Cá là một thực phẩm giàu dưỡng chất, nhưng có 8 loại cá chứa nhiều thủy ngân như cá trê, cá thu, cá da trơn, cá tuyết Chile, cá chình, cá rô phi...
Cá là gì?
Cá là một trong những nguồn thực phẩm quý giá mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Hiện nay, có rất nhiều loại cá khác nhau trên thế giới, bao gồm cá biển, cá sông đến cá nước lợ. Mỗi loại cá lại có hương vị đặc trưng và có giá trị dinh dưỡng riêng biệt, góp phần vào việc cải thiện sức khỏe con người khi được tiêu thụ đúng cách. Tại Việt Nam, cá đã trở thành nguyên liệu quen thuộc cho vô vàn món ăn ngon, là nguồn đạm chất lượng cao giúp xây dựng và duy trì cơ bắp.
Cá còn là nguồn bổ sung nhiều dưỡng chất như omega-3, cùng nhiều loại vitamin và khoáng chất thiết yếu như canxi, phốt pho, sắt, vitamin D,...
Thủy ngân trong cá có nguy hiểm không?
Tuy cá giàu dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể, nhưng có thể bạn không biết, một số loại cá lại chứa thủy ngân cao, vậy thủy ngân trong cá có độc không?
Thủy ngân là một kim loại nặng tự nhiên, tồn tại trong không khí, nước và đất. Nó được thải ra môi trường qua các hoạt động của con người hay của mẹ thiên nhiên như đốt than, núi lửa phun trào,... sau đó, chất này sẽ lắng đọng xuống sông, suối, biển và chuyển hóa thành methylmercury.
Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển thì vấn đề ô nhiễm môi trường ngày càng đáng báo động, lượng thủy ngân trong nước tăng cao, điều này sẽ tác động trực tiếp đến các loài cá sinh sống. Con người có thể tiếp xúc với thủy ngân không chỉ qua việc hít phải hơi thủy ngân trong môi trường công nghiệp mà còn qua chính những loại cá chúng ta ăn hàng ngày, trong bữa cơm của mình mà không để ý.
Nhiều trường hợp đã bị phơi nhiễm thủy ngân do tiêu thụ cá có hàm lượng thủy ngân quá tiêu chuẩn an toàn. Đáng quan ngại là thủy ngân có thể tích tụ trong cơ thể theo thời gian, nó có thể gây độc tính cao vfa gây ra nhiều vấn đề nguy hiểm cho sức khỏe, như làm tăng tỷ lệ mắc các bệnh về não và gan, cùng nhiều vấn đề nghiêm trọng khác.
Loại cá nào ngậm thủy ngân nhiều nhất?
Mặc dù cá rất có lợi cho sức khỏe, nhưng bạn nên cẩn trọng khi ăn những loại cá có hàm lượng thủy ngân cao. Dưới đây là 8 loại cá ngậm thủy ngân nhiều nhất:
Cá thu
Mặc dù giàu omega-3, nhưng cá thu lại là loại cá có thể chứa thủy ngân. Do đó, nếu bạn yêu thích hương vị cá thu, hãy ưu tiên chọn cá thu từ khu vực Đại Tây Dương vì được đánh giá an toàn hơn. Nhưng mà dù sao, bạn cũng cần ăn vừa phải, để tránh gây những rủi ro xấu cho sức khỏe.
Cá trê
Cá trê là một thực phẩm khi kiểm tra chất tím tinh thể và chất xanh Malachite ở Mỹ lại có kết quả không khả quan. Loại cá này cũng bị Mỹ liệt vào những loại cá không đảm bảo chất lượn vì nó cũng chứa thủy ngân cao.
Cá chình
Cá chình dễ bị nhiễm thủy ngân và được xem là không lành mạnh cho con người, lý do là loại cá này có thể hấp thụ rác thải công nghiệp và nông nghiệp từ nguồn nước. Nên nếu nó sinh trưởng trong môi trường ô nhiễm, thì càng dễ nhiễm thủy ngân hơn.
