Atiso hay artiso không chỉ là một thực phẩm giàu dinh dưỡng, mà nó còn là thảo dược có lợi cho gan, mật và thận.
Giới thiệu về atiso
Atiso là gì?
Atiso (Cynara scolymus), không chỉ là một loại rau, mà còn là vị thuốc có thể hỗ trợ chức năng gan, thận. Loại cây này được sử dụng dưới nhiều hình thức, từ atiso tươi, atiso khô, trà atiso, cao atiso. Ngoài ra, nó còn được thêm vào một số bài thuốc Đông y.
Atiso là cây thân thảo, cao 1–2m, thân cứng, phủ lông trắng. Lá to, dài, mọc so le, mặt trên lá có màu xanh lục, mặt dưới có lông mịn. Hoa atiso xanh mọc ở ngọn, có nhiểu cánh nhỏ mọc so le, tạo thành búp lớn với các lá bắc dày, búp này xen lẫn màu xanh lục và tím nhạt, có lông tơ.
Nguồn gốc và phân bố
Atiso có nguồn gốc từ Địa Trung Hải, sau đó loại cây này được du nhập vào Việt Nam và hiện nay chủ yếu được trồng nhiều tại Đà Lạt, cũng như một số vùng đồng bằng Bắc Bộ và Trung Bộ. Nhờ khí hậu mát mẻ, những cây atiso ở đây phát triển tốt và có giá trị dinh dưỡng cao. Bông atiso thường dùng để hấp, luộc, nấu canh,... giúp tăng hương vị và làm mới mẻ bữa ăn gia đình.
Giá trị dinh dưỡng của atiso
Hoa atiso tươi chứa nhiều dưỡng chất, cụ thể là:
- Chất đạm 3,15%
- Chất bột đường (glucid) 15,50%
- Chất béo ( lipid) 0,30%
- Nước 81%
- Vitamin A
- Vitamin B
- Vitamin C
- Phốt pho
- Mangan
- Sắt
Đặc biệt, atiso còn phù hợp với người ăn kiêng, nhờ lượng calo thấp, chỉ chứa 50- 75 calo trong 100g atiso.
Mùa thu hoạch atiso
Sau một thời gian canh tác và chăm sóc, atiso khi chưa nở sẽ được người dân tiến hành thu hái, khoảng vào tháng 12 đến tháng 2 năm sau. Trong khi đó, lá atiso lại được thu hoạch vào trước tết Âm lịch 1 tháng. Tuy nhiên, một số nơi lại linh hoạt, khi cây atiso sắp ra hoa hay thời kỳ đang có hoa thì lá sẽ được thu hái.
Hoa atiso thường dùng để làm trà, chế biến các món ăn ngon.
Atiso có tốt cho gan, mật, thận không?
Atiso theo một số tài liệu thì nó có khả năng lợi tiểu, thúc đẩy quá trình bài tiết ure, acid uric và cholesterol đường tiểu. Atiso không chỉ có lợi cho người tim mạch, gan nhiễm mỡ, mà còn rất tốt cho gan, thận và mật.
Theo Y học cổ truyền, atiso có vị ngọt hơi đắng, tính mát, giúp lợi mật, lợi tiểu, lọc máu, đồng thời còn có tác dụng tích cực đối với gan thận. Nó cũng được dùng để cải thiện một số vấn đề về sức khỏe như sỏi mật, thống phong, vàng da, thủy thũng...
Một số bài thuốc từ atiso
Dưới đây là một số cách dùng atiso để hỗ trợ cải thiện bệnh:
Giúp giải độc, hỗ trợ chức năng gan
Nguyên liệu:
- 50g hoa atiso
- 100g gan heo
- Gia vị cơ bản
Cách làm:
- Hoa atiso mang đi rửa sạch nhiều lần với nước, để ráo, cắt nhỏ và giã nhuyễn, dùng rây sạch lọc lấy phần nước cốt atiso
- Gan heo rửa, cắt miếng, ướp gia vị
- Xào chín gan heo, sau đó cho phần nước atiso vào cùng, nấu khoảng 15 phút
- Hầm cho atiso và gan heo chín, thì mang xuống ăn khi còn ấm. Có thể ăn vài lần/ tuần.
