Lá sen mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng khi bạn dùng lá sen sai cách nó sẽ gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe. Do đó, bạn cần dùng lá sen đúng cách, đúng liều lượng và đúng tần suất.
Lá sen là gì?
Lá sen là phần lá ở trên cây sen, nó còn gội là hà diệp, có tên khoa học là Folium Nelumbinis. Lá sen có đường kính khoảng 30- 60cm, bên trên lá có màu lục tro, còn bên dưới lại có màu lục nâu, nhãn và bóng, mép nguyên. Mỗi lá sen có khoảng 17- 23 gân, được xếp như hình nan bánh xe. Lá sen có mùi thơm đặc trưng, vị đắng, hơi chát, tốt cho can, vị, tỳ.
Lá sen giúp thanh nhiệt, khử ứ, cầm máu... và nhiều lợi ích khác.
Tác hại của lá sen là gì?
Lá sen theo quan điểm Đôn y thì nó có vị đắng, tính bình, từ lâu dân gian đã dùng lá sen tươi để làm vị thuốc, nhằm hỗ trợ một số vấn đề về sức khỏe như huyết áp thấp, đau bụng, tiêu chảy, hay tình trạng say nắng,…
Nghiên cứu dược lý cho thấy lá sen chứa nhiều hoạt chất có lợi. Cụ thể, Nuciferin giúp chống co thắt cơ trơn, giảm đau, hỗ trợ an thần, hạ huyết áp, ổn định nhịp tim và cầm máu. Trong khi đó, Flavonoid có khả năng chống oxy hóa màng lipid của tế bào gan trên chuột, nên loại lá này còn được dùng để trị chứng đi ngoài ra máu, chảy máu chân răng, sốt xuất huyết,...
Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng lá sen có khả năng làm giảm cholesterol và lipid máu, tuy nhiên tác dụng này không mạnh. Vì thế, lá sen thường được kết hợp với các dược liệu khác để tăng hiệu quả trong việc giảm nồng độ cholesterol, kiểm soát lipid máu. Nên những ai bị thừa cân thì có thể dùng lá sen, tuy nhiên bạn cũng cần lưu ý là loại lá này không giúp giảm béo.
Các bộ phận của cây sen đều chứa alkaloid bao gồm hạt sen, tâm sen ,ngó sen,..., alkaloid là một hoạt chất giúp an thần và trợ tim nếu được sử dụng đúng liều lượng và đúng cách, nhưng nếu lạm dụng có thể gây ngộ độc nguy hiểm.
Người bị ngộ độc lá sen có thể xuất hiện các biểu hiện như tê môi và lưỡi, người cảm thấy nôn nao, da xanh, chân tay lạnh, đổ mồ hôi nhiều, thậm chí là co giật, rối loạn nhịp tim, huyết áp tụt, tiêu chảy, nguy hiểm hơn thì có thể đe dọa đến tính mạng. Vì vậy, khi sử dụng lá sen cần tuân thủ đúng liều lượng và nên hỏi ý kiến bác sĩ để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.
Tác dụng của lá sen
Lá sen có hương thơm nhẹ, vị đắng, tính hàn, giúp giải nhiệt. Khi pha nước uống, lá sen mang lại cảm giác thư thái, hỗ trợ thanh lọc cơ thể, đào thải độc tố một cách tự nhiên.
Trong Đông y, lá sen được xem là một vị thuốc có dược tính, có thể dùng để hỗ trợ điều trị bệnh. Loại thảo dược này có tác dụng giải thử, lương huyết (làm mát máu), chỉ huyết (cầm máu), thanh nhiệt và nhuận trường (hỗ trợ tiêu hóa).
Lá sen đặc biệt hữu ích đối với những người bị say nắng, sốt cao vào mùa hè hoặc tình trạng say nắng gây ra buồn nôn. Tuy nhiên, do lá sen có tác động dược tính, nên nếu không có các bệnh lý cần dùng lá sen hỗ trợ thì bạn không nên dùng, vì dùng sai cách có thể làm mất cân bằng cơ thể, thậm chí làm phát sinh một số vấn đề sức khỏe ngoài ý muốn. Vì vậy, cần sử dụng lá sen đúng cách để đạt hiệu quả tốt nhất.
Cách dùng lá sen an toàn
Lá sen mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nếu không sử dụng đúng cách, chúng có thể gây ra những tác động tiêu cực. Để sử dụng lá sen an toàn, bạn có thể tham khảo những vấn đề sau:
Dùng đúng loại lá sen
Để phát huy hiệu quả chữa bệnh, cần sử dụng đúng loại lá sen, vì nếu bạn dùng lá sen quỳ không mang lại giá trị y học nên dù có dùng nó thì sẽ không có tác dụng gì. Ngoài ra, bạn nên chọn lá sen hữu cơ, còn nguyên vẹn, không bị hư hỏng hay dập nát.
Cách chế biến và sử dụng hợp lý
Cách phổ biến khi dùng lá sen đó chính là rửa sạch và hãm lá sen với nước sôi để uống. Bạ có thể dùng lá sen khô hoặc lá sen tươi đều được. Nhưng lá sen khô bạn nên mua ở những hiệu thuốc Đông y hay các nhà sản xuất uy tin, để đảm bảo chất lượng. Tránh mua lá sen khô kém chất lượng, vì chất lượng và dinh dưỡng của lá sen có thể không được như ban đầu, hơn nữa nguy cơ lá sen bị nấm mốc, khi sử dụng có thể khiến bạn bị ngộ độc lá sen.
