Không nên rửa sạch nấm linh chi trước khi chế biến vì điều này sẽ làm bay mất lớp bào tử nấm nằm ở bền mặt tai nấm, đây là nơi chứa nhiều dược chất của cây nấm.
Có nên rửa nấm linh chi trước khi chế biến không?
Có nên rửa nấm linh chi trước khi dùng không? Là một câu hỏi thường gặp khi dùng linh chi. Câu trả lời là không nên rửa. Bởi vì việc này vô tình làm mất đi phần giá trị của loại dược liệu này.
Ở trên tai nấm, có lớp bột mịn màu nâu sẫm bao phủ trên bề mặt. Đây không phải là bụi bẩn, mà chính là bào tử nấm linh chi, chứa nhiều dược chất, bao gồm triterpenes. Bào tử là nơi sinh sản của nấm và được bao bọc bởi lớp vỏ kitin cứng.
- Hợp chất triterpenoid giúp tạo nên vị đắng đặc trưng ở nấm linh chi, nó còn có nhiều công dụng như chống viêm, chống khối u, kháng khuẩn, giảm đường huyết, chống sốt rét...(theo MDPI)
- Polysaccharides lại có khả năng cải thiện miễn dịch, thành phần này cũng có nhiều trong bào tử nấm.
Việc rửa nấm sẽ làm trôi đi lớp bào tử quý giá này, đồng nghĩa với việc bạn đang loại bỏ đi những hoạt chất sinh học tốt và giá trị.
Cách làm sạch nấm linh chi mà không làm mất bào tử
Thay vì rửa nước, bạn chỉ nên vệ sinh nấm linh chi một cách nhẹ nhàng khi thấy có bụi bẩn, đất cát bám vào. Theo người có kinh nghiệm về nấm linh chi chia sẻ, bạn muốn sơ chế nấm linh chi thì nên làm theo cách sau:
Chuẩn bị
Vì không nên rửa như các thực phẩm thông thường, nên bạn hãy chuẩn bị một cây cọ lông mềm, bàn chải đánh răng siêu mềm, hoặc một chiếc khăn vải xô sạch. Những dụng cụ này sẽ giúp làm sạch linh chi dễ dàng.
Cách thực hiện
Dùng dụng cụ đã chuẩn bị chà nhẹ nhàng theo một chiều trên bề mặt tai nấm để loại bỏ bụi bẩn. Cách bạn làm không khác gì lúc bạn phủi bụi cho một món đồ cổ vậy. Nếu chỗ nào có vết bẩn khó chải được, thì dùng khăn ẩm, chấm vào nơi có vết bẩn, rồi lau sạch vùng đó, đừng lau sang những khu vực sạch.
Để nấm ở nơi khô ráo khoảng 15-20 phút trước khi đem chế biến.
Cách nhận biết bào tử nấm linh chất lượng
Bào tử nấm linh chi chất lượng và bào tử nấm linh chi bị mốc khác nhau như thế nào? Để phân biệt rõ chúng, bạn có thể tham khảo các yếu tố sau:
Kết cấu
Bào tử là dạng bột siêu mịn, khi sờ bạn sẽ có cảm giác nó mượt như nhung, đồng thời nó cũng khô ráo, không hề dính tay. Còn bào tử linh chi mốc sẽ có dạng sợi tơ, vón cục, ẩm ướt khi dùng tay chạm vào.
Vị trí bào tử
Bào tử nấm trải đều trên bề mặt và các rãnh nhỏ trên tai nấm. Còn nếu nó bị mốc thì chuyển thành mọc thành từng cụm, với các đốm mốc, nơi nào bị ẩm nhiều thì mốc càng nhiều và nhìn thấy càng rõ.
Quan sát màu sắc
Bào tử nấm linh chi chất lượng sẽ thường có màu nâu hoặc sâu sẫm, chúng phủ lên bề mặt đều, đồng nhất. Còn nếu bạn thấy bề mặt này có nhiều đốm trắng, xanh lá li ti, hay từng cụm, thì khả năng cao nó đã bị mốc rồi, khi mốc nặng sẽ có màu đen, xanh đen, cũng rêu mốc nổi lên.
