Nấm linh chi trắng là một loại thảo dược bổ dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe như kháng khuẩn, làm đẹp da...
Nấm linh chi trắng là gì?
Nấm linh chi là một loại thảo dược, với tên khoa học là Ganoderma, thuộc họ nấm lim, bao gồm hơn 80 loài khác nhau đã được tìm thấy. Nâm linh chi trắng còn được gọi là nấm thuỷ tiên trắng, ngọc chi hay bạch chi. Với đặc điểm nổi bật là nấm có màu trắng, tính bình, vị cay, có giá trị dinh dưỡng cao và rất có lợi cho sức khỏe.
Nấm linh chi có rất nhiều loại, dưới đây là 6 loại phổ biến nhất ở tự nhiên như:
- Nấm linh chi đỏ
- Nấm linh chi trắng
- Nấm linh chi đen
- Nấm linh chi xanh
- Nấm linh chi vàng
- Nấm linh chi tím
Trong số đó, nấm linh chi trắng có thành phần dược liệu cao, nhưng lại cực kỳ khan hiếm và đắt đỏ.
Đặc điểm của nấm linh chi trắng
Nấm linh chi trắng có các đặc điểm nổi bật như:
- Tai nấm sỡ hũu hình dáng cũng dễ nhận biết đó là hình thận, bán nguyệt hoặc gần tròn
- Kích thước đường kính khoảng 8-10 cm, dày khoảng 1-2 cm
- Bề mặt ngoài chắc, bóng nhẹ, đặc biệt nó còn có vân tròn nổi và vân dạng tia
- Cuống nấm hình tròn và thường sẽ mọc lệch tâm, màu sắc tương đồng hoặc nhạt hơn mũ nấm.
So với nấm linh chi đỏ, thì nấm linh chi trắng thường có kích thước nhỏ hơn, màu sắc đặc trưng là trắng sữa hoặc trắng xám, và cuống nấm ngắn hơn. Thịt nấm linh chi trắng có màu xám hoặc nâu nhạt.
Tuy nhiên, do có nhiều loại nấm màu trắng mọc trên gỗ mục, do đó để phân biệt chính xác linh chi trắng thì cần phải có chuyên môn và kinh nghiệm sâu về nấm.
Khu vực phân bố
Nấm linh chi tự nhiên thường phát triển trong các khu rừng rộng lớn, có tán cây che phủ, độ ẩm cao, chúng sinh trưởng mạnh mẽ ở độ cao dưới 1.500 mét. Nấm thường hoại sinh trên thân cây gỗ mục và được phân chia thành nhiều nhóm dựa trên đặc điểm và giá trị dược liệu.
Ở Việt Nam, nấm linh chi chủ yếu bao gồm các loại nấm linh chi đỏ, nấm linh chi đen,... Chúng được tìm thấy ở các khu vực như Sapa, Tam Đảo, Lâm Đồng, Hương Sơn, vườn quốc gia Bến En, Tây Nguyên... Tuy nhiên, nấm linh chi trắng lại là loại nấm hiếm trong tự nhiên và khó để nuôi trồng.
Bộ phận sử dụng
Nấm linh chi được sử dụng trong nền ẩm thực và y học cổ truyền, với các phần thường được khai thác là mũ và cuống nấm. Loại nấm này có hương vị khá đặc trưng cùng màu sắc trắng tinh tế, khi chế biến món ăn nó giúp tăng thêm hương vị và tính thẫm mỹ cho món ăn.
Sơ chế nấm linh chi trắng
Đối với nấm được nuôi trồng, thi khi nấm đã trưởng thành thì người ta sẽ cắt sát phần gốc, tiếp đó nấm được sơ chế sạch sẽ và mang đi phơi trong bóng râm nhằm giúp nấm rao nhưng vẫn giữ độ tươi tự nhiên. Tùy vào nhu cầu sử dụng nấm có thể được sử dụng tươi hoặc tiếp tục phơi khô hẳn.
Để kéo dài thời gian sử dụng mà vẫn không ảnh hưởng tới chất lượng của nấm thì người ta sẽ dùng phương pháp sấy lạnh hoặc sấy thăng hoa. Nếu thủ công thì chỉ cần để thảo dược này trong bóng râm từ 3 đến 5 ngày để đạt độ khô cần thiết.
Bảo quản đúng cách
Nấm sấy khô bạn chỉ cần cho nấm vào hũ thủy tinh đóng nắp kín hoặc túi hút chân không. Ngoài ra, bạn có thể chế biến thành bột, cắt lát mỏng, chế biến thành cao, viên nang, hoặc các chế phẩm tinh chế khác.
Nấm tươi thì bạn nên ưu tiên sử dụng càng sớm càng tốt, còn nấm đã sấy khô hay nghiền thành bột thì nên bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp. Nếu lưu trữ đúng cách, bạn có thể dùng được dưới 2 năm.
