cà rốt
- 2 thìa muối
- 1 nhánh hành lá cắt nhỏ
- 1 củ hành tím
- 1 thìa bột ngọt
- 1 thìa hạt nêm
Cách làm:
- Xương mang rửa sạch, chặt khúc, sau đó nấu với nước sôi chần qua, sau đó mang rửa sạch, vớt ra cho xương ướp 20 phút với 1 thìa bột ngọt, 1 thìa nước mắm, 1 thìa hạt nêm, 1/4 thìa tiêu, trộn đều
- Sâm đất và cà rốt mang gọt vỏ, rửa sạch, sau đó cắt khúc
- Cho 1- 2 thìa dầu ăn vào phi thơm với hành tím, sau đó cho xương heo vào xào qua và đổ nước và hầm xương
- Hầm cho xương mềm, thì cho cà rốt và củ sâm vào hầm chung nêm muối, hạt nêm, bột ngọt cho vừa ăn
- Khi tất cả nguyên liệu đã chín thì tắt bếp, rắc hành lá vào
- Múc canh ra tô và thưởng thức.
Đối tượng không nên sử dụng củ sâm đất
Củ sâm đất có nhiều lợi ích cho sức khỏe, tuy nhiên bạn cần lưu ý một số người sau không nên dùng củ sâm đất:
- Phụ nữ mang thai và trẻ em
- Người bị gout, rối loạn chức năng thận
- Người dị dị ứng với củ sâm đất
- Người bị viêm túi mật, viêm gan
- Người bị đái tháo đường, ung thư ruột kết, béo phì...
Cách sử dụng củ sâm đất đúng cách
- Khi mua củ sâm đất về nếu không ăn hết, bạn nên bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh
- Sau khi thu hoạch, để củ sâm đất ra nắng sẽ giúp ngọt hơn
- Có thể tùy ý mà chế biến củ sâm đất thành món xào, canh, luộc, hoặc làm đồ uống hoặc cũng có thể ăn trực tiếp
- Nên sử dụng ngay, để lâu thì hàm lượng fructooligosaccharide sẽ giảm
- Nên mua củ sâm đất có kích thước vừa phải, không bị hư hỏng, thối...
Lời kết
Củ sâm đất rất ngon và có nhiều tác dụng đối với sức khỏe, hy vọng qua bài viết này đã giúp bạn biết cách sử dụng tốt nhất.