Ngửi mùi
Bào tử thường có mùi thơm gỗ, thảo mộc đặc trưng, mùi hương này rất dễ chịu, có cảm giác tươi mới, còn mùi nấm mốc thì khó ngửi, chua, hắc. Mà khi bạn nghi ngờ bào tử nấm linh chi mốc, thì hạn chế ngửi, vì có thể sẽ hít phải vi khuẩn mốc.
Độ cứng của tai nấm
Thường thì tai nấm và bào tử nấm sẽ đi liền cùng nhau, chứ không tách riêng ra, nên bạn có thể xem tai nấm có cứng chắc, khô ráo không. Nếu mà thấy ẩm, mềm, lại bị đổi màu, mùi chua, mốc, thì nó đã hư rồi, bạn không nên dùng.
Nếu nấm linh chi đã bị mốc, tốt nhất hãy bỏ hết, đừng tiếc của mà chỉ cắt bỏ phần mốc nhé, vì độc tố có thể đã lây lan hết toàn bộ tai nấm rồi, việc dùng sản phẩm đã hư hỏng có thể gây hại cho sức khỏe.
Sơ chế nấm linh chi cần lưu ý gì?
Để giúp nấm linh chi vừa sạch vừa giữ được dưỡng chất trọn vẹn, bạn nên lưu ý:
Không ngâm linh chi trong nước
Nấm linh chi có nhiều hoạt chất có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là triterpenes, acid ganoderic, polysaccharides, germanium và adenosin. Ngoài ra, linh chi còn chứa kali, canxi, phốt pho, magie, selen, đồng, sắt, kẽm, vitamin B, vitamin C... cùng nhiều loại vitamin thiết yếu khác. Nên để tránh làm hao hụt triterpenes và polysaccharides ở lớp bào tử nấm, bạn không nên rửa, mà hãy dùng khăn ướt, bàn chải mềm để làm sạch bụi nếu có.
Ưu tiên nồi phù hợp
Các loại nồi có chất liệu thủy tinh, nồi sứ hay nồi đất rất lý tưởng để nấu nước nấm linh chi hay các món ăn về thảo dược này. Không nên dùng nồi kim loại để nấu, tránh nó phản ứng hóa học.
Cắt mỏng nấm linh chi
Thái lát nấm linh chi thành từng miếng mỏng (1-2mm) trước khi cho vào nước đun, như thế sẽ giúp nó chiết xuất ra nước nhiều hơn, nhanh hơn. Nếu để miếng nấm lớn quá, thì nấm khó mà chiết ra hết được.
Nấu trong thời gian nhất định
Không phải cứ nấu linh chi càng lâu thì nó càng chiết xuất ra nhiều dưỡng chất đâu nhé, bạn chỉ nên đun sôi trong 5 phút, sau đó giảm lửa, đun nhỏ lửa khoảng 30- 45 phút, sau đó tắt bếp và rót nước uống. Một lần nấu nước linh chi, bạn nếu nấu khoảng 2- 3 lần nước, đến khi nước trong và hết vị thì bỏ bã.
Không kết hợp với nhiều nguyên liệu
Nấm linh chi có vị đắng, nếu dùng không quen có thể khá khó uống. Để giảm vị đắng nhưng không ảnh hưởng tới công dụng và chất dinh dưỡng của nó, bạn có thể thêm một ít táo đỏ, hoặc nhân sâm, atiso, mật ong, cam thảo... nhưng chỉ nên dùng 1 loại thảo dược thôi, không được cho quá nhiều vào trong một lần. Bạn nên tham khảo bác sĩ nếu muốn kết hợp các thảo dược khi dùng nấm linh chi.
Bảo quản đúng cách
Bảo quản nấm linh chi rong túi hút chân không, để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp, cũng có thể dùng túi zip hay hũ kín. Còn nước nấm linh chi nấu ra, chưa dùng hết có thể cho vào trong tủ lạnh bảo quản và dùng dần.
Nấm linh chi có hạn sử dụng bao lâu?
Nấm linh chi khô có hạn sử dụng kéo dài từ 12- 18 tháng, khi được bảo quản đúng cách trong môi trường khô ráo, thoáng mát. Tuy nhiên, bạn nên nhớ điều kiện bảo quản có thể ảnh hưởng đến chất lượng và hạn sử dụng của nấm linh chi.
