Trà Sen Tây Hồ là một loại trà nổi tiếng của Việt Nam, nó không đơn thuần là một đồ uống giải khát, mà nó còn mang nét đẹp văn hóa được lưu truyền qua nhiều thế hệ.
Nguồn gốc trà sen Tây Hồ
Trà sen đã xuất hiện từ thời vua Tự Đức, vào thời điểm này loại trà này chỉ dành riêng cho vua chúa và tầng lớp quý tộc. Vào những dịp trọng đại đặc biệt, vào thời điểm hoa sen thơm nhất, những người hầu trong cung cho thuyền ra và tiến hành thu hái. Sau đó những cánh hoa sen sẽ được cho trà xanh vào bên trong, sau đó dùng dây mềm buộc chặt.
Quy trình này tiếp tục diễn ra vào buổi sáng sớm, khi người hầu quay lại hồ để pha trà cho vua, họ sẽ hứng những giọt sương sớm còn đọng lại trên từng lá sen, dùng nó để pha trà.
Nguồn gốc chính xác của kỹ thuật ướp trà sen Tây Hồ vẫn còn là một vấn đề gây tranh cãi. Một số ý kiến cho rằng nó có thể đến từ Trung Quốc, nhưng người Việt lại cho rằng, họ đã nâng tầm nghệ thuật và tạo nên một loại trà khác biệt. Phương pháp chế biến trà với cái tâm của nghệ nhân trà, giúp trà sen không chỉ là thức uống mà còn mang giá trị lịch sử, truyền thống và niềm tự hào của người Việt Nam.
Trà sen Tây Hồ ra đời như thế nào?
Trà sen Tây Hồ ra đời từ rất lâu về trước, trà gắn liền với văn hóa ẩm thực của vùng Thăng Long - Hà Nội. Điểm đặc biệt của trà sen là quy trình sản xuất hoàn toàn thủ công, những bông hoa sen sẽ được dùng để ướp trà, không thêm bất cứ hương hiệu hay chất tạo màu nào hết. Giúp trà vừa ngon lại có mùi thơm tự nhiên từ hoa sen.
Nguồn gốc của trà sen Tây Hồ có mối liên hệ mật thiết với Hồ Tây, vì đây chính là khu vực có sản lượng sen lớn. Đặc biệt là những bông hoa sen Bách Diệp tại Hồ Tây lại là loại hoa có hương thuần khiết. Sau đó được ướp với trà xanh Thái Nguyên thượng hạng, giúp tạo nên một loại trà tinh tế.
Có mấy phương pháp ướp trà sen Tây Hồ?
Có hai kỹ thuật chính trà ướp hương sen và trà sen xổi, mỗi cách đều mang lại trải nghiệm khác nhau:
Trà sen xổi
Cách này là sẽ ướp trà vào bông sen tươi, theo đó trà xanh sẽ được cho vào bông hoa sen để ướp hương, sau đó bọc lại tỉ mỉ, phương pháp này giúp hương hoa thấm vào từng cánh trà. Điều này đòi hỏi kỹ thuật cao, yêu cầu sự tỉ mỉ mới có thể tạo ra những mẻ trà chất lượng vượt trội.
Trà sen xổi thường khó bảo quản hơn, đòi hỏi người thưởng thức lưu trữ đúng cách mới không làm mất đi hương thơm đặc trưng của trà.
Trà ướp hương sen
Đây là phương pháp truyền thống, lúc này trà sẽ được ướp cùng với gạo sen. Gạo sen chính là phần nhụy nhỏ li ti bên trong bông hoa. Những bông sen tươi cũng được thu hái từ buổi sáng sớm, khi mặt trời còn chưa mọc, sau đó trải qua quy trình ướp hoa sen với trà khoảng 4 đến7 lần, mỗi lần ướp kéo dài khoảng 7 đến 10 ngày.
Hương thơm của gạo sen thấm vào trà, giúp trà lưu giữ được mùi hương bền lâu.
Vì sao trà sen Tây Hồ được yêu thích nhất?
Trà sen Tây Hồ được yêu thích nhất nhờ sự kết hợp độc đáo giữa chất lượng và giá trị văn hóa. Dưới đây là những lý do trà sen Tây Hồ luôn là lựa chọn hàng đầu của nhiều người:
Nguyên liệu thượng hạng
Hoa sen Bách Diệp Hồ Tây nổi tiếng nhờ nó có nhiều cánh, với màu hồng phấn và hương thơm thanh khiết. Hoa được thu hái vào khoảng 3-5 giờ sáng, khi nụ vừa hé nở, để giữ trọn vẹn mùi hương. Còn trà xanh được dùng để ướp thì thường được chọn từ các vùng trà nổi tiếng như Tân Cương hoặc trà Shan Tuyết hảo hạng. Sự kết hợp giữa trà xanh cao cấp và sen Tây Hồ giúp trà đạt được sự tinh hoa trong hương và vị.
