Gỏi sầu đâu khô cá sặc là một món ăn ngon, mang đậm nét văn hóa ẩm thực của con người miền Tây, món ăn này không chỉ có hương vị độc đáo mà còn rất thơm ngon.
Khô cá sặc là gì?
Cá sặc là một loại cá nước ngọt phổ biến ở khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Lào, Campuchia, Malaysia và dọc theo sông Mekong. Cá sặc còn yêu thích ở những cánh đồng cạn hay đầm lầy. Tại Việt Nam, loài cá này chủ yếu tập trung ở miền Nam, đặc biệt là các tỉnh Cà Mau và Kiên Giang. Với hương vị thơm ngon, thịt cá sặc có vị ngọt, dai nhẹ, có thể chế biến nhiều món ăn ngon, hấp dẫn.
Với thân hình thuôn và dẹp, cá sặc có hai vây ngực đặc trưng và râu dài bằng cơ thể. Với màu vàng nâu, đôi khi có sọc trên thân, nên loại cá này rất dễ phân biệt.
Khô cá sặc là loại khô được làm từ cá sặc tươi, nhưng đã được sơ chế sạch, ướp muối hoặc các gia vị khác, rồi mang đi phơi nắng, cách làm này vừa giúp bảo quản cá dễ dáng vừa kéo dài thời gian sử dụng.
Lá sầu đâu có tác dụng gì?
Lá sầu đâu hay còn gọi là lá cây xoan Ấn Độ, xoan Ấn Độ, xoan ăn gỏi,... là một nguyên liệu được người dân sử dụng để làm gỏi. Lúc ban đầu lá có vị đắng nhưng hậu vị ngọt. Nó có thể kết hợp cùng nhiều nguyên liệu khác để tạo nên những món ăn hấp dẫn.
Tuy nhiên, bạn cần đặc biệt lưu ý, cần phân biết với lá cây xoan hoa tím, vì lá xoan hoa tím chứa độc tố và không thể ăn được (tác dụng từ sầu đâu này tham khảo từ nhathuoclongchau.com)
Dưới đây là những lợi ích của lá sầu đâu:
Tác dụng kháng khuẩn và chống viêm
Từ lâu, cây sầu đâu đã được người dân Ấn Độ sử dụng rộng rãi như một vị thuốc chữa bệnh. Lá sầu đâu còn được dùng để ăn, giã nát để đắp lên vết thương,....
Lá cây xoan ăn gỏi có azadirachtin, có đặc tính khử trùng, chống viêm và kháng khuẩn mạnh mẽ. Nhờ đó, nó có khả năng tiêu diệt vi khuẩn, hỗ trợ làm lành vết thương, nên nó rất hữu dụng trong việc cải thiện bệnh ngoài da. Có thể dùng lá để xay nhuyễn và đắp lên vùng da bị tổn thương. Ngoài ra, việc tắm, rửa hoặc gội đầu bằng nước lá sầu đâu cũng giúp trị nấm, ghẻ lở...
Ứng dụng trong Đông y
Trong y học cổ truyền, lá sầu đâu có thể được sử dụng để điều trị sốt rét, bệnh phong, giun đường ruột, chảy máu mũi… giúp cải thiện các vấn đề này một cách tự nhiên.
Ứng dụng trong sản xuất dược phẩm
Hiện nay, chiết xuất từ lá sầu đâu cũng được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ sản xuất dược phẩm, mỹ phẩm, dầu gội, tinh dầu, nước súc miệng cho đến thuốc viên...
Bên cạnh đó, khả năng kháng khuẩn, chống nấm và khử trùng mạnh mẽ, lá sầu đâu còn được sử dụng để điều chế thuốc trừ sâu và sản phẩm xua đuổi côn trùng.
Giảm đau khớp
Lá xoan sầu đâu cũng có khả năng hỗ trợ tình trạng đau khớp và tốt cho sức khỏe của xương. Điều này là nhờ nó có chứa polysaccharides - một hoạt chất có thể giảm đau và làm dịu kích ứng tại các khớp xương. Nghiên cứu lam sàng cho biết lá xoan sầu đâu co thể giảm nguy cơ sâu răng, chảy máu nướu, giúp hỗ trợ răng miệng.
Điều hòa đường huyết
Lá xoan sầu đâu còn được cho là có thể giúp giảm đường huyết. Vị đắng đặc trưng của lá giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Nhai 3 - 4 lá tươi khi bụng trống rỗng hay dùng để sắc nước uống có thể giúp cải thiện chỉ số đường huyết.
