Matcha là một loại bột được làm từ những búp trà xanh, vì matcha có lượng caffein nhất định, nên nếu bạn uống quá nhiều thì nó có thể làm bạn mất ngủ, nhất là người nhạy cảm với caffein.
Thông tin về bột matcha
Bột matcha là một loại bột trà xanh mịn, được ưu chuộng trong lĩnh vực ẩm thực và làm đẹp. Loại bột này có xuất xứ từ Trung Quốc, tuy nhiên, phải đến khi được du nhập vào Nhật Bản, matcha mới thực sự được nâng tầm, hoàn thiện, từ đó trở thành một đồ uống quen thuộc của người Nhật.
Tên gọi “matcha” được giải nghĩa như sau: “ma” có nghĩa là nghiền thành bột, “cha” nghĩa là trà. Từ nhiều năm về trước, matcha được xem là một loại thức uống chủ yếu phục vụ cho giới quý tộc và tầng lớp tu sĩ. Ngày nay, matcha đã là loại bột phổ biến trên toàn thế giới, mà ai cũng có thể dùng.
Không giống như bột trà xanh thông thường, bột matcha được làm hoàn toàn từ những búp trà non, đây là phần ngon và giàu dưỡng chất nhất của cây trà. Trước khi thu hoạch, cây trà sẽ được che nắng, những búp trà tươi sẽ được hái và mang đi hấp chín bằng hơi nước, rồi sấy gió cho trà khô, tiếp đó mới được loại bỏ hết gân trên búp trà và nghiền thành bột. Quá trình này giúp bột matcha không chỉ bảo toàn hương vị trọn vẹn mà còn giữ được các dưỡng chất.
Uống matcha có mất ngủ không?
Matcha có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, điều này là còn tùy vào cách bạn sử dụng, cũng như liều lượng matcha. So với các loại trà xanh thông thường, matcha có lượng caffeine cao hơn. Caffeine khi dùng vừa đủ, thì nó giúp bạn tỉnh táo và tăng khả năng tập trung.
Ngược lại, nếu tiêu thụ quá nhiều caffeine có thể gây tăng huyết áp, tim đập nhanh, thậm chí làm tăng nguy cơ trầm cảm. Nếu nạp caffein sát giờ đi ngủ, thì nó còn có thể làm bạn bị mất ngủ, khó ngủ, hay có thể gây ra một số tác dụng phụ như ợ nóng, buồn nôn.
Matcha không chỉ chứa caffeine mà còn có L-theanine. L-theanine có khả năng tạo cảm giác thư giãn nhưng vẫn duy trì sự tỉnh táo, cải thiện sự tập trung, Chất này cũng hữu ích đối với giấc ngủ, nhưng nó cũng giúp nâng cao tỉnh táo, bổ sung năng lượng tinh thần.
Bên cạnh đó, matcha còn cung cấp tryptophan - một axit amin quan trọng tham gia vào quá trình sản xuất serotonin và melatonin. Hai hormone này giúp đều hòa giấc ngủ và nhịp sinh học.
Vì thế, nếu bạn uống matcha không đúng cách hay quá nhiều, thì nó có thể tác động đến giấc ngủ, khiến bạn mất ngủ. Điều này chủ yếu là do caffein, vì thế để hạn chế việc này, bạn nên uống matcha vào buổi sáng hay buổi trưa, tránh tiêu thụ matcha trước khi đi ngủ ít nhất 6 tiếng. Cũng như không nên lạm dụng uống quá mức.
Khi uống matcha cần lưu ý gì?
Để tận hưởng hương vị và lợi ích từ matcha, bạn nên lưu ý:
Mua matcha chất lượng, hữu cơ
Matcha là thực phẩm được nhiều người yêu thích, nên trên thị trường mặt hàng này có rất nhiều người bán. Để tối ưu hiệu quả khi dùng matcha bạn nên chọn matcha nguyên chất, được các nhà sản xuất đáng tin cậy cung cấp, sản phẩm có chứng nhận chất lượng. Tránh mua hàng không rõ xuất xứ.
Chọn matcha cao cấp (ceremonial grade) nếu muốn trải nghiệm vị umami cũng như vị tinh tế, thuần khiết.
Không phải ai cũng có thể uống matcha
Tuy matcha là thực phẩm lành mạnh và tốt cho sức khỏe, nhưng không phải ai cũng phù hợp để sử dụng. Một số người sau không nên dùng matcha như:
- Người đang bị táo bón
- Trẻ nhỏ dưới 3 tuổi
- Người bị suy nhược thần kinh, hay các vấn đề như cao huyết áp, loét dạ dày
- Người loãng xương, hay bị thiếu hụt canxi
- Người có vấn đề về gan
- Người bị sỏi đường tiết niệu
- Bà bầu, mẹ cho con bú cũng không nên uống
- Người quá nhạy cảm với caffein...
Nếu bạn đang sử dụng thuốc, hay có vấn đề về sức khỏe, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng matcha để đảm bảo an toàn.
Không thêm đường sữa để tối đa lợi ích
Các đồ uống hay bánh, kem... được làm sẵn, tuy là làm từ matcha những vì quá trình chế biến thêm nhiều đường, sữa nên làm giảm giá trị sức khỏe của matcha, đồng thời nếu bạn ăn hay uống quá nhiều các thực phẩm từ matcha có nhiều chất tạo ngọt... thì nó có thể ảnh hưởng tới sức khỏe hay gây tăng cân.
