Khổ qua là một thực phẩm rất có lợi cho sức khỏe, nó còn hỗ trợ quá trình giảm cân hiệu quả.
Khổ qua là gì?
Khổ qua, còn được biết đến với tên gọi mướp đắng, là một loại thực vật thuộc họ bí. Cây khổ qua có thân nhỏ, mọc dây leo, có thể phát triển đến khoảng 5 mét và có lá xẻ từ 3-9 thùy, mọc so le với nhau. Quả khổ qua khi chín có màu cam vàng và vị đắng, trong khi quả chưa chín có màu xanh lá cây, hình dáng giống quả dưa leo nhưng có rãnh sâu và bề mặt sần sùi dọc theo chiều dài của trái.
Quả khổ qua được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực và còn được biết đến với nhiều lợi ích sức khỏe như tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ tiêu hóa, giải nhiệt...
100g khổ qua chứa bao nhiêu calo?
Khổ qua là thực phẩm có nhiều dưỡng chất, trong 100g khổ qua có chứa những chất dinh dưỡng nổi bật như:
- Năng lượng: 34 calo
- Protein: 3,6g
- Carbs: 6,68g
- Nước: 88,7g
- Chất xơ: 1,9g
- Chất béo: 0,2g
- Vitamin C: 55,6mg
- Magie: 94mg
- Kali: 602mg
- Đường: 1,04g
- Photpho: 77mg
Lượng calo của khổ qua có thể thay đổi tùy cách chế biến, ví dụ dùng 100g khổ qua xào với 2 quả trứng chứa khoảng 150calo, trong khi dùng 100g khổ qua dồn 200g thịt heo bằm chứa khoảng 175 calo.
Các món ăn giảm cân hiệu quả bằng khổ qua
Để hỗ trợ giảm cân, khổ qua có thể được chế biến theo nhiều cách khác nhau, từ việc ăn sống cho đến nấu chín. Dưới đây là ba phương pháp tiêu biểu để tận dụng khổ qua trong việc kiểm soát cân nặng:
Canh khổ qua
Canh khổ qua là món ăn rất phổ biến khi chế biến khổ qua.
Món canh này kết hợp vị đắng của khổ qua với vị ngọt tự nhiên từ thịt và nấm hương, cùng hương thơm từ hành lá và tiêu xay, tạo nên một món ăn đậm đà hương vị nhưng lại chứa lượng calo thấp, chỉ khoảng 175 kcal ( nếu dùng 10g khổ qua và 200g thịt bằm).
Đây là một lựa chọn tuyệt vời cho bữa ăn nhẹ nhàng và hỗ trợ tiêu hóa. Đặc biệt lý tưởng cho những người đang có nhu cầu giảm cân. Để chuẩn bị, bạn cần:
Nguyên liêu:
- Khổ qua
- Thịt heo bằm
- Hành lá cắt nhỏ
- Tiêu xay
- Nấm mèo
- Muối
- Nước mắm
- Hạt nêm
Cách làm:
- Đầu tiên rạch một đường theo chiều dài trái khổ qua cho lấy ruột ra, rửa sạch khổ qua, để ráo
- Thịt heo bằm ướp 5- 10 phút với nước mắm, nấm mèo băm nhỏ, hành tím, hạt nêm, tiêu
- Cho phần thịt vào làm nhân khổ qua
- Cho dầu ăn vào phi thơm với hành tím, cho nước vào đun sôi
- Cho khổ qua vào nấu chín, nêm nếm cho vừa ăn
- Tắt bếp, múc khổ qua ra tô, rắc hạt tiêu và hành lá lên, thưởng thức.
Nước ép khổ qua
Nước ép khổ qua là một thức uống có nhiều công dụng cho sức khỏe như giảm đường huyết, hỗ trợ giảm cân hiệu quả mà bạn có thể tham khảo, chỉ cần dùng khổ qua tươi, sơ chế làm sạch rồi cho vào máy ép. Thu được nưóc ép nguyên chất và giàu dinh dưỡng, cách uống nước ép này cũng giúp cơ thể hấp thu dưỡng chất hiệu quả hơn.
Để tăng hương vị bạn cũng có thể dùng khổ qua kết hợp cùng một số loại nguyên liệu khác như táo, bí đao...