Không chỉ vậy, chiết xuất từ lá sầu đâu còn giúp tăng cường quá trình lưu thông máu, giảm tình trạng đông máu và từ đó góp phần bảo vệ tim mạch. Nó cũng còn có tác dụng kiểm soát huyết áp.
Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng lá xoan sầu đâu nhé.
Cách làm gỏi sầu đâu khô cá sặc
Để làm gỏi sầu đâu khô cá sặc tại nhà, bạn có thể tham khảo cách sau:
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu
Bạn cần có các thành phần cơ bản như:
- 1 con khô cá sặc lớn
- 1 quả dưa chuột
- 1/4 trái thơm
- 50g lá sầu đâu non - loại ăn được
- 200g thịt ba chỉ heo
- 100g me chín
- 100g rau răm
- 100ml dầu ăn
- 1 quả xoài xanh
- 1- 2 trái ớt
- 3 tép tỏi
- 100g ngò gai
- 4 thìa đường
- 3 thìa nước mắm
- Hạt tiêu
- Muối
- Bột ngọt
Cách mua khô cá sặc:
- Chọn mua khô cá sặc từ các nhà cung cấp uy tín, có xuất xứ rõ ràng
- Khô cá sặc nên mua loại hút chân không
- Tránh mua khô cá có dấu hiệu hư hỏng, chảy nhớt hay có mùi hôi khó chịu.
Cách mua thơm:
- Chọn những quả thơm chín vừa, mắt đều, vỏ nguyên vẹn, không bị dập hay hư hỏng
- Không mua quả thơm còn xanh, những trái bầu sẽ ngon hơn những trái có dáng dài
- Thơm chín sẽ có mùi thơm đặc trưng
Cách mua thịt ba chỉ:
- Mua những miếng thịt ba chỉ có màu hồng tươi, hay đỏ nhạt, khô ráo, không có mùi hôi hay chảy nhớt
- Thịt có độ đàn hồi tốt, phần thìt và phần mỡ sát nhau, thịt nạc sẽ nhiều hơn mỡ
Bước 2: Sơ chế nguyên liệu
- Cá sặc bạn cho vào nước muối loãng, ngâm 5 phút, sau đó mang đi rửa sạch nhiều lần, để ráo
- Thêm dầu ăn vào chảo, chiên vàng cá rồi cho ra giấy thấm dầu, để nguội và tách lấy phần thịt cá để riêng, xe nhỏ
- Lá sầu đâu nhặt lấy la non, nguyên vẹn, rửa sạch và chần với nước sôi có pha một ít muối. Chần xong thì cho vào nước đá cho lá tươi
- Thịt ba chỉ rửa với nước muối loãng, rửa lại sạch, cho vào nồi luộc chín và cắt lát mỏng
- Dưa leo rửa sạch, cắt mỏng
- Thơm gọt vỏ, bỏ mắt, cắt lấy 1/4 quả, thái mỏng
- Xoài gọt vỏ, rửa sạch, bào sợi
- Rau răm rửa sạch, cắt nhỏ
- Tỏi bóc vỏ, ớt rửa và bỏ cuống, băm nhỏ.
Bước 3: Pha nước mắm và trộn gỏi
- Cho me chín vào chén, thêm 1/2 chén nước ấm, dằm cho me tan ra, lấy nước, bỏ bã
- Tiếp tục cho 4 thìa đường, 3 thìa nước mắm, 1 thìa bột ngọt vào chén nước me, khuấy đều cho tỏi và ớt vào sau cùng
- Đổ cá sặc chiên vào tô lớn, thêm lá thầu đâu, thịt ba rọi, thơm, dưa leo, cuối cùng rưới nước mắm lên
- Nêm nếm lại gia vị cho vừa ăn.
Bước 4: Thưởng thức
- Khi gỏi đã hoàn thành, bạn cho gỏi ra đĩa, trang trí cho đẹp mắt và thêm ngò và rau răm lên trên
- Thưởng thức
Món ăn này vừa độc đáo lại hấp dẫn, bạn có thể lưu lại để thực hiên đãi cả nhà.
Gỏi sầu đâu là của nước nào?
Gỏi sầu đâu là một món ăn có nguồn gốc từ Campuchia, sau đó những người Khome sống ở Việt Nam đã làm món này rồi từ từ các người dân ở miền Tây mới biết đến món ăn này.
Vào tháng 11 đến tháng 3 âm lịch là thời điểm lý tưởng để làm gỏi sầu đâu, vì lúc này cây đang ra lá non và nở hoa.
Ngoài làm gỏi sầu đâu với cá sặc, thì bạn cũng có thể làm với khô cá lóc, cá dứa hay khô mực đều được, cách làm cũng tương tự, cá khô thì có thể chiên hoặc nướng chín.