Không pha với nước quá nóng
Bạn nên dùng nước đun sôi, nhưng cần chờ vài phút cho nước giảm còn khoảng 70-80 độ C rồi hãy lấy pha matcha, không nên dùng nước quá nóng vì nó có thể làm hao hụt dưỡng chất có trong matcha, cũng có thể làm cho vị và hương của nó giảm. Khi pha nên dùng chổi tre chuyên dụng để pha và đánh tạo bọt.
Uống matcha quá nhiều sẽ gây các tác dụng phụ
Mặc dù matcha được coi là một thực phẩm có lợi cho sức khỏe và có giá trị dinh dưỡng cao, Tuy nhiên, nó cũng giống như bất kỳ loại thực phẩm khác, nếu bạn dùng không đúng cách, lạm dụng quá mức thì, match cũng có những tác dụng phụ như:
- Matcha chứa caffeine, dù thấp hơn cà phê. Nhưng những người nhạy cảm với caffeine, có thể gặp các vấn đề như lo lắng, tăng huyết áp, khó ngủ, mất ngủ và nhịp tim đập nhanh nếu tiêu thụ quá mức. Để tránh những vấn đề này, thì bạn cần kiểm soát lượng matcha mình uống
- Matcha có thể chứa lượng fluoride cao, nếu hấp thụ quá nhiều chất này nó cũng có thể gây đau khớp, xương giòn và tiêu chảy. Các tác động này thì bạn phải nạp nhiều fluoride.
Uống 1- 2 tách matcha mỗi ngày sẽ là liều lượng phù hợp.
Không uống matcha khi đói
Việc dùng matcha khi đói cũng là điều cần tránh, vì nó có thể làm dạ dày tiết nhiều axit, gia tăng cảm giác khó chịu, thậm chí làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày, những ai đang bị đau dạ dày mà còn uống matcha khi đói, thì nó có thể làm bệnh nặng hơn.
Do đó, bạn không được uống matcha khi đói nhé.
Uống vừa phải
Việc uống matcha quá mức có thể khiến bạn bị mất ngủ, bồn chồn, lo lắng,..., nhất là những người nhạy cảm.
Mỗi ngày những người trưởng thành có sức khỏe tốt chỉ nên uống 1-2 cốc matcha, tương đương dưới 4g matcha. Bạn nên uống matcha vào ban ngày, như buổi sáng hay trưa, để tránh làm bạn mất ngủ. Tùy vào cơ thể và sức khỏe mỗi người, bạn nên điều chỉnh lượng matcha cho phù hợp.
Không uống sau khi ăn
Sau bữa ăn no, bạn nên để cho hệ tiêu hóa có thời gian làm việc, tránh uống matcha, vì việc này có thể làm tăng gánh nặng cho hệ tiêu, làm hệ tiêu hóa ì ạch, gây ra một số vấn đề cho cơ quan này, cũng như nó có thể làm cản trở việc hấp thu dưỡng chất từ thực phẩm.
Không kết hợp matcha với các chất kích thích khác
Nếu bạn đã chọn uống matcha rồi, thì bạn không nên dùng thêm các đồ uống như trà đen, nước tăng lực, cà phê... vì như thế vô tình bạn đã nạp thêm nhiều caffein, có thể làm cơ thể bị kích thích quá mức, điều này sẽ tác động tới giấc ngủ của bạn. Nên việc cân bằng lượng caffein mỗi ngày là rất cần thiết.
Kết hợp ăn uống và thể thao
Matcha là một thực phẩm giúp làm tăng hương vị cũng như làm bạn thay đổi khẩu vị, nó không nên thay thế cho các đồ ăn hay thức uống khác. Mà bạn nên có một chế độ ăn uống khoa học, thể thao đều đặn, kết hợp dùng một ít matcha.
Matcha chất lượng có đặc điểm gì?
Loại matcha cao cấp có kết cấu mịn tương tự như phấn hoa, nếu bạn cho vào ly nước thì nhanh chóng nó sẽ bị hoàn tan và không hề có cặn. Matcha ngon sẽ có mùi thoang thoảng hương trà thanh khiết, rất tự nhiên. Bên cạnh đó, một số dòng ceremonial matcha lại có xu hương giống mùi rong biên hay mùi tảo.
Matcha nguyên chất có vị ngọt nhẹ, xen lẫn với một chút vị đắng đặc trưng, đặc biệt là nó có hương vị umami mà các loại bột không đạt chất lượng khó lòng có được. Cây chè nếu được thu hoạch sớm, hương vị càng thanh thoát, và có vị đắng rõ hơn nếu thu hái muộn.
Trước khi thu hoạch cây chè xanh được che nắng bằng tấm lưới, giúp chlorophyll được giữ trọn vẹn, từ đó màu bột matcha cũng xanh tươi, sáng màu, không bị ngả vàng hay xám. Màu sắc của bột trà xanh matcha phản ánh độ tươi và giàu chất dinh dưỡng của lá trà. Tùy theo mùa thu hoạch mà màu bột matcha có thể thay đổi. Lá trà được thu hái đợt 1 thường tạo ra bột có màu xanh sáng, trong khi các đợt thu hoạch tiếp theo (lần thứ hai và thứ ba) thì nó nhạt hơn một chút.
