Không chỉ có giống trà mới ảnh hưởng tới vị và chất lượng của trà, mà các yếu tố như điều kiện canh tác, phương pháp trồng trọt, quy trình chế biến, cách bảo quản, cách pha trà... cũng đều ảnh hưởng tới đồ uống này.
Khi pha trà cần chú ý những yếu tố nào?
Để có được một tách trà chuẩn vị, thơm ngon và tốt cho sức khỏe. Bạn cần lưu ý những điều sau:
Chất liệu ấm pha trà
Có một số người có thể nghĩ rằng, chỉ cần có bộ ấm chén là được, chất liệu nào cũng như nhau, tuy nhiên điều này là sai lầm. Để tối ưu vị và hương trà búp, bạn nên sử dụng ấm chén bằng đất nung như ấm tử sa, còn không bạn có thể dùng gốm sứ cao cấp. Vì đây là chất liệu có thể giữ nhiệt tốt, giúp nước trà đạt hương vị tốt nhất. Bạn nên dùng sử dụng thêm chén tống để cân bằng vị trà, để mỗi tách trà đều có hương vị đồng nhất.
Chất lượng nước
Nước pha trà búp phù hợp là nước tinh khiết, nước suối tự nhiên đầu nguồn, vì đây là những loại nước giúp trà búp giữ nguyên vị tinh tế. Còn nếu dùng nước máy thì nó có thể làm ảnh hương tới trà, vì nó thường có chứa clo hoặc tạp chất, nên bạn không nên dùng nó để pha các loại trà này.
Số lượng trà
Lượng trà và nước pha nên phù hợp, như thế mới có được hương vị chuẩn. Nếu dùng quá nhiều trà so với nước, vị sẽ quá đậm và có thể trở nên đắng chát. Ngược lại, nếu quá ít trà, nước trà sẽ nhạt và không có chiều sâu khi thưởng thức. Ngoài ra, tùy vào sở thích uống trà đậm hay nhạt mà bạn cũng điều chỉnh cho phù hợp. Dùng khoảng 5g trà pha cùng 200ml nước, là một tỷ lệ mà bạn có thể thử.
Thời gian hãm trà
Thời gian hãm trà ảnh hưởng trực tiếp đến trà. Với trà búp, thời gian ngâm lý tưởng dao động từ 20- 30 giây ở nước đầu, còn nếu bạn muốn đậm vị hơn thì có thể hãm 45- 60 giây. Đừng hãm trà quá lâu, vì nó làm trà chát mạnh hơn, có thể làm hậu vị ngọt không còn thuần khiết, thanh tao.
Không gian thưởng trà
Không gian yên tĩnh, thoải mái sẽ giúp bạn thưởng thức trà sẽ càng hấp dẫn hơn, uống trà là một hành trình thú vị, mang đến trải nghiệm thư giãn, an nhiên, có không gian lý tưởng thì bạn sẽ càng thưởng trà ngon hơn.
Yếu tố nào ảnh hưởng đến chất lượng của trà?
Trà là một đồ uống quen thuốc và phố biến trên toàn thế giới. Mỗi tách trà đều mang đến trải nghiệm thú vị và hương vị của nó cũng hoàn toàn khác biệt. nó có thể có vị thanh khiết, đậm đà... đều này còn tùy vào một số yếu tố sau đây:
Điều kiện khí hậu, đất đai
Vị trí địa lý và điều kiện khí hậu nơi cây trà sinh trưởng cũng đóng vai trò then chốt trong việc hình thành hương vị riêng biệt cho từng loại trà. Các vùng cao Tây Bắc Việt Nam, Đài Loan hay Phúc Kiến thường cách mực nước biển khoảng trên 1000m. Ở đây không chỉ trong lành mà còn mát mẻ quanh năm, nhờ hấp thu tinh hoa của trời đất, cây trà phát triển qua nhiều năm và tích lũy nhiều dưỡng chất hơn, nên cho ra các phẩm trà càng ngon. Còn những cây trà ở vùng thấp thì lại sinh trưởng nhanh, vị trà mạnh và thiếu sự tinh tế.
Yếu tố lượng mưa và chênh lệch nhiệt giữa ngày và đêm cũng ảnh hưởng tới trà. Trà phát triển trong mùa khô và có chênh lệch sự nhiệt độ cao, thì trà ở vùng đó sẽ có hậu vịt ngọt sâu, trà thơm.