Khổ qua ngâm đá
Thay vì nấu chín, bạn có thể thử ngâm khổ qua trong nước đá để giảm bớt vị đắng. Chọn những quả khổ qua non, nguyên vẹn, sau đó rửa sạch với nước, dùng dao bỏ ruột rồi thái mỏng và ngâm trong nước đá khoảng 30-40 phút. Sau đó có thể lấy ra và sử dụng.
Để tăng hương vị, có thể thêm một ít gia vị như mắm tôm hoặc nước mắm, nhưng nhớ kiểm soát lượng calo nếu bạn đang giảm cân.
Trà khổ qua
Trà khổ qua có vị đắng nhẹ, hậu vị ngọt thanh, có mùi hương thoang thoảng, uống nó có thể giúp bạn thanh nhiệt, đào thải độc tố, giảm cholesterol, giảm lượng đường trong máu và hỗ trợ giảm cân.
- Bạn có thể dùng lá cây, quả khổ qua rửa sạch, quả thì cắt lát mỏng còn lá hay thân thì cắt khúc
- Phơi khô dưới nắng, khi nào khô hẳn thì mang vào
- Nấu một ấm nước sôi, cho 1 nắm khổ qua vào, tùy khẩu vị mà có thể thêm bớt tùy ý
- Đun sôi và hãm 3- 10 phút rồi uống.
Khổ qua xào trứng gà
Một món ăn đơn giản và nhanh chóng là khổ qua xào trứng. Bạn chỉ cần, lấy ruột khổ qua ra, rửa sạch rồi cắt khổ qua thành lát mỏng, trứng gà cho vào chén, khuấy đều. Cho dầu ăn phi thơm với hành tím, cho khổ qua vào xào, khi gần chín tới thì cho trứng gà xào cùng, nêm nếm cho vừa ăn là bạn đã có ngay một món ăn bổ dưỡng. Sự kết hợp giữa chất xơ của khổ qua và protein của trứng sẽ giúp bạn cảm thấy no lâu hơn, hỗ trợ quá trình giảm cân.
Một số công dụng nổi bật của khổ qua
Khổ qua được biết đến với nhiều lợi ích sức khỏe, bao gồm:
Giúp làm đẹp da
Vitamin A dồi dào trong khổ qua giúp cải thiện tình trạng da, giúp da sáng và mịn màng hơn, đồng thời hỗ trợ điều trị các vấn đề về da như bệnh chàm và psoriasis.
Bên cạnh đó, khổ qua còn chứa nhiều chất xơ, vitamin C, vitamin E cùng các khoáng chất như canxi, sắt, protein, magie, kali... giúp dưỡng ẩm và làm da tràn đầy sức sống.
Ngăn ngừa sỏi thận
Nhờ có tính năng lợi tiểu, nên khi bạn tiêu thụ khổ qua nó cũng giúp đào thải những chất cặn bã trong cơ thể, giảm thiểu khả năng hình thành sỏi thận. Khổ qua cũng có thể hỗ trợ làm vỡ và giảm kích thước sỏi và loại bỏ ra ngoài.
Điều chỉnh đường huyết
Khổ qua chứa các hợp chất tự nhiên như charantin, saponin, polypeptide... giúp kiểm soát lượng đường trong máu, đồng thời tăng cường khả năng sản xuất insulin. Nhờ vậy mà nó có lợi cho người bị bệnh đái tháo đường.
Cải thiện hệ tiêu hóa
Với hàm lượng chất xơ cao, khổ qua hỗ trợ quá trình tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thụ dinh dưỡng và giảm các vấn đề về táo bón. Bên cạnh đó, chất xơ cũng giúp bạn tăng cảm giác no, hạn chế thèm ăn nên khổ qua là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai có nhu cầu giảm cân.
Tác dụng phụ khi ăn quá nhiều khổ qua
Mặc dù khổ qua có lợi cho sức khỏe, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều và thường xuyên có thể gây ra những tác động tiêu cực như:
- Không có lợi cho hệ tiêu hóa: Tiêu thụ lượng lớn khổ qua có thể khiến bạn gặp phải các tình trạng như cồn cào, đường ruột bị kích ứng và thậm chí dẫn đến tiêu chảy. Do đó, chỉ ăn khổ qua với liều lượng vừa phải.