Hỗ trợ giảm cholesterol
Nguyên liệu:
- Hoa atiso 50g
- Sườn heo 150g
- Cà rốt 50g
- Khoai tây 100g
- Các gia vị cơ bản
Cách làm:
- Atiso rửa sạch, để ráo
- Khoai tây và cà rốt rửa sạch, gọt vỏ, cắt khúc vừa ăn
- Sườn heo rửa với nước muối loãng, chặt khúc vừa ăn, rồi chần qua nước sôi 1- 2 phút, mang ra rửa lại sạch
- Ướp sườn heo và nguyên liệu, rồi cho vào nồi ninh nhừ
- Nêm nếm gia vị cho vừa ăn rồi có thể ăn kèm cơm.
Chữa tiêu khát
Nguyên liệu:
- 50g hoa atiso
- 150g lách heo
- 50g ý dĩ
- Gia vị cơ bản
Cách làm:
- Hoa atiso rửa sạch, sau đó mang giã nhỏ cùng với ý dĩ
- Lách heo rửa và cắt thành từng miếng vừa ăn
- Cho toàn bộ nguyên liệu vào tô lớn, nêm gia vị, trộn đều
- Mang đi hấp cách thủy, khi đã chín hoàn toàn thì mang xuống, ngày ăn khoảng 1 lần. Dùng trong 10 ngày rồi ngưng hẳn khoảng 5 ngày, sau đó mới tiếp tục.
Hỗ trợ viêm gan vàng da, viêm thận tiết niệu
Nguyên liệu:
- 100g lá atiso tươi hoặc 20g nếu dùng loại khô
- Nước lọc
Cách làm:
- Rửa sạch lá atiso tươi, sau đó cho vào nồi
- Thêm nước và nấu sôi, hãm cho atiso chiết xuất ra nước
- Sử dụng để uống.
Lưu ý khi dùng atiso
Để đảm bảo an toàn khi dùng atiso, bạn cần lưu ý:
Chọn atiso chất lượng
Atiso bạn phải chọn mua những sản phẩm chất lượng, được các nhà cung cấp đáng tin cậy phân phối, có thông tin rõ ràng, truy xuất được nguồn gốc. Tránh mua atiso trôi nổi trên thị trường, vì tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe nếu mua phải hàng kém chất lượng.
Ai không nên dùng atiso?
Tuy atiso mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng chúng, một số người không nên dùng atiso như người đang có vấn đề về dạ dày, tá tràng, người hay bị lạnh bụng, người mệt mỏi, chán ăn.
Atiso có thể tương tác thuốc
Một số thuốc có thể phản ứng với atiso, nên khi bạn đang sử dụng thuốc hay đang trị bệnh thì cần cẩn trọng, tốt nhất hãy hỏi bác sĩ trước khi có ý định dùng atiso để đảm bảo an toàn và tránh những tác dụng phụ không mong muốn.
Hơn nữa, atiso cũng có thể giảm hấp thu các loại thuốc cung cấp muối sắt, giảm đường huyết và làm ảnh hưởng tới kết quả kiểm tra xét nghiệm sức khỏe.
Không được dùng atiso quá lâu
Atiso hay bất cứ thực phẩm nào khác cũng vậy, bạn cần sử dụng vừa đủ, đúng liều lượng, không nên dùng quá nhiều cũng không nên dùng trong một thời gian quá lâu. Đồng thời khi dùng atiso bạn cũng nên thường xuyên kiểm tra sức khỏe và cholesterol.
Kết hợp chế độ ăn uống khoa học
Ăn uống lành mạnh, ưu tiên nhiều rau xanh, thịt trắng, trái cấy, các loại hạt... sẽ giúp bạn nạp đủ lượng dinh dưỡng cơ thể cần, cũng như giúp bảo vệ sức khỏe hiệu quả. Hạn chế nạp nhiều chất béo, ưu tiên các món luộc, hấp.
Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng atiso
Mỗi người sẽ có nhu cầu và tình trạng sức khỏe khác nhau, do đo, để dùng atiso mang lại lợi ích tối đa, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Không được tự ý dùng các bài thuốc mà chưa được bác sĩ hướng dẫn. Nhất là sau khi dùng atiso, nếu có những dấu hiệu bất thường, hãy ngừng ngay và tìm nhanh đến bác sĩ để được hỗ trợ.
Mua sản phẩm ngay
Tham khảo thêm từ https://bvnguyentriphuong.com.vn/duoc-lieu/atiso
