Đông trùng hạ thảo không hẳn là thực vật hay động vật, mà là sự kết hợp độc đáo giữa cả thực vật lẫn động vật. Bởi vì, vào mùa đông là sâu, mùa hè lại hóa thành nấm (thảo).
Đông trùng hạ thảo là thực vật hay động vật?
Câu hỏi "Đông trùng hạ thảo là cây hay con?" là thắc mắc của rất nhiều người khi lần đầu tiên nghe đến loại dược liệu quý này. Câu trả lời không đơn giản chỉ là khẳng định chính xác nó là "động vật" hay "thực vật", mà đó là một hiện tượng kỳ diệu của tự nhiên. Nên câu trả lời chính xác là đông trùng hạ thảo kết hợp hoàn hảo giữa động vật và thực vật.
Giải mã tên gọi đông trùng hạ thảo?
Cái tên "Đông trùng hạ thảo" đã nói lên toàn bộ bản chất của dược liệu này. Cụ thể là:
- Mùa đông ( hay đông là côn trùng), là lúc này một loài nấm ký sinh có tên khoa học là Ophiocordyceps sinensis đã xâm nhập và ký sinh trên cơ thể ấu trùng (sâu non) của loài bướm Thitarodes Viette. Nấm hút chất dinh dưỡng từ sâu non, khiến nó chết đi.
- Mùa hạ (đến hạ thì hóa thành thảo), khi nắng ấm, mùa hè đến, sợi nấm phát triển mạnh mẽ, mọc vươn ra khỏi con sâu, nhô lên khỏi mặt đất, trông như một ngọn cỏ ( thực vật).
Kết luận đông trùng hạ thảo vừa là động vật, vừa là thực vật. Đối với loại tự nhiên ngày càng đắt đỏ và khan hiếm.
Cách nhận biết đông trùng hạ thảo tự nhiên chất lượng
Để phân biệt đông trùng hạ thảo tự nhiên thật - giả, bạn cần quan sát kỹ những đặc điểm sau:
Hình dáng tổng thể
Khi bạn nhìn qua, trông đông trùng hạ thảo giống như một con tằm với phần đuôi to và có vằn ở bề mặt ngoài, thường có màu vàng sẫm hay vàng nâu. Còn phần đầu "thảo" có màu nâu đậm, đường kích nhỏ.
Chiều dài
Hình trụ nhỏ, dài khoảng 3-8 cm (lúc non có thể dài đến 10-11 cm), phần "trùng" khoảng 3-5 cm, phần "thảo" 2-3 cm, thân rắn chắc, rỗng ở giữa. Thân nấm có phần dưới to hơn, đầu nhọn hình thoi, đường kính 2,5-6 mm. Bề mặt nấm xù xì, có các hạt nhỏ, là u nang (cơ quan sinh sản) khi quan sát dưới kính hiển vi.
Màu sắc
Phần "trùng" (sâu) có màu vàng sẫm hoặc nâu vàng. Phần "thảo" (nấm) phần đầu và cuối màu nâu sẫm đến đen nhẹ, phần giữa màu nâu cà phê nhạt hơn. Phần thân có 20 - 30 vằn khía, cứ 3 vằn tạo thành một nếp gấp rõ rệt.
Số chân
Có 8 đôi chân đặc trưng, 3 cặp gần đầu (chân thoái hóa), 4 cặp giữa thân (rõ nhất, đối xứng) và 1 cặp ở đuôi. Phần thảo và phần trùng khớp nối tự nhiên, không có dấu vết ghép nối.
Các dạng chế phẩm đông trùng hạ thảo phổ biến
Do nhu cầu sử dụng về đông trùng hạ thảo rất phong phú, nên các nhà sản xuất đã bào chế chúng thành nhiều dạng khác nhau, như:
Đông trùng hạ thảo nguyên con
Là loại đông trùng hạ thảo sau khi được khai thác người ra sẽ giữ nguyên hình dáng ban đầu, là dạng nguyên chất và quý giá nhất. Loại này chỉ làm sạch và đóng gói, ưu điểm là dễ dàng nhận biết, giữ trọn vẹn dưỡng chất. Nếu mua dạng tự nhiên thì có thể lên từ 500- 1 tỷ đồng/1kg, còn loại nhân tạo thì có giá mềm.
Đông trùng hạ thảo dạng viên nang
Đông trùng được nghiền mụn, đóng thành viên nang cứng hoặc mềm ( có thể thêm các thành phần khác). Dễ sử dụng, bảo quản, liều lượng chuẩn xác. Các loại này bạn cần tham khảo bác sĩ trước khi dùng, vì mỗi loại sẽ có những công dụng khác nhau, liều lượng dùng khác nhau.
