Tổ yến giả được làm từ những nguyên liệu như mủ trôm, rau câu, bún tàu, rong biển, rau câu, cao su non, lòng trắng trứng, gelatin từ da heo..., nhằm mục đích tăng trọng lượng và lợi nhuận.
Tình trạng yến sào giả trên thị trường năm 2025
Yến sào (tổ yến) là một sản phẩm được làm từ 100% nước bọt chim yến, có giá trị dinh dưỡng cao, chứa dao động từ 50 đến 55% protein trọng lượng khô, 18 loại axit amin thiết yếu, carbohydrate (chủ yếu là axit sialic) và các khoáng chất như canxi, phốt pho, sắt, natri, kali, iốt ...(1), giúp bồi bổ sức khỏe, tăng cường miễn dịch, làm đẹp da. Tuy nhiên, do nhu cầu thị trường lớn và yến sào lại có giá cao (từ 2 -10 triệu VND/100g tùy loại, thậm chí hàng chục triệu đối với yến huyết, hồng yến). Điều này dẫn đến, thị trường yến sào giả và kém chất lượng ngày tinh vi, và khó phát hiện nếu bạn không có kinh nghiệm.
Các báo cáo gần đây từ cơ quan quản lý thị trường cho thấy hàng giả thường được bán online hoặc tại các cửa hàng không uy tín, không có nguồn gốc rõ ràng, hàng trôi nổi không có xuất xứ. Thường đánh vào tâm lý "giá rẻ" với mức giá chỉ bằng 1/3-1/2 yến thật. Điều này không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn đe dọa sức khỏe người dùng, đặc biệt là các đổi tượng dễ bị tổn thương như trẻ em, người cao tuổi và phụ nữ mang thai.
Vì vây, người tiêu dùng cần nâng cao cảnh giác, ưu tiên mua từ thương hiệu có chứng nhận và kiểm tra kỹ nguồn gốc.
Tổ yến giả làm từ gì?
Tổ yến hiện nay được làm giả với nhiều cách thức, từ độn thêm chất đến phù phép biến bạch yến thành hồng yến hoặc yến huyết. Trong đó, tổ yến giả thường làm từ bún tàu, mủ trôm, rau câu, rong biển, cao su non, lòng trắng trứng, gelatin từ da heo... Vì những thành phần này có màu sắc và kết cấu hơi giống yến thật, nên làm cho người tiêu dùng khó phân biệt bằng mắt thường.
8 nguyên liệu làm giả yến phổ biến nhất
Theo Sciencedirect, ba trong số các chất pha tạp phổ biến nhất được tìm thấy trong tổ yến bán lẻ bao gồm nhựa karaya, tảo đỏ, và nấm tuyết Tremella), công nghệ làm giả đã phát triển đa dạng hơn, Gian thương dùng các nguyên liệu rẻ tiền, dễ tạo hình sợi dai giòn giống yến thật, kết hợp phụ gia để tăng trọng lượng.
Dưới đây là 8 nguyên liệu phổ biến nhất trong 2025:
Bột rau câu (agar)
Nhờ có là dạng bột thạch trong suốt, không vị. Nở và đặc lại khi nấu, giống yến chưng. Tuy nhiên, bột rau câu lại bở, khi nhai là bạn có thể nhận ra ngay. Ngoài ra, nó cũng khó kéo sợi nếu dùng riêng lẻ, nên thường được dùng kèm các nguyên liệu khác.
Đường, muối
Độn đường, muối vào tổ yến để cho yến nặng hơn, bán được nhiều hơn. Nó còn làm cho yến kéo dài thời gian sử dụng. Nhưng cách làm này sẽ làm mất hương vị tự nhiên của yến, thậm chí có thể khiến yến có vị mặn.
Mủ trôm
Mủ trôm là nhựa được lấy từ của cây trôm (Sterculia foetida), thuộc họ Trôm. Mủ tiết ra từ vỏ thân của loài cây này, với màu trắng trong, dạng chất đặc hơi sệt như thạch. Nên nó cũng được người ta dùng để làm giả yến như yến chưng sẵn, nước yến hoặc yến hũ,..., do nó còn thêm cùng yến thật, nên màu sắc khó mà nhận ra.
Cao su non
Dùng để giả chân yến, tạo cảm giác khi ăn "sựt sựt", khó phân biệt nếu không kiểm tra kỹ. Tuy nhiên, bạn có thể để ý lúc ngâm yến, nếu chân yến giả từ cao su non sẽ không nở ra, nếu chưa xác định được, bạn có thể lấy 1 ít yến để thử nghiệm tiếp, yến làm từ cao su non thì không tan khi ngâm trong nước nóng.
