Ngộ độc yến xảy ra khi sử dụng yến không đảm bảo chất lượng (bị làm giả, có hóa chất, tạp chất) hoặc khi ăn yến không phù hợp với tinh trạng sức khỏe của bản thân, gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.
Yến sào có gây ngộ độc không?
Yến sào (tổ yến) nói chung là một thực phẩm an toàn và bổ dưỡng khi được sử dụng đúng cách, nhưng trong một số trường hợp hiếm gặp, nó có thể gây ra các vấn đề sức khỏe, bao gồm nguy cơ ngộ độc.
Nguyên nhân là do yến sào không được thu hoạch, xử lý, bảo quản hoặc chế biến sai kỹ thuật, nó có thể bị nhiễm vi khuẩn, nấm mốc. Điều này đặc biệt xảy ra với yến sào kém chất lượng hoặc không được làm sạch kỹ trước khi sử dụng. Nên khi dùng có thể dẫn đến ngộ độc, đau bụng...
Dấu hiệu nhận biết ngộ độc yến sào
Tổ yến vốn là thực phẩm lành tính và bổ dưỡng. Tuy nhiên, việc sử dụng không đúng cách hoặc dùng phải yến giả, yến kém chất lượng có thể dẫn đến tình trạng ngộ độc. Các dấu hiệu ngộ độc yến thường gặp:
- Đau bụng, buồn nôn, nôn mửa
- Tiêu chảy, đi ngoài phân lỏng
- Mệt mỏi, đau đầu, khó ngủ
- Hoặc các tình trạng nặng hơn, cần được mang đến cơ sở y tế ngay.
Nếu sau khi ăn yến sào bạn thấy có dấu hiệu bất thường, hay ngừng ngay và nhanh chân đến gặp bác sĩ để được hỗ trợ liền.
Các trường hợp nào dễ bị ngộ độc?
Việc lạm dụng yến sào, hay dùng quá mức, có thể làm thừa chất và gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. Ngoài ra còn có 6 trường hợp dễ bị ngộ độc khi ăn yến sào như:
Ăn yến khi đang bị cảm, sốt
Khi cơ thể đang sốt, cảm lạnh, hệ tiêu hóa hoạt động kém, một số người cho rằng nên ăn yến sào lúc này, nhưng thực ra đây là việc làm sai lầm và có thể gây ra ngộ độc. Việc nạp một thực phẩm quá bổ dưỡng như yến sẽ khiến cơ thể khó hấp thụ, tạo gánh nặng, làm cản trở quá trình đào thải độc tố và hạ nhiệt tự nhiên. Ăn yến bổ sung nhiều năng lượng làm cơ thể khó hạ nhiều, ăn nhiều vào lúc cơ thể đang gặp các vấn đề này có thể gây nôn mửa, đau bụng.
Ăn yến khi chưa đủ tuổi
Hệ tiêu hóa của trẻ dưới 1 tuổi còn non nớt, chưa đủ khả năng để xử lý thực phẩm giàu dinh dưỡng như yến. Cho trẻ ăn yến sớm không những lãng phí mà còn gây ra nhiều tác động xấu cho trẻ, khiến trẻ dễ gây rối loạn tiêu hóa, dị ứng, ngộ độc, gây hại cho đường ruột... vì thể, tuyệt đối không cho trẻ dưới 12 tháng tuổi dùng yến sào dưới bất cứ hình thức nào.
Ăn yến khi bị viêm nhiễm cấp tính
Các bệnh như viêm phế quản, viêm đường hô hấp, viêm da, viêm đường tiết niệu... đều không nên sử dụng yến sào, vì lúc cơ thể này cũng đang "chiến đấu" với các tác nhân gây bệnh. Yến sào có tính bình, vị ngọt, bổ dưỡng có thể vô tình khiến tình trạng viêm nhiễm trầm trọng hơn. Chỉ nên dùng yến khi bệnh đã thuyên giảm hoặc khỏi hẳn.
Ăn yến khi bị rối loạn tiêu hóa
Hàm lượng đạm (protein) cực cao trong yến sẽ khiến hệ tiêu hóa vốn đang yếu lại càng quá tải, dẫn đến các tình trạng như đầy bụng, khó tiêu, tiêu chảy. Thế nên, nếu hệ tiêu hóa của bạn đang có vấn đề, đang bị rối loạn, đi ngoài, thì không nên dùng yến sào, thay vào đó, nên để hệ tiêu hóa ổn định hẳn, sau đó muốn dùng thì hãy ăn một lượng vừa phải.
Ăn yến khi bị dị ứng
Mặc dù hiếm gặp, nhưng một số người có cơ địa nhạy cảm vẫn có thể bị dị ứng với các thành phần trong tổ yến, dẫn đến nổi mề đay, ngứa, khó chịu.... Nếu bạn bị dị ứng mà lại còn tiêu thụ nhiều yến, thì nó còn có thể gây ngộ độc hoặc nhiều tác dụng không mong muốn khác.