Đông trùng hạ thảo dạng bột
Đông trùng khô được nghiền thành bột, loại này bạn có thể sử dụng linh hoạt. Dùng để pha trà, trộn vào thức ăn, đắp mặt. Tuy nhiên nó có thể bị làm giả, pha trộn thêm để tăng trọng lượng nên cần nguồn gốc rõ ràng.
Đông trùng hạ thảo nguyên con dạng nước
Là sản phẩm được chiết từ đông trùng hạ thảo nguyên chất được đóng chai hoặc gói nhỏ. Tiện lợi, dễ hấp thu, ngoài ra, nước đông trùng hạ thảo còn được kết hợp cùng nhiều nguyên liệu khác như sâm, sâm ngọc linh, collagen... Nhưng cần mua sản phẩm có tỷ lệ đông trùng cao.
Đông trùng hạ thảo dạng túi lọc
Đông trùng hạ thảo dạng túi lọc là sản phẩm tiện lợi chứa các thành phần chiết xuất hoặc nguyên liệu đông trùng hạ thảo khô được đóng gói trong túi lọc để pha trà, giúp người dùng dễ dàng sử dụng, tiết kiệm thời gian chuẩn bị mà vẫn giữ nguyên dưỡng chất và hương vị. Tuy nhiên nó lại không tận dụng được hết dưỡng chất từ phần bã như đông trùng nguyên con.
Các câu hỏi thường gặp về cách dùng đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo nên dùng vào thời điểm nào trong ngày?
Thời điểm lý tưởng là buổi sáng trước ăn hoặc buổi tối trước khi đi ngủ, tùy theo mục đích sử dụng và loại đông trùng hạ thảo mà bạn hãy điều chỉnh cho phù hợp. Dùng sáng giúp tăng năng lượng, giúp cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt nhất. Còn nếu bạn bị đau dạ dày, nên dùng sau bữa ăn khoảng 30 phút.
Có nên dùng đông trùng hạ thảo hàng ngày không?
Có thể dùng hàng ngày với liều lượng phù hợp. Tuy nhiên, nên nghỉ giữa các đợt sử dụng để cơ thể hấp thu tốt hơn và tránh lạm dụng. Dù là một thảo dược tốt cho cơ thể nhưng nó không nên dùng liên tục trong một thời gian dài.
Dùng đông trùng hạ thảo như thế nào để cải thiện giấc ngủ?
Có thể dùng bằng cách nhiều cách khác nhau như uống trà đông trùng hạ thảo, ngâm mật ong uống trước khi ngủ hay chế biến món ăn như gà hầm, yến chưng, hoặc nhai trực tiếp. Nhưng để cải thiện giấc ngủ hiệu quả, bạn cũng nên kết hợp nghỉ ngơi đúng giờ, tránh căng thẳng, không dùng thiết bị điện tử quá nhiều, nhất là lúc gần đi ngủ.
Đông trùng hạ thảo có tương tác thuốc không?
Một số loại thuốc có thể tương tác với đông trùng hạ thảo, bao gồm:
- Một số loại thuốc điều trị bệnh tiểu đường: Trong một số nghiên cứu trên động vật, đông trùng hạ thảo đã được chứng minh là có tác dụng làm giảm lượng đường trong máu. Kết hợp đông trùng hạ thảo với thuốc điều trị bệnh tiểu đường có thể khiến lượng đường trong máu xuống quá thấp.
- Thuốc làm loãng máu và các loại thuốc chống huyết khối khác: Dùng các loại thuốc này cùng với đông trùng hạ thảo có thể làm giảm hiệu quả của các loại thuốc này hoặc làm tăng nguy cơ chảy máu.(theo verywellhealth)
- Hay thuốc làm chậm quá trình đông máu, thuốc làm giảm hệ miễn dịch, đang dùng testosterone ( theo webmd)
Trước khi bắt đầu sử dụng thực phẩm bổ sung đông trùng hạ thảo, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước, để đảm bảo bạn phù hợp để dùng dược liệu này.
Có thể dùng đông trùng hạ thảo cho trẻ em không?
Không nên dùng đông trùng hạ thảo cho trẻ dưới 5 tuổi. Trẻ lớn hơn cần có chỉ định từ chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ, cha mẹ không nên tự ý cho trẻ dùng. Ngoài ra, nên bảo quản đông trùng hạ thảo ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp để giữ hương vị và chất lượng của dược liệu này.