Hương vị tự nhiên, sâu lắng
Trà sen Tây Hồ nổi bật với hương thơm dịu nhẹ,không quá nồng mà rất quyến rũ, vời sự thanh khiết của hoa sen hòa quyện cùng vị trà xanh mộc mạc. Trà vẫn giữ được vị chát nhẹ đầu lưỡi, sau đó là hậu vị ngọt kết hợp mùi hoa sen nhẹ nhàng, mang đến một trải nghiệm thưởng trà thư thái, khó quên. Mỗi tách trà giữ trọn tinh hoa của trời đất.
Quy trình ướp trà thủ công cầu kỳ
Sau khi hoa sen tươi được thu hoạch, thì các nghệ nhân sẽ tiến hành tách gạo ngay, điều này giúp mùi hương của sen được giữ trọn vẹn. Mỗi bông sen Bách Diệp chỉ cho khoảng 1-1.25g gạo sen, quá trình tách gạo sen cần nhẹ nhàng và tỉ mỉ, nhất là kích thước gạo sen nhỏ nên cần tới 80-100 bông để thu được 100g gạo.
Quá trình ướp trà với gạo sen cần có sự tận tâm, kiên trì và giàu kinh nghiệm. Đầu tiên, cần rải đều trà trên mẹt đã được lót lá sen, cứ một lớp hoa sen thì bạn trải một lớp trà lên, xen kẽ đến khi hết nguyên liệu, sau đó ủ trong 2 ngày để trà hấp thụ hương sen tự nhiên.
Sau khi tách hoa sen ra, mang trà được sấy nhẹ để giữ độ khô ráo, rồi trộn với gạo sen theo tỷ lệ 200g gạo sen cho 1kg trà. Hỗn hợp được ủ từ 18-24 giờ, tùy thuộc vào độ ẩm của gạo sen. Trà sau đó được sao khô nhằm giúp cánh trà khi pha không có màu đỏ hay bị cháy.
Gạo sen cũ được sàng bỏ, trà tiếp tục được ướp với gạo sen mới và tiến hành sao khô theo phương pháp truyền thống. Lặp lại 5-7 lần quy trình này trong khoảng hơn 3 tuần. Vì thế, để làm ra 1kg trà gạo sen này cần số lượng hoa sen rất lớn, khoảng 700-900 bông sen ( 140-180g gạo sen mỗi lần ướp). Kết quả là một loại trà có hương sen tinh tế, nhẹ nhàng, trà có vị ngậy, chát dịu và hậu ngọt kéo dài.
Quy trình thủ công này làm tăng giá trị và sự độc đáo của trà sen Tây Hồ.
Biểu tượng văn hóa Hà Nội
Trà sen Tây Hồ mang nét đẹp văn hóa của người Hà Nội, sen luôn là một biểu tưởng của sự thanh cao, thuần khiết. Bởi thế, những dịp quan trọng thì việc thưởng thức trà sen Tây Hồ cũng làm tăng giá trị tinh thần, là cách gìn giữ nét truyền thống.
Giá trị sức khỏe cao
Trà sen Tây Hồ không chỉ ngon mà còn mang lại nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe như:
- Chống oxy hóa
- Giúp tinh thần thư giãn, xoa dịu mệt mỏi
- Hỗ trợ quá trình giảm cân
- Hỗ trợ làm đẹp da tự nhiên...
Sản lượng không nhiều
Trà sen Tây Hồ chính hãng, chất lượng được sản xuất với số lượng không quá nhiều, bởi vì quy trình này tốn rất nhiều hoa sen, cũng như khá phức tạp. Như đã nói để tạo ra 1kg trà gạo sen này cần khoảng 700- 900 bông sen hoặc 1 000 bông sen. Điều này cũng làm cho trà sen Tây Hồ có giá thành cao nhưng vẫn luông được người sành trà chọn lựa.
Có thương hiệu từ lâu đời
Trà sen Tây Hồ đã được ca ngợi qua nhiều thế hệ, hiện nay nó vẫn luôn giữ được vị thế riêng không trà nào sánh được. Danh tiếng của trà sen Tây Hồ không chỉ là người dân trong nước biết đến, mà nó còn được bạn bè quốc tế đón nhận.
Cách pha trà gạo sen Tây Hồ
Để có một tách trà thơm ngon, đậm vị nhất, bạn có thể tham khảo cách sau:
- Đầu tiên cần lấy nước sôi tráng qua dụng cụ pha trà, gồm ấm và tách trà
- Sau đó bạn lấy một lượng trà gạo sen Tây Hồ vào ấm, có thể cho 1- 3g trà, tùy vào sở thích uống đậm hay nhạt
- Nước đun sôi thì bạn cần chờ vài phút cho nước giảm còn khoảng 80 - 90°C, rồi đổ nước vào ấm trà, lắc nhẹ rồi đổ phần nước này
- Tiếp tục rót nước nhiệt độ 75-80°C vào và hãm trà khoảng 20 giây
- Rót trà ra tách và thưởng thức ngay.