Còn nếu chọn lá non, tránh sử dụng lá già, ưu tiện chọn những lá sen non, nguyên vẹn, tươi mới. Cần rửa sạch kỹ lưỡng trước khi chế biến để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất.
Cách dùng lá sen giúp thanh nhiệt, giải độc
Vào mùa hè, để giải nhiệt cơ thể và hỗ trợ quá trình thải độc, bạn có thể dùng một số cách từ lá sen như:
Cháo lá sen
Lá sen tươi sau khi rửa sạch, thái nhỏ, thì ban cho lá sen vào trong túi vải rồi đun lấy nước cốt. Sau đó, dùng phần nước này để nấu cháo loãng với gạo tẻ. Để giúp món cháo ngon hơn, dễ ăn ngon bạn có thể thêm kỷ tử, đại táo, hạt sen vào khi nấu.
Cháo lá sen không chỉ giúp giải nhiệt, mà còn có tác dụng kiện tỳ, trừ thấp, rất thích hợp cho những ngày hè nóng nực.
Cơm lá sen
Cơm lá sen là một món ăn độc đáo, bạn chỉ cần dùng gạo tẻ nấu chín khoảng 70-80%, sau đó vớt ra và trộn với một ít đường trắng. Tiếp theo, bạn rửa sạch lá sen, để ráo và dùng lá sen này để bọc phần cơm lúc nãy, rồi mang đi hấp chín. Khi cơm chín, bạn cho cơm ra đĩa có thể rắc thêm cà rốt sợi và hành lá lên trên để giúp món cơm thơm ngon hơn.
Không chỉ có hương thơm đặc trưng của lá sen, đồng thời món cơm này còn giúp thanh nhiệt, kiện tỳ khai vị.
Trà lá sen
Lá sen sau khi rửa sạch được cắt nhỏ, sau đó mang đi pha với nước sôi để tạo thành một loại trà thanh mát. Để tối ưu lợi ích thì bạn nên dùng mà không cần thêm thành phần gì, còn nếu muốn tăng hương vị, có thể thêm một chút đường phèn hoặc mật ong nguyên chất. Ngoài ra, lá sen tươi có thể phơi khô, sao vàng, sau đó sẽ bảo quản trong túi hút chân không để sử dụng dần.
Trà lá sen giúp thanh nhiệt, giải khát, hỗ trợ giảm cân, hạ huyết áp. Đây là một thức uống được nhiều người sử dụng.
Canh bí đao lá sen
Sử dụng một lá sen non kết hợp với 1/2kg bí đao tươi. Lá sen thì rửa sạch, cắt nhỏ, còn bí đao bạn mang đi gọt vỏ, bỏ ruột, rửa sạch và cắt miếng vừa ăn, cho bí đao nấu cùng với nước, khi bí đao chín thì cho lá sen vào. Sau khi nấu chín, nêm nếm gia vị cho vừa ăn, rồi để nguội và uống canh.
Món canh này có hương vị thanh nhẹ, thơm ngon giúp thanh nhiệt, lợi tiểu, hỗ trợ tiêu sưng, lợi tiểu.
Thịt heo hấp lá sen
Thịt heo rửa với nước muối loãng, sau đó bạn rửa sạch lại với nước và cắt lát vừa ăn, ướp thịt với gia vị rồi cho vào trong lá sen, gói lại, để giữ thịt ở trong lá sen thì gói xong bạn dùng dây buộc lại cho chặt. Thịt hấp này không chỉ thơm ngon mà còn có tác dụng thanh nhiệt, ngoài ra nó cũng giúp kiện tỳ khai vị.
Gà hấp lá sen
Thịt gà sau khi được sơ chế sạch, thì bạn dùng lá sen để bọc gà lại. Để gà ngon và thấm vị hơn thì hãy ướp gà với các gia vị cần thiết, sau đó mới mang đi hấp chín. Nhờ hấp trong lá sen, thịt gà có hương thơm dịu nhẹ, giúp món ăn trở nên hấp dẫn hơn.
Ngoài hương vị độc đáo, gà hấp lá sen còn giúp cơ thể thanh nhiệt, và bồi bổ sức khỏe.
Lưu ý quan trọng khi sử dụng lá sen
Nước lá sen mặc dù có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng không phải ai cũng phù hợp để sử dụng nước lá sen. Khi dùng lá sen bạn cần lưu ý:
- Lá sen có tính hàn, do đó cần sử dụng đúng cách và đúng liều lượng, không nên uống trong một thời gian dài
- Người hư hàn, cơ thể suy nhược hoặc phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt, bà bầu, mẹ đang cho con bú không nên sử dụng lá sen
- Tránh lạm dụng lá sen vì có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe
- Lạm dụng lá sen trong thời gian quá lâu có thể gay suy giảm sinh lý, giảm ham muốn
- Không uống lá sen với các thực phẩm giảm cân khác
- Huyết áp thấp thì không dùng lá sen
Nếu đang trị bệnh hay đang gặp vấn đề về sức khỏe, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng lá sen.
