Mai mực là một dược liệu, được lấy từ mai của mực ống, mực nang, mực cơm hay mực ván. Mai mực có nhiều tác dụng như bảo vệ niêm mạc dạ dày và trị bệnh đau dạ dày, cải thiện bệnh viêm loét tá tràng...
Mai mực là gì?
Mai mực là phần mai được phơi khô của các loài mực như mực ván, mực cơm, mực ống, hoặc mực nang. Nó cũng được gọi với nhiều tên khác như hải phiêu tiêu, ô tặc cốt. Với tên khoa học Sepia esculenta Hoyle hoặc Sepia andrean Steen-Strup, đây là dược liệu quý trong Đông y, được khai thác từ vùng biển Việt Nam như Khánh Hòa, Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Nghệ An...
Thời điểm khai thác là vào lúc nào?
Mực được đánh bắt nhiều từ tháng 3 đến tháng 9, đặc biệt cao điểm từ tháng 4 đến tháng 6 khi mực vào gần bờ sinh sản. Sau khi đánh bắt mực chuyển về đất liền xong, người dân sẽ sơ chế mực sạch, tách và lấy phần mai mực để riêng, tiếp đó rửa sạch lại và ngâm để loại bỏ vị mặn của biển, phơi khô, cạo vỏ cứng, và tán bột để sử dụng.
Mai mực có chất gì?
Mai mực chứa hàm lượng lớn chất vô cơ như canxi carbonate, natri clorua, canxi photphat, chất keo (pectin), và một lượng nhỏ chất hữu cơ, mang lại một sốt tác dụng tích cực cho sức khỏe khi được dùng đúng cách.
Mực là gì?
Mực là loài động vật nhuyễn thể thân mềm thuộc lớp chân đầu, có thân dài, mắt to, tám xúc tu và hai xúc tu dài hơn. Tùy vào từng loại mực mà nó có những đặc điểm, hương vị và giá trị dinh dưỡng khác nhau. Mực ống (lat. Teuthida) thuộc bộ động vật chân đầu, không giống như bạch tuộc, chúng có mười xúc tu.
Mực là loại hải sản có vị ngọt tự nhiên, thơm, dai giòn, chúng di chuyển rất linh hoạt và bơi đi kiếm mồi rất xa, điều này là nhờ nó lấy nước vào lỗ máng qua khe hở bên và cái phễu đặc biệt ở đằng trước thân, sau đó chúng dùng sức tống tia nước qua cái phễu đó, theo định luật phản tác dụng, nhờ thế tạo lực và đẩy chúng đi về phía trước. Chúng cũng có thể di chuyển băng cách xoay ống phễu về một bên hoặc về đằng sau và khi ép mình để đẩy nước ra khỏi phễu.
Mai mực có tác dụng gì?
Mai mực có vị mặn, tính ôn. Theo nghiên cứu dược lý hiện đại, mai mực có những lợi ích như:
Hỗ trợ chứa bệnh dạ dày
Canxi carbonate trong mai mực có khả năng giúp giảm ợ chua, ợ nóng, buồn nôn sau ăn, điều này là nhờ nó có thể trung hòa dịch vị. Hơn nữa, nó còn hỗ trợ bảo vệ niêm mạc dạ dày, giúp các tế bèo viêm loét làm lành.
Chất keo (pectin) tạo lớp màng bảo vệ, giảm nguy cơ xuất huyết dạ dày. Mai mực cũng giúp ức chế kháng cholinergic - ngăn chặn dẫn truyền thần kinh, giảm sản sinh axit dịch vị.
Và nhiều tác dụng khác
Mai mực khi bào thành bột giúp cầm máu tại chỗ. Trong đông y, mai mực còn giúp cải thiện các bệnh khác mắt mờ, bế kinh, tai chảy mủ, ho lao lực, hoặc loét dạ dày.
7 bài thuốc chữa bệnh từ mai mực
Dưới đây là những bài thuốc từ mai mực bao gồm:
Hỗ trợ đau dạ dày
Nguyên liệu:
- 4g bột mai mực
- 4g kê nội kim
- 4g bột gạo nếp rang
- 4g cam thảo
Cách làm:
- Trộn đều các vị thuốc lại với nhau
- Khi dùng thì lấy 1 thìa cà phê/lần, 2 lần/ngày sau ăn. ( văn bản gốc bên Vinmec nói là khi sử dụng lấy bột vừa trộn đều với 1 thìa cà phê, dùng 2 lần/ngày, sau khi ăn no)
Chữa xuất huyết trĩ, băng huyết hay đại tiện ra máu
Nguyên liệu:
- 16g mai mực
- 4g cam thảo
- 6g tông thán
- 6g ngũ bội tử
- 8g xuyến thảo
- 12g mỗi loại (mẫu lệ, bạch truật, long cốt, địa du, bạch thược, hoàng kỳ).
Cách làm:
- Sơ chế các vị thuốc rồi cho vào ấm
- Thêm nước và sắc lấy nước, sử dụng để uống hàng ngày.
Giảm ợ chua, táo bón
Nguyên liệu:
- 20g mai mực
- 6g thổ bối mẫu
- 12g cam thảo
Cách làm:
- Sơ chế các nguyên liệu này, sau đó mang đi nghiền nhuyễn thành bột mịn, dùng rây để lọc bột
- Uống 6g/lần, 2 lần/ngày trước bữa ăn 30 phút.
Trị tai chảy mủ
Nguyên liệu:
- 2g mai mực
- 0,4g xạ hương
Cách làm:
- Sơ chế sạch 2 nguyên liệu thì bạn mang đi tán bột mịn
- Dùng tăm bông y tế chấm bột và ngoáy nhẹ vào tai.
Chữa viêm loét dạ dày tá tràng, táo bón
Nguyên liệu:
- 40g mai mực
- 24g cam thảo
- 12g bối mẫu
Cách làm:
- Cam thảo, bối mẫu và mai mực mang đi sơ chế sạch
- Tán bột mịn, trộn đều
- Người trưởng thành có thể uống 10g/lần với nước ấm trước bữa ăn khi đói.
Hỗ trợ chứng thổ huyết
Nguyên liệu:
- 1- 2g bột mai mực
Cách làm:
- Uống bột mai mực tán nhuyễn với nước cơm hoặc nước sắc bạch cập (15- 20g bạch cập sắc với 300ml nước)
- Dùng 4-5 lần/ngày.
Cầm máu vết thương hở
Nguyên liệu:
- Mai mực
- Phấn hoa tùng
Cách làm:
- Sử dụng phấn hoa tùng và mai mực tỷ lệ bằng nhau, nghiền bột
- Thêm một tí băng phiến vào hỗn hợp này
- Rắc lên vết thương và băng lại để cầm máu.
Lưu ý khi sử dụng mai mực
Trước khi bạn muốn sử dụng mai mực thì cần hỏi ý kiến bác sĩ trước, tuyệt đối không được tự áp dụng để chữa bệnh. Ngoài ra, bạn cũng nên lưu ý một số điều sau:
- Không dùng cho người âm hư, da nhiệt
- Sử dụng lâu dài có thể gây táo bón. Kết hợp uống đủ 2 lít nước/ngày và ăn nhiều rau. Trường hợp này hãy nhờ bác sĩ để cải thiện điều này
- Mai mực tán bột có thể cầm máu tốt hơn dạng sắc
- Luôn tham khảo ý kiến thầy thuốc trước khi sử dụng để tránh tác dụng phụ không mong muốn cho sức khỏe.