Cá rô phi
Dù phổ biến và dễ chế biến, nhưng cá rô phi lại chứa nhiều axit béo có hại tương tự như mỡ heo, có thể làm tăng cholesterol trong máu, nếu bạn tiêu thụ quá mức. Loại cá này cũng nằm trong danh sách những loại cá cần hạn chế do có nhiều thủy ngân.
Cá da trơn
Cá da trơn (nuôi công nghiệp), nhất là những loại có kích thước lớn được nuôi bằng hormone để tăng trọng lượng nhanh chóng. Những loại cá này thường không "sạch" và có nguy cơ nhiễm thủy ngân độc hại cao.
Cá hồi nuôi
Khi nói về các loại cá lành mạnh cho sức khỏe, hẳn bạn sẽ nghĩ đến cá hồi. Tuy nhiên, khác với cá hồi tự nhiên, cá hồi nuôi công nghiệp thường được cho ăn thức ăn tăng trọng, dẫn đến lượng calo và chất béo bão hòa cao hơn, nhưng lại ít khoáng chất. Không những vậy, lượng chất béo như omega-3, omega-6 cũng thấp hơn. Nguy hiểm hơn, các trang trại nuôi cá hồi nếu không thực hiện đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, không đảm bảo vệ sinh, thì nó tiềm ẩn nguy cơ nhiễm các chất độc như PCB và dioxin.
Cá ngừ
Cá ngừ vây xanh và cá ngừ vây đen, được các bác sĩ dinh dưỡng cảnh báo vì nó chứa hàm lượng thủy ngân đáng kể. Thế nên, mỗi tháng người trưởng thành chỉ nên ăn tối đa 100g cá ngừ. Việc quá số lượng này sẽ có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn về lâu về dài.
Cá tuyết Chile
Cá tuyết Chile cũng có hàm lượng lớn omega-3, đồng thời nó cũng có thủy ngân rất cao, thậm chí vượt ngưỡng an toàn tới 86%. Các loại cá tuyết có sọc đen an toàn hơn, nhưng bạn chỉ nên ăn 1 lần/tuần và không kết hợp với các loại hải sản khác trong cùng bữa ăn.
Việc lựa chọn cá thông minh sẽ giúp bạn và gia đình tận dụng tối đa lợi ích dinh dưỡng mà không lo lắng về các tác động tiêu cực.
Ăn nhiều cá có bị nhiễm độc thủy ngân không?
Cá là nguồn thực phẩm giàu omega-3, đạm, vitamin D và các vi chất dinh dưỡng thiết yếu. Tuy nhiên khi biết một số loại cá có chứa thủy ngân nhiều, nên người tiêu dùng lo lắng và hạn chế tiêu thụ.
Theo khuyến nghị của các chuyên gia dinh dưỡng, mỗi người nên ăn tối thiếu khoảng 2 khẩu phần cá mỗi tuần (tương đương khoảng 340g). Nhưng mà ăn gì cũng vậy, phải ăn đúng cách và đúng liều lượng, cá cũng không ngoại lệ. Nhất là cần cẩn thận với các loại cá có nhiều thủy ngân, bạn nên ăn các loại cá không chứa thủy ngân hay chứa ít thủy ngân sẽ an toàn hơn.
Ngoài ra, bạn cũng cần nhớ rằng, cá lớn và sống lâu như cá mập, cá thu vua, cá ngừ vây xanh... thường chứa nhiều thủy ngân hơn. Những loại cá an toàn mà bạn có thể bổ sung như cá cơm, tôm, cua,... nhưng cũng nên ăn với tần suất hợp lý. Nên chọn cá tươi, chế biến đúng cách (hấp, luộc, kho) để giữ nguyên dinh dưỡng. Hạn chế chiến nhiều dầu mỡ.