Phương pháp canh tác
Phương thức canh tác trà cũng có thể khiến trà đạt chất lượng cao cũng như tăng sản lượng. Đối với dòng trà hữu cơ thì vị trà thường thuần khiết và thơm ngon hơn, còn nếu dùng nhiều thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học... thì sẽ khiến cho trà vừa không ngon, vừa tiềm ẩn rủi ro cho sức khỏe nếu các chất này còn tồn dư trong trà.
Khi thu hái trà, cần được diễn ra vào sáng sớm tinh mơ, khi mặt trời chưa mọc và sương còn đọng trên cánh trà, như thế trà được hái xuống vẫn tươi ngon như đang ở trên cây. Lá trà non giàu theanine nên nó có vị ngọt dịu nhẹ, còn lá trà già thì sẽ chát mạnh hơn, vì chứa nhiều polyphenol.
Dòng trà
Mỗi giống trà điều có có sự khác biệt rõ nét về hương, vị và màu sắc của nước trà. Ví dụ, giống camellia sinensis var. sinensis, có hương vị dịu nhẹ, thanh khiết, trong khi đó, Camellia sinensis var. assamica đến từ Ấn Độ lại đậm đà hơn. Các dòng trà thượng hạng như bạch hào ngân châm, trà phổ nhĩ, trà long tỉnh, trà Shan Tuyết cổ thụ cũng mang lại những trải nghiệm thưởng trà tuyệt vời, mà những loại trà thông thường không có được.
Các thành phần trong trà như catechin, polyphenol và axit amin,... chính là yếu tố giúp tạo ra sự đặc trưng tuyệt vời này. Chẳng hạn, trà chứa nhiều theanine thường để lại hậu vị ngọt sâu, còn loại chứa catechin cao lại thiên hướng chát mạnh hơn.
Quy trình sản xuất
Sau khi thu hoạch, lá trà được đưa ngay về xưởng, đẻ tiến hành sản xuất trong ngày. Quá trình sản xuất này là yếu tố quyết định giúp tạo ra các dòng trà khác nhau:
- Trà xanh thì sẽ được hấp hoặc xào, quy trình đơn giản, diệt men nhanh nên có vị chát nhẹ, hậu vị ngọt
- Trà ô long lại cần lên men một phần, giúp vị trà biến đổi từ dịu nhẹ đến đậm đà
- Trà đen sẽ trải qua quá trình oxy hóa hoàn toàn, điều này khiến cho lượng catechin giảm, nhưng bù lại thì thearubigin cùng theaflavin trong trà lại tăng lên đáng kể, giúp trà có vị đậm, hậu vị ngọt lưu lại lâu
- Trà trắng thường phơi khô tự nhiên, nên vị trà nguyên bản
Ngoài ra, bí quyết gia truyền của từng nhà sản xuất cũng có thể khiến cho hương vị trà có sự khác nhau.
Nghệ thuật pha trà
Pha trà là một hành trình đầy nghệ thuật, đó cũng chính là lý do có cả đạo trà là vậy. Pha trà không chỉ là pha đồ uống, mà mỗi bước, mỗi dụng cụ, cách pha đều được thực hiện một cách tỉ mỉ. Hơn nữa, mỗi loại trà sẽ có thời gian hãm trà và nhiệt độ nước khác biệt. Ví dụ:
- Lục trà sẽ dùng nước khoảng 70 - 80°C, hãm trà 1–2 phút
- Trà ô long thì cần nhiệt độ lớn hơn một chút, khoảng 85- 90°C, ủ trà 3- 5 phút
- Trà đen cần nhiệt độ cao hơn, từ 90 - 100°C, cũng cần hãm trà từ 4- 5 phút
- Vạch trà cần nước pha từ 75- 85°C, ngâm trà từ 4- 7 phút
Nước pha trà cần dùng nước tinh khiết, nước suối đầu nguồn, tránh dùng nước máy để pha trà vì nó thường có clo, sẽ khiến tà mất đi hương vị vốn có.
Bảo quản trà
Nếu bảo quản sai cách, thì dù trà hảo hạng hay trà phổ thông đều có thể bị giảm hương vị, thậm chí hư hỏng. Nên bạn cần lưu trữ trà đúng cách, để bảo toàn vị, hương và dưỡng chất của trà, hãy dùng những hũ chuyên dụng, hũ thiếc kín để đựng trà, giúp ngăn chặn không khí, mùi từ môi trường, độ ẩm, ánh nắng... Trà là thực phẩm dễ hút mùi, do đó, bạn cần để trà ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh nơi có mùi nồng, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp, tránh nơi ẩm ướt.
