Sắt là một khoáng chất rất quan trọng đối với sức khỏe, nếu để cơ thể thiếu sắt sẽ gây ra nhiều hệ lụy cho cơ thể.
Sắt là gì?
Sắt là một khoáng chất quan trọng trong cơ thể, là một trong những chất kiểm soát quá trình tổng hợp DNA. ngoài ra nó còn tổng hợp chất dự trữ oxy cho cơ thể myoglobin và chất vận chuyển oxy tới các tế bào hemoglobin.
Ngoài ra, sắt còn có rất nhiều vai trò quan trọng đối với cơ thể như tham gia vào việc sản xuất ra năng lượng oxy hóa, tham gia vào thành phần một số enzym oxy hóa khử như peroxydase, catalase và các cytochrome, giúp vận chuyển oxy trong cơ thể...
Đặc biệt đối với phụ nữ, cần cung cấp sắt ở những thời điểm như có thai hay thời kỳ kinh nguyệt lại phải cung cấp nhiều hơn.
Nguyên nhân gây ra thiếu máu
Có nhiều nguyên nhân gây ra thiếu máu, tuy nhiên dưới đây có những lý do chính sau:
- Giảm hoặc rối loạn sinh máu: Do bị thiếu các thành phần dinh dưỡng như: vitamin B12, sắt, erythropoietin, acid folic, acid amin) và vì rối loạn sinh các tế bào máu hay tủy xương giảm sinh( các bệnh máu ác tính, suy tủy xương, ung thư di căn, rối loạn sinh tủy)
- Bị mất máu mà bổ sung không đủ: Những nguyên nhân như kỳ kinh nguyệt kéo dài nhiều ngày, bị xuất huyết tiếu hóa, tiểu ra máu, bệnh trĩ...
- Tan máu: Do tăng phá hủy hồng cầu vì tại hồng cầu hoặc nguyên nhân khác.
- Chế độ ăn uống không đầy đủ: Việc ăn uống đầy đủ không đầy đủ các chất dinh dưỡng để cơ thể tạo hồng cầu cũng là nguyên nhân gây ra thiếu máu.
Lý do bạn cần cung cấp sắt hàng ngày
Phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt
Phụ nữ có nguy cơ bị thiếu máu nhiều hơn đàn ông do mỗi tháng tới ngày kinh nguyệt cơ thể phụ nữ bị mất lượng chất sắt và máu.
Để hạn chế việc thiếu máu do sắt những ngày này, bạn nên bổ sung sắt và cần theo hướng dẫn của bác sĩ nhé.
Do bạn đang điều trị một số bệnh lý
Có nhiều loại thuốc điều trị sẽ ảnh hưởng tới khả năng hấp thụ sắt, bào gồm:
- Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE) - người bị cao huyết áp
- Thuốc Ranitidine và omeprazole - trị chứng ợ nóng, loét và các vấn đề khác về dạ dày
- Thuốc Colestipol và cholestyramine - điều trị chứng cholesterol cao
- Thuốc kháng sinh nhóm Quinolones bao gồm ciprofloxacin, levofloxacin và tetracycline
Ngoài ra những người chạy thân hay bị bệnh thận cũng có nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt cao.
Vì vậy, nếu cần bổ sung sắt bạn cần bác sĩ tư vấn để bổ sung đúng với lượng cơ thể cần.
Phụ nữ đang mang thai
Nhu cầu khuyến nghị sắt cho phụ nữ khong mang thai, không cho con bú cần 15-18mg sắt/ ngày. Còn đối với phụ nữ mang thai cần nạp nhiều sắt hơn so với bình thường và cần ít nhất 27mg sắt/ ngày.
Tùy vào cơ địa, thì có thể dùng các thực phẩm giàu chất sắt hay bổ sung qua thuốc để đảm bảo cũng cấp đủ sắt cho mẹ và thai nhi.
Vì vậy, bạn cần theo hướng dẫn của bác sĩ để có liều lượng cung cấp sắt phù hợp với tình trạng cơ thể của bản thân.
Bị thiếu máu
Khi cơ thể thiếu máu do thiếu sắt gây ra cơ thể không có đủ chất sắt để sản xuất tế bào máu. Khi tế bào máu thiếu hụt, dẫn đến các tế bào và mô không nhận đủ oxy để hoạt động.
Thiếu máu do thiếu sắt thường có những biểu hiện như:
- Hay bị chóng mặt
- Đuối sức
- Bị mệt mỏi
- Mất tập trung
Thiếu máu do thiếu sắt cũng có mức độ nhẹ và nặng khác nhau, nguyên nhân thường do:
- Do bị chấn thương mất nhiều máu
- Phụ nữ bị rong kinh hoặc kỳ kinh nguyệt bị chảy máu quá nhiều
- Bị xuất huyết tiêu hóa do dùng thuốc
- Bị bệnh viêm loét dạ dày
- Bị ung thư đường tiêu hóa...
Phụ nữ sau khi sinh
Khi phụ nữ mang thai cần cung cấp sắt cho mẹ lẫn thai nhi. Khi đó em bé được hấp thu sắt từ co thể mẹ. Đến lúc chào đời, em bé được bú sữa mẹ hoàn toàn thì cũng hấp thu sắt từ sữa của mẹ. Vì vậy, nếu mẹ không có đủ sắt dẫn đến em bé thiếu hụt chất này.
Vậy nên, có thể bổ sung qua việc ăn uống các thực phẩm giàu chất sắt, nhưng bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ để có liều lượng phù hợp, không nên tự ý bổ sung.
Nhu cầu cung cấp sắt cho từng đối tượng
Theo theo dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam, 2016, nhu cầu khuyến nghị sắt (mg/ngày) cho từng đối tượng theo bảng trên.
Công dụng của sắt đối với cơ thể
Dưới đây là những công dụng chính của sắt đối với cơ thể con người:
- Dự trữ oxy cho cơ
- Tham gia vào thành phần của một enzym trong hệ miễn dịch.
- Là thành phần của một số men quan trọng
- Vận chuyển electron( mitochondrial dehydrogenase, cytochrom)
- Đóng vai trò quan trọng để tạo hồng cầu
- Vận chuyển oxy và CO2 trong quá trình hô hấp (Hb)
- Hô hấp tế bào
- Hỗ trợ quá trình phát triển trí não ở trẻ.
Lưu ý khi dùng thuốc bổ sung sắt
Nếu muốn bổ sung sắt bằng thuốc bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có liều lượng phù hợp với cơ thể. Không được tự ý bổ sung khi chưa có bác sĩ hướng dẫn.
- Nên bổ sung bằng các thực phẩm tự nhiên trong quá trình ăn uống
- Nên kiểm tra sức khỏe cơ thể định kỳ để biết khi nào thiếu sắt mà bổ sung ngay
- Luôn hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Lời kết
Sắt là chất vô cùng quan trọng và bạn cần bổ sung đúng liều lượng, hy vọng bài viết này hữu ích đối với bạn đọc.