- Làm lượng đường trong máu giảm một cách đột ngột: Khổ qua có khả năng giảm lượng đường trong máu, vì vậy việc ăn quá nhiều có thể làm hạ đường huyết, dẫn đến chóng mặt, đau đầu, choáng hoặc ngất xỉu.
- Nguy cơ ngộ độc: Hai hợp chất đắng trong hạt khổ qua có thể gây hại cho tế bào gan, nhất là đối với trẻ em, do đó bạn cần lưu ý khi sử dụng thực phẩm này.
Những ai không nên ăn khổ qua?
Các nhóm người sau đây nên cân nhắc trước khi sử dụng khổ qua do có thể gặp phải tác dụng không mong muốn:
Bà bầu
Khổ qua có thể gây ra các vấn đề nguy hiểm cho phụ nữ mang thai, như sẩy thai hoặc chảy máu khi mang bầu, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Vậy nên, khi mang thai các mẹ nên tránh thực phẩm này.
Người thiếu hụt men G6PD
Những người này nếu tiệc tiêu thụ khổ qua có thể gây ra các vấn đề về máu, bao gồm thiếu máu, nhức đầu... và các triệu chứng liên quan.
Người đang dùng thuốc điều trị bệnh
Một số loại thuốc như thuốc trị tiểu đường, thuốc huyết áp, thuốc điều trị nhịp tim... đều là những loại thuốc cần tránh sử dụng khổ qua. Do khổ qua có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc cũng như có thể tương tác với thuốc. Vì vậy, nếu bạn có vấn đề về sức khỏe hay đang dùng thuốc hãy thảo luận với bác sĩ để đảm bảo an toàn.
Người có sức khỏe kém
Thực phẩm này có thể tác động đến quá trình điều hòa đường huyết, điều này có thể dẫn đến một số vấn đề như ngất, chóng mặt. Do đó, nếu bạn là người có thể trạng yếu thì cũng nên tránh ăn khổ qua.
Người bị bệnh lý về gan và thận
Khổ quá chứa nhiều chất xơ, nó có thể gây ra tình trạng đầy hơi, khó tiêu, do đó những người có vấn đề về gan, thận không nên tiêu thụ khổ qua để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Ngoải ra, vicine là một thành phần có trong hạt khổ qua đây là một độc tố có thể gây ngộ độc.
Người thiếu hụt canxi
Khổ qua có hàm lượng axit oxalic cao, có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ canxi của cơ thể. Vì vậy, những người bị thiếu hụt canxi bao gồm trẻ, người lớn tuổi, người bị loãng xương... đều là những đối tượng không nên sử dụng khổ qua.
Những thực phẩm kỵ với khổ qua
Khổ qua là một thực phẩm giàu dưỡng chất, tuy nhiên, một số trường hợp nếu kệt hợp với các thực phẩm khác nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Dưới đây là những thực phẩm cần tránh kết hợp với khổ qua:
Măng cụt
Khi tiêu thụ khổ qua cùng thời điểm với măng cụt thì có thể làm bạn bị khó chịu, tiêu hóa kém, do vị đắng trong thực phẩm này có thể ảnh hưởng tới lợi ích của chất xơ có trong măng cụt. Nên bạn cần sử dụng hai loại thực phẩm này cách xa thời gian với nhau để tránh gặp phải tác dụng phụ không mong muốn.
Tôm
Kết hợp khổ qua và tôm có thể dẫn đến việc vitamin C trong khổ qua chuyển đổi asen hóa trị 5 trong tôm biến thành thạch tín, đây là một chất độc cực kỳ nguy hiểm. Do đó, tuyệt đối không kết hợp tôm cùng khổ qua.
Sườn heo chiên
Một điều bạn cũng cần lưu ý khi ăn sườn heo. Khi kết hợp khổ qua với sườn heo chiên có thể dẫn đến việc cơ thể sản xuất canxi oxalate, đây là một thành phần cản trở hấp thu canxi.
Trà xanh
Khổ qua có thể làm kích thích tăng axit trong dạ dày, còn trà xanh có khả năng chống oxy hóa nhờ có thành phần catechin. Kết hợp chúng lại với nhau có thể làm giảm hiệu quả của trà xanh và gây ra khó tiêu, đau bụng.