Sợi miến, bún tàu
Màu sắc và hình dạng của chúng đã gần giống như sợi yến thật. Thường để tránh phát giác, họ sẽ không làm giả hoàn toàn, thay vào đó, có thể trộn lẫn với yến thật để tăng trọng lượng 20- 30%, hoặc hơn, thường phổ biến ở yến tinh chế.
Lòng trắng trứng
Chúng ta đều biết rằng, tổ yến thật sẽ có mùi như lòng trắng trứng, nên người ta lợi dụng điểm này để biến hóa yến giả có mùi như yến thật. Bằng cách độn thành phần này với yến tinh chế. Bên cạnh đó, nó cũng được dùng để hỗ trợ làm sạch lông và tạp chất trong tổ yến.
Rong biển và nấm tuyết (Tremella)
Rong biển và nấm tremella dễ tìm mua, rẻ tiền, giòn dai khi chế biến. Kết hợp với các chất phụ gia khác có thể dệt và đan thành tổ yến, tạo cảm giác khá giống yến thật. Đây là chất độn phổ biến vì dễ qua mắt khách hàng.
Gelatin từ da heo
Với đặc tính kết dính như gel, tạo sợi dai, lại có màu trắng tương tự yến. Nên gelatin từ da heo được giới làm giả yến sử dụng nhiều, nhờ độ chân thực cao. Nhưng cũng như các loại nguyên liệu khác, khi ngâm hay nấu sợi yến tơi ra, sự giả dối của nó sẽ bị vạch trần.
Cách nhận biết yến giả
Hướng dẫn 5 cách phân biệt yến thật - giả tại nhà
- Bóp nhẹ yến, nếu yến có độ giòn, khô ráo, dễ vụn khi dùng lực, đó là yến thật, còn yến giả thì dai, dẻo hơn
- Hình dáng yến thật thường khá dễ nhận ra, bạn nhìn kỹ sợi yến, nó không đều nhau, nhưng đan chồng chéo tự nhiên, không có dáng hoàn hảo đều như khuôn mẫu được. Yến giả thì sợi đều, kích thước đều, cùng kích thước nhưng yến thật sẽ nhẹ hơn yến giả
- Ngửi mùi yến, có mùi tanh đặc trung, không hắc nồng, khó chịu
- Ngâm yến trong nước thấy yến không bị tan, không vón cục, không bở, sợi dai, nở to là yến chất lượng. Ngược lại yến giả lại bị nhão, nát, có thể tan trong nước
- Chưng cách thủy lên thì yến thật nước không đục, sợi yến trong, dai, kết cấu không thay đổi. Yến giả nước chưng đục, kết cấu thay đổi không còn hình dạng sợi như ban đầu.
Các câu hỏi và giải đáp từ yến sào giả
Yến sào giả là gì?
Yến sào giả là sản phẩm không được làm từ 100% nước bọt chim yến, mà được làm từ nguyên liệu không phải tổ yến thật, hoặc có tổ yến thật nhưng bị độn thêm các chất khác như rong biển, mủ trôm, gelatin… nhằm tăng trọng lượng và giảm chi phí sản xuất.
Yến giả có hại cho sức khỏe không?
Một số loại yến giả chứa hóa chất tẩy trắng, các chất nhuộm, hay ủ phân hữu cơ... có thể gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe như rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, ngộ độc thực phẩm, gây hại cho gan và thận, nếu ăn các loại yến giả thường xuyên, nó có thể tích tụ độc tố, gây ra nhiều vấn đề vô cùng nghiêm trọng cho sức khỏe người tiêu dùng.
Yến chưng sẵn có dễ bị làm giả không?
Các loại yến chưng sẵn trên thị trường thường chứa nhiều đường, tỷ lệ yến lại thấp. Không những vậy, một số loại còn bị độn mủ trôm, rau câu, gelatin để tạo độ sệt, đánh lừa người dùng. Nếu không mua ở các nhà cung cấp đáng tin, có tỷ lệ yến cao, thì việc dùng yến chưng này không mang lại lợi ích cho sức khỏe như mong muốn.
Làm sao để mua được yến thật, chất lượng?
Nên chọn mua tại các thương hiệu uy tín, có giấy kiểm định, nguồn gốc rõ ràng. Tránh mua hàng trôi nổi, không nhãn mác, không chứng nhận chất lượng. Nếu bạn vẫn chưa biết địa chỉ để mua yến, thì hãy ghi nhớ 1SHOP, đây là nhà cung cấp yến uy tín, được nhiều người dùng tin tưởng, sản phẩm yến được lấy từ nhà sản xuất gốc, nên bạn có thể yên tâm.