Giá trị dinh dưỡng của nấm linh chi trắng
Nấm linh chi trắng chứa nhiều thành phần hoạt chất, mang lại lợi ích cho sức khỏe, mặc dù hàm lượng này có thể thay đổi tùy thuộc vào loại nấm và điều kiện sinh trưởng... Dưới đây là một số thành phần hóa học có trong nấm linh chi trắng:
- Polysaccharides là chất có nhiều các loại nấm linh chi, nổi bật với khả năng kháng khuẩn, củng cố miễn dịch, và giảm nguy cơ bị nhiễm trùng. Một số hoạt chất đáng chú ý bao gồm Beta-D-glucan, Ganoderans, Ganodosteron.
- Triterpenes như ganoderic acid, ganodermic acid, và oleic acid, giúp chống viêm, giảm nồng độ cholesterol, góp phần bảo vệ gan
- Adenosine giúp hạ huyết áp, giảm đường huyết và thúc đẩy quá trình lưu thông máu, đây cũng là một loại nucleoside
- Lucidadiol là một loại sterol giúp hỗ trợ hệ miễn dịch.
Ngoài ra, nấm linh chi trắng còn chứa nhiều chất dinh dưỡng như kali, canxi, sắt, kẽm, đồng, vitamin nhóm B, vitamin C. Đặc biệt còn có hơn 100 loại axit amin và enzyme cần thiết.
Nấm linh chi trắng có tác dụng gì?
Với thành phần hoạt chất phong phú, nấm linh chi trắng có nhiều lợi ích cho sức khỏe như:
Giúp giãn nở mạch máu
Nấm linh chi trắng có chứa một số chất góp phần hạn chế sự xuất hiện các cục máu đông, giúp làm loãng máu, có thể hỗ trợ vấn đề huyết áp cao. Ngoài ra, các chất như alkaloid chứa nitơ và adenosine trong thảo dược này có thể giúp mạch máu giãn nở, cải thiện lưu thông máu, nhờ vậy mà các cơ quan có thể nhận được oxy và các dưỡng chất dễ dàng, bổ sung năng lượng cho cơ thể và thúc đẩy vết thương nhanh hồi phục. Điều này đóng góp vào việc giảm lượng đường trong máu và hỗ trợ tuần hoàn.
Bảo vệ gan
Nấm linh chi trắng còn có khả năng hỗ trợ một số vấn đề liên quan đến gan, như viêm gan, gan nhiễm mỡ, tình trạng suy giảm chức năng gan, lợi ích này là nhờ dưỡng chất axit ganoderic trong loại nấm này mang đến. Ngoài ra, nấm linh chi trắng còn hỗ trợ giải độc gan.
Chống oxy hóa và làm đẹp da
Triterpenes và polysaccharides đều là các chất co giá trị trong nấm linh chi trắng.
Không những vậy, nấm linh chi trắng còn giúp làm đẹp da, giúp làm mờ các sắc tố sẫm màu, giúp làn da trắng mịn. Đồng thời, với đặc tính kháng khuẩn, nấm còn hỗ trợ cải thiện các vấn đề da như mụn trứng cá, mụn ẩn. Nhờ chứa nhiều chất chống oxy hóa, mà nấm linh chi trắng còn có thể làm chậm quá trình lão hóa.
Cải thiện miễn dịch, chống khuẩn
Trong nấm linh chi trắng có chứa thành phần ganoderma, chất này thể giúp kháng khuẩn và ức chế vi khuẩn gây hại, đồng thời còn giúp hệ miễn dịch được tăng cường. Từ đó giúp bảo vệ khỏi những yếu tố gây hại xâm nhập.
Cải thiện testosterone
Nấm linh chi trắng còn là một loại nấm hữu ích cho nam giới, nó có thể giúp kích thích sản sinh testosterone thông qua việc ức chế quá trình chuyển hóa testosterone thành dihydrotestosterone (DHT). Từ đó, loại dược liệu này giúp cải thiện sức khỏe sinh lý và tăng cường sinh lực cho nam giới.
Cách dùng nấm linh chi trắng
Nấm linh chi bạn có thể dùng để hãm trà, cách làm như sau:
Nguyên liệu:
- Nấm linh chi trắng 5g
- Nước 500ml
Cách làm:
- Lấy nấm linh chi cắt thành từng lát mỏng
- Cho nước vào nồi đun sôi, cho nấm vào, hạ lửa đun thêm 10 phút
- Rót nước ra và thưởng thức. Bạn có thể hãm thêm 1- 2 lần nữa, phần nấm cũng có thể ăn luôn.
Ai không nên dùng nấm linh chi trắng
Nấm linh chi trắng rất tốt cho sức khỏe nhưng không phải ai cũng có thể dùng được, một số người sau không nên dùng nấm linh chi trắng như:
- Người có cơ địa hàn, hay bị chân tay tê bì, lạnh bụng, môi và đầu móng tím tái
- Người bị hư hàn mà còn đang bị tiêu chảy
- Người dị ứng với thành phần của nấm
- Người chuẩn bị hoặc mới phẩu thuật xong
- Người thường xuyên bị buồn nôn, chóng mặt...
- Bà bầu, phụ nữ đang cho con bú và trẻ nhỏ
- Người rối loạn xuất huyết
- Người huyết áp thấp
- Người bị rối loạn đông máu, giảm tiểu cầu
Nếu bạn có vấn đề về sức khỏe hay đang đều trị bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng nấm linh chi trắng.