Ăn phải yến giả, yến kém chất lượng
Đây là nguyên nhân NGUY HIỂM NHẤT. Yến giả có thể được làm từ rau câu, tinh bột, rong biển... thậm chí được tẩy trắng bằng hóa chất, nhuộm đỏ bằng thuốc nhuộm, phẩm màu... Những hóa chất này có thể gây ra ngộ độc, nếu tích tụ lâu ngày sẽ thành "thuốc độc" hủy hoại cơ thể từ bên trong, về lâu dài sẽ gây ra nhiều bệnh nguy hiểm.
Nên làm gì khi bị ngộ độc yến?
Ngộ độc thực phẩm thì khá phổ biến, nhưng nếu chỉ là bị nôn mửa, đi ngoài vài lần rồi lành thì không sao, các trường hợp có các biểu hiện bất thường hay đi ngoài liên tục trong nhiều ngày,.... thì cần đến bệnh viện để kiểm tra.
Hiện nay, may mắn là chưa có tình huống ngộ độc yến phải cấp cứu hay nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là bạn có thể chủ quan, nếu chỉ bị đau bụng, tiêu chảy nhẹ và nhanh hết thì đây là trường hợp nhẹ, còn nếu bạn ăn yến khi đang bị viêm nhiễm cấp tính, cảm lạnh, sốt thì nó có thể làm nặng thêm. Tốt nhất lúc này hãy ngừng ăn và gặp bác sĩ để được hỗ trợ.
Bí quyết chọn mua tổ yến thô chất lượng
Để lựa chọn tổ yến thô chất lượng, bạn có thể tham khảo các tiêu chí sau:
Dựa vào màu sắc
Tổ yến thô chất lượng thường có màu sắc tự nhiên. Tổ yến thường có 3 màu khác nhau, giá trị dinh dưỡng và giá cả cũng khác nhau:
- Yến huyết có giá trị cao nhất, có màu đỏ đậm, đỏ nhạt rất tự nhiên, đây là tổ yến huyết tự nhiên ở trong hang đá hay vách núi
- Hồng yến thường có màu hồng cam, màu cam đậm đến cam nhạt, màu sắc có thể thay đổi từ màu vỏ quýt đến màu vàng lòng đỏ trứng gà do quá trình lên men và oxy hóa ở môi trường
- Yến trắng hay bạch yến, tổ yến có màu trắng ngà hay trắng đục, màu vàng nhạt hoặc vàng sậm, bên trong có thể có dính tạp chất đen hay lông yến dính vào trong tổ ( tùy loại), chiếm 80% sản lượng trên thị trường.
Dựa vào hình dáng yến
Tổ yến thô là những tổ yến chưa được làm sạch nên nó còn dính những tạp chất như bụi bẩn và lông dính trong tổ, cho nên khi chọn mua bạn có thể quan sát độ sạch của yến.
- Tổ yến trắng thô tự nhiên sẽ có có bề mặt sần sùi, tổ dai, cứng cáp, dáng tổ tròn và nhỏ
- Tổ yến trắng nuôi thì ít sần sùi, ít lông hơn, ngoài ra bề mặt của nó cũng bằng phẳng hơn, không cứng chắc như loại tự nhiên.
Ngửi mùi hương
Tổ yến thô có mùi tanh đặc trưng, khi chưng yến thêm gừng tươi mùi tanh đặc trưng vẫn còn, nếu so sánh với yến tinh chế thì tổ yến thô có mùi tanh nhiều hơn. Còn yến bạn mua yến mà không có mùi tanh hay có mùi lạ, hôi, hắc khó chịu thì khả năng là nó đã được xử lý hóa chất hay là loại yến kém chất lượng.
Dựa vào kết cấu khi ngâm nước
Khi ngâm yến thô thật trong nước sạch 30 phút, thì sợi yến sẽ nở đều, giữ nguyên vẹn như ban đầu, không hề bị nát hay đứt khi đụng vào. Còn tổ yến trộn phụ gia, yến giả, thì nó sẽ nở mềm, nhũn ra, nước ngâm cũng đục đi. Ngoài ra, ngâm yến với i ốt nếu yến không đổi màu là yến thật, còn nếu đổi màu nước sang xanh là yến giả.
Dựa vào chất lượng yến khi chưng
Khi chưng yến chất lượng thì bạn sẽ cảm nhận được độ dai, mềm của từng sợi yến, nước yến chưng trong, không đục hay cặn. Còn yến giả có thể tan ra, vón cục, sợi yến cũng bở nữa. Nên để tránh mua yến giả, bạn nên chọn nhà cung cấp uy tín, có nguồn gốc rõ ràng.
